Гісторыя

«Гісторыя на Свабодзе». Паглынаньне беларусаў і ўкраінцаў зьяўляецца найважнейшай мэтай расейскага імпэрскага праекту, — Вадзім Сідараў

Ці існуе расейская нацыя? Якога яна тыпу і на якім гістарычным грунце будуецца? Ці патрэбная Расеі анэксія Беларусі для паўнацэннага нацыянальнага самапачуваньня? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з этнолягам, дактарантам Карлавага ўнівэрсытэту ў Празе Вадзімам Сідаравым.

Ужо сёньня: дзень памяці Яна Баршчэўскага і Кузьмы Цярэшчанкі

Падзеі 12 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень памяці Аляксандра Ўласава

Падзеі 11 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Міхася Ткачова

Падзеі 10 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Пры раскопках у Вялейцы знайшлі ювэлірную майстэрню Х стагодзьдзя — гэта адзіная такая знаходка ў Беларусі

Падчас раскопак каля вёскі Рэчкі Вілейскага раёну археолягі знайшлі ювэлірную майстэрню X стагодзьдзя. Там захаваліся аздобы і інструмэнты. Пакуль гэта адзіная падобная знаходка ў Беларусі, паведамляе БДУ.

Хто жыве ў...? Называем жыхароў правільна. Тэст

Назвы жыхароў — важная частка слоўніка кожнае мовы. У беларускай мове гэтыя назвы адметныя, але, на жаль, дагэтуль не сабраныя. Ці ведаем жывыя народныя і традыцыйныя назвы жыхароў беларускіх гарадоў і вёсак?

У менскім Лошыцкім парку рэканструююць гістарычную забудову ХIХ стагодзьдзя. ФОТА

У Лошыцкім парку ў Менску рэканструююць гістарычную забудову ХIХ стагодзьдзя. Цяпер спэцыялісты займаюцца ўзьвядзеньнем прыбудоваў да трох гістарычных будынкаў, які захаваліся, паведамляе «Менскбуд».

Ужо сёньня: гадавіна сьмерці Сталіна

Падзеі 5 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Міхала Дубянецкага і Лявона Баршчэўскага

Падзеі 4 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце дзяржаўны лад і традыцыі Вялікага Княства Літоўскага Новага часу? ТЭСТ

Праверце сябе, ці добра вы ведаеце дзяржаўны лад ВКЛ у XVI–XVIII стагодзьдзях, адкажыце на пытаньні тэсту.

Ужо сёньня: дзень памяці Рыгора Барадуліна і Георгія Штыхава

Падзеі 2 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Археолягі даказалі, што ў Крэўскага замка была трэцяя вежа

Сэнсацыйная знаходка беларускіх археолягаў у Крэве. Яна перапіша састарэлыя зьвесткі пра мясцовы замак.

Ужо сёньня: дзень памяці Ўладзімера Жылкі і Юдаля Пэна

Падзеі 1 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Літва прызнала БНР з „Пагоняй“ у 1918, і РБ у 1991-ым». Гісторык Русьціс Камунтавічус пра матыў таго самага ліста

«Нехта сказаў, што па нас могуць страляць». Тры гады таму ў Беларусі былі апошнія дагэтуль масавыя пратэсты. Пагаварылі зь іх удзельніцамі

24 лютага 2022 году ва Ўкраіне пачалася паўнавартасная вайна. Праз тры дні пасьля яе пачатку, у дзень галасаваньня на рэфэрэндуме аб зьмене Канстытуцыі, беларусы масава выйшлі на пратэст. Расказваем, які ён быў.

Ужо сёньня: Трэцяя гадавіна рэфэрэндуму і пратэстаў супраць расейскага ўварваньня ва Ўкраіну

Падзеі 27 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». ДНК беларусаў мае тры асноўныя складнікі і два меншыя, — этноляг Вадзім Сідараў

Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў? Адкуль у іх ДНК балканскі сьлед? Якога ўплыву ў генах беларусаў больш — балцкага, паўночнага ці паўднёвага? І ці ўплывае генагеаграфія на гісторыю народу?

Ужо сёньня: 85 гадоў таму нарадзіўся Ўладзімер Пузыня

Падзеі 26 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: 115 гадоў таму адбылася першая Беларуская вечарынка ў Вільні; дзень памяці Кляўдыюша Дуж-Душэўскага

Падзеі 25 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: тры гады таму Расея пачала ўварваньне ва Ўкраіну. 90 гадоў таму нарадзіўся Рыгор Барадулін

Падзеі 24 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень народзінаў Станіслава Булак-Балаховіча; 60 гадоў Валеру Цапкалу

Падзеі 22 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Міжнародны дзень роднай мовы

Падзеі 21 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

На будаўнічай пляцоўцы ў Менску знайшлі парэшткі каля 40 чалавек

На тэрыторыі будаўнічай пляцоўкі па вуліцы Мініна ў Менску будаўнікі пры раскопцы катлавану знайшлі чалавечыя касьцяныя парэшткі, паведаміў 19 лютага Дзяржаўны камітэт судовых экспэртызаў Беларусі.

«Гісторыя на Свабодзе». У ДНК беларусаў, безумоўна, ёсьць выразны балтыйскі генэтычны складнік, — Вадзім Сідараў

Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў? Маюць яны балтыйскі субстрат, вугра-фінскі ці наагул яго ня маюць? Ці прыходзілі славяне ў Беларусь або ў Беларусі яны і ўзьніклі? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з этнолягам, дактарантам Карлавага ўнівэрсытэту ў Празе Вадзімам Сідаравым.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Максіма Гарэцкага

Падзеі 18 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: 115 гадоў з дня нараджэньня Хведара Ільляшэвіча

Падзеі 17 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі

Ужо сёньня: 36-я гадавіна вываду савецкіх войскаў з Аўганістану

Падзеі 15 лютага ў Беларусі і ў сьвеце.

Ужо сёньня: дзень народзінаў пісьменьніка Міхася Стральцова

Падзеі 14 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Інфармацыйны пратэст. Як беларусы падчас таталітарызму таемна слухалі «заходнія галасы»

Некалькі беларусаў расказалі Свабодзе, як яны ў часы Савецкага Саюзу слухалі заходнія радыёстанцыі, нягледзячы на палітыку партыі і глушэньне сыгналу.

Ужо сёньня: 320 гадоў таму нарадзілася Францішка Ўршуля Радзівіл

Падзеі 13 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

200 эўра на 20 гадоў. Як на Падляшшы спрабуюць уратаваць магілы беларускіх дзеячаў

Расказваем, навошта актывісты ў Беластоку пачалі кампанію захаваньня магілаў беларускіх дзеячаў і што для гэтага неабходна зрабіць.

Пішчалаўскі замак, дзе заўжды былі вязьні, сваё 200-годзьдзе сустракае пустым

Што будзе з будынкамі былой «Валадаркі», пакуль да канца няясна. Раней была інфармацыя, што на месцы СІЗА №1 на вуліцы Валадарскага разьмесьціцца Нацыянальны гістарычны музэй, але прыкмет працаў на замку няма. Вядомы дасьледчык дасавецкага Менску прапануе зрабіць там іншы музэй.

Ужо сёньня: гадавіна Полацкага царкоўнага сабору, які скасаваў Берасьцейскую унію

Падзеі 12 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

У Польшчы на гарышчы дому знайшлі два асобнікі Берасьцейскай Бібліі

На гарышчы дома ў пасёлку Пакой у Апольскім ваяводзтве Польшчы знайшлі два асобнікі Берасьцейскай Бібліі. Дырэктар Дзяржаўнага архіве ў Аполе пацьвердзіў, што гэта арыгіналы 1563 году, паведамляе Radio Zet.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Напалеона Орды; 10-я гадавіна пачатку Менскіх перамоваў па Ўкраіне

Падзеі 11 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Улады Полацкага раёну паведамілі аб знойдзеным самалёце часоў Другой усясьветнай вайны з зброяй на борце

Самалёт у балоце знайшоў мясцовы жыхар.

Ужо сёньня: гадавіна расстрэлу Максіма Гарэцкага і пачатку масавай дэпартацыі з Заходняй Беларусі

Падзеі 10 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Опэра па-беларуску: моўны ТЭСТ

Сёньня Дзень беларускай опэры. 9 лютага 1852 году ў Менску адбылася прэм’ера камічнай опэры Станіслава Манюшкі і Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча. Пра повязі нацыянальнай опэры зь беларускай мовай і літаратурай — моўна-музычны ТЭСТ.

Ужо сёньня: дзень народзінаў пісьменьніка Івана Мележа

Падзеі 8 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Польскі дыплямат: пасьля сьмерці Макея ўлады таемна прыцягнулі незалежных экспэртаў з Эўропы

Былы часовы павераны пасольства Польшчы ў Менску Марцін Вайцяхоўскі напісаў кнігу пра сваю працу ў Беларусі. У ёй дыплямат згадаў пра сьмерць былога міністра замежных справаў Уладзімера Макея і падзеі пасьля яе.

Лукашук: Усё пайшло ня так за год да прыходу Лукашэнкі

Аляксандар Лукашук адзначае 70-гадовы юбілей. Былы дырэктар Беларускай службы Радыё Свабода займаў гэтую пасаду 25 гадоў. У гісторыі амэрыканскага замежнага вяшчаньня такое больш нікому не ўдалося.

Менскія ўлады адрэагавалі на інфармацыю пра будаўнічыя работы на месцы былых габрэйскіх могілак

Падчас пракладкі сетак уздоўж вуліцы Калектарнай у Менску рабочыя выкапалі траншэю на месцы былых габрэйскіх могілак, узьняўшы на паверхню шэраг надмагільных камянёў і фрагмэнты агароджы. Сытуацыю пракамэнтавалі ў адміністрацыі Маскоўскага раёну сталіцы.

Стала вядома, калі ў Менску пабудуюць новы гістарычны музэй. Да будоўлі прыцягнуць БРСМ і студэнцкія атрады

Нацыянальны гістарычны музэй Беларусі і парк Народнага адзінства плянуюць пабудаваць у 2025–2027 гадах у раёне вуліцы Арлоўскай у Менску. Адпаведны ўказ № 50 Аляксандар Лукашэнка падпісаў 5 лютага.

«Гісторыя на Свабодзе». Трэба зьвяртаць увагу на пануючыя пазыцыі «рускай» культуры ў Вялікім Княстве Літоўскім, — Аляксандар Груша

Калі Расея сфармавала асноўныя пастуляты сваёй гістарычнай прапаганды? Як беларусам процістаяць гэтай прапагандзе? І як рэагаваць на заявы экс-міністра замежных спраў Украіны, які назваў Магілёў, Гомель, Пінск і Берасьце «нашымі гістарычнымі землямі»?

10 тысяч надрукаваных экзэмпляраў, прызнаньне іншых дзяржаў. Як беларусы здолелі стварыць свой дакумэнт у эміграцыі

Знаўца пашпартоў БНР расказаў Свабодзе, як у беларусаў сто гадоў таму атрымалася зрабіць альтэрнатыўны легітымны пашпарт, зь якім беларускія эмігранты маглі падарожнічаць у Амэрыку.

Ці добра вы ведаеце гісторыю тэрытарыяльных набыткаў і страт Вялікага Княства Літоўскага? ТЭСТ

Адкажыце на пытаньні нашага тэсту, праверце сябе.

Ужо сёньня: Гадавіна стварэньня першага ўраду Беларусі, 150 гадоў ад нараджэньня Марціна Кухты, дзень памяці Барыса Кіта

Падзеі 1 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ініцыятыва Maldzis выкупіла Радзівілаўскую мапу XVII стагодзьдзя

Гэта адзін з шэдэўраў эўрапейскай картаграфіі беларускага паходжаньня тых часоў, адзначае Maldzis.

Ужо сёньня: 100 гадоў таму заснаваны Бярэзінскі запаведнік

Падзеі 30 студзеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.