Гісторыя

Ужо сёньня: 29 гадоў таму зьнялі мяжу паміж Беларусьсю і Расеяй

Падзеі 26 траўня ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Ужо сёньня: 32 гады беларускаму рублю, 75 гадоў назад нарадзіўся Леанід Барткевіч

Падзеі 25 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: тры гады таму ўлады прымусова пасадзілі самалёт Ryanair, каб затрымаць Пратасевіча

Падзеі 23 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Як эліта ВКЛ карысталася астралёгіяй у інтарэсах кіраваньня дзяржавай

Адкуль у Вялікае Княства Літоўскае прыйшла астралёгія і якую ролю адыграла ў навуковым і грамадзкім жыцьці гэтай дзяржавы? Як астралёгіяй карысталіся Францішак Скарына, Апанас Філіповіч і Сімяон Полацкі?

Аляксандар Лукашук: Радыё Свабода — там, дзе няма цемнаты

70 год таму ў Мюнхэне пачала вяшчаньне беларуская сэкцыя Радыё Вызваленьне (цяпер беларуская служба Радыё Свабода). На пытаньні пра мінулае і будучыню Радыё адказвае Аляксандар Лукашук, былы дырэктар Беларускай службы Радыё Свабода (1998–2023).

Ці шмат вы ведаеце пра Радыё Свабода? Тэст

20 траўня 1954 году — дзень, калі беларуская служба Радыё Свабода пачала сваю працу. Гэты тэст прысьвечаны гісторыі і сучаснасьці Свабоды.

Ужо сёньня: 70-я ўгодкі беларускай службы Радыё Свабода

Падзеі 20 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце гісторыю былой сталіцы ВКЛ Вільні ў ХІХ стагодзьдзі? ТЭСТ

Вільня была сталіцай Вялікага Княства Літоўскага на працягу амаль пяці стагодзьдзяў – з 1323-га да 1795 году. Паспрабуйце праверыць сябе і адказаць на некалькі пытаньняў нашага трэцяга тэсту пра Вільню.

80 гадоў таму адбылася бітва пад Монтэ-Касіна, у якой загінулі 264 жаўнеры-беларусы

Бітву пад Монтэ-Касіна называюць самай крывавай сярод бітваў заходніх хаўрусьнікаў зь нямецкім вэрмахтам. Монтэ-Касіна — гэта мястэчка паміж Рымам і Нэапалем, за 120 км ад італьянскай сталіцы, побач зь якім на скалістай гары знаходзіцца адзін з найстарэйшых у Эўропе кляштараў.

У Менску выступіў расейскі гісторык, які «разьвянчаў міт» пра Аршанскую бітву. Але ёсьць нюанс

Дырэктар Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі Вадзім Гігін пахваліўся ў сваім тэлеграм-канале сустрэчай з расейскім гісторыкам Аляксеем Лобіным. Ён выступаў у Менску на фэстывалі «Лічбавая гісторыя».

Ужо сёньня: 100-годзьдзе заходнебеларускай газэты «Сын беларуса», дзень нараджэньня папы Яна Паўла II

Падзеі 18 траўня ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Праграма выкладаньня гісторыі ў Беларусі падганяецца пад расейскую афіцыйную трактоўку — iSANS

15–17 мая ў Менску праходзіць экспэртна-кансультацыйная беларуска-расейская рада, дзе абмяркоўваецца «максымальная збалянсаванасьць» выкладаньня гісторыі ў школах, прафтэхустановах і ВНУ РФ і Беларусі.

Радыё Свабода — 70. «Беларуская служба нарадзілася з намаганьняў беларусаў у Амэрыцы», — Багдан Андрусышын

Як Беларуская служба Радыё Свабода скарысталася «вакном магчымасьцяў» на мяжы 80–90-х гадоў ХХ стагодзьдзя? Якімі бачыла беларуская эміграцыя на працягу савецкіх дзесяцігодзьдзяў шляхі пераменаў у Беларусі? Навошта ЗША Радыё Свабода?

«Гісторыя на Свабодзе». Ці было б Літве і Беларусі лепш, калі б шляхта цудоўным чынам зьнікла ў XVII стагодзьдзі?

Што пагубіла беларускае мяшчанства і беларускія гарады? Ці было б народу і краіне лепш, калі б шляхта цудоўным чынам зьнікла ў якім-небудзь XVII стагодзьдзі? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з аўтаркай больш 150-ці навуковых прац, кандыдатам гістарычных навук Натальляй Сьліж.

Ужо сёньня: 85 год таму памёр Павал Жаўрыд, адзін з кіраўнікоў Слуцкага паўстаньня

Падзеі 11 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.​

Навошта Лукашэнку польскі судзьдзя. Вынікі тыдня ад Карбалевіча

Лукашэнка едзе на парад 9 траўня ў Маскву да Пуціна. Беларусь і Расея разам праводзяць трэніроўкі па задзейнічаньні ядзернай зброі.

Ужо сёньня: Дзень народзінаў Янкі Маўра

Падзеі 10 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: у Беларусі адзначаюць Дзень Перамогі, 70 гадоў часопісу «Маладосць»

Падзеі 9 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Натальля Сьліж пра мяшчан і найвялікшую загадку Горадні XVI стагодзьдзя

Як жылося мяшчанам у беларускіх гарадах XVI–XVIІ стагодзьдзяў? Як сябе паводзіў магістрат? Ці была ў тыя часы карупцыя? І якія злачынствы былі распаўсюджаныя сярод месьцічаў? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з аўтаркай больш як 150 навуковых прац, кандыдатам гістарычных навук Натальляй Сьліж.

Ужо сёньня: гадавіна завяршэньня Другой сусьветнай вайны ў Эўропе

Падзеі 8 траўня ў беларускай і ўсясьветнай гісторыі.

Беларускія гісторыкі за мяжой стварылі «Інстытут публічнай гісторыі» і запусьцілі свой тэлеграм-канал

Беларускія гісторыкі, якія апынуліся ў эміграцыі, вырашылі пачаць навукова-асьветніцкую дзейнасьць і заснавалі ў Польшчы грамадзкую арганізацыю «Беларускі інстытут публічнай гісторыі».

Ужо сёньня: дзень народзінаў Паўлюка Труса і Віталя Тараса

Падзеі 6 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце гісторыю сталіцы ВКЛ Вільні Новага часу? ТЭСТ

Гісторыя Вільні такая складаная і багатая, што можна зрабіць не адзін і ня два тэсты і ўсё роўна не ахапіць яе ўсю. Тым ня менш паспрабуйце праверыць сябе і адказаць на некалькі пытаньняў нашага другога тэсту пра Вільню.

Ужо сёньня: Дзень памяці паэта Анатоля Сыса

Падзеі 4 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: 233 гады першай у Эўропе Канстытуцыі

Падзеі 3 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Нельга проціпастаўляць сялянскую і шляхецкую культуры, — Натальля Сьліж

Ці сапраўды ад беларускага сялянства XVI стагодзьдзя не засталося дакумэнтальных сьлядоў? Як мы можам пачуць з глыбіні стагодзьдзяў галасы сялян? У якіх дачыненьнях былі сяляне і шляхта? Якія правы мелі сяляне насамрэч? І што такое сялянская культура?

Ужо сёньня: дзень народзінаў Янкі Серады, першага прэзыдэнта Рады БНР

Падзеі 1 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень памяці Францішка Багушэвіча; у БНР зацьвердзілі беларускую мову ў якасьці дзяржаўнай

Падзеі 28 красавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Ужо сёньня: 95 гадоў зь дня нараджэньня гісторыка Юрыя Туронка

Падзеі 27 красавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Архівы СБУ: савецкія ўлады баяліся, што актывісты з боку Беларусі заблякуюць Чарнобыльскую АЭС

Як вынікае з данясеньняў КДБ пасьля аварыі, улады больш пераймаліся контрадывэрсійнымі захадамі і абаронай сакрэтнай інфармацыі аб сытуацыі на Чарнобыльскай АЭС, чым абаронай насельніцтва.

Ужо сёньня: 38 гадоў чарнобыльскай катастрофе

Падзеі 26 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Зінаіды Бандарэнкі

Падзеі 25 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». На беларусах таксама ляжыць імпэрскае кляймо, — гісторык Андрэй Зубаў

На якім этапе сваёй гісторыі знаходзіцца Расея? Дзе ў сьвеце і з кім такое ўжо было? Чым гэта скончыцца? Пра гэта мы пагаворым з расейскім гісторыкам, аўтарам многіх кніг, у тым ліку трохтомнай «Гісторыі Расеі. ХХ-е стагодзьдзе», прафэсарам Андрэем Зубавым.

«Птушка, якая зьбіраецца ў вырай». Калегі ўспамінаюць знакавага беларускага філёзафа, гісторыка Уладзімера Конана

23 красавіка Ўладзімеру Конану магло б споўніцца 90. Пра знакавую постаць беларушчыны, гісторыка, літаратуразнаўца, фальклярыста, доктара філязофіі, прафэсара ўспамінаюць ягоныя калегі, сябры, выхаванцы.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Уладзімера Конана і Віктара Казько

Падзеі 23 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце старажытную гісторыю сталіцы ВКЛ Вільні? ТЭСТ

Вільня была сталіцай Вялікага Княства Літоўскага на працягу амаль пяці стагодзьдзяў — з 1323 да 1795 году. Паспрабуйце праверыць сябе і адказаць на некалькі пытаньняў нашага першага тэсту пра Вільню.

Ужо сёньня: Дзень памяці Сяргея Палуяна і Гая Пікарда

Падзеі 20 красавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

У Полацку падчас рэстаўрацыі старажытнай царквы знайшлі сэнсацыйныя графіці

У красавіку ў выніку рэстаўрацыйных работ на паўночных дзьвярах Спаса-Праабражэнскай царквы ў Полацку былі знойдзеныя новыя графіці, адзін з запісаў стаў сапраўднай сэнсацыяй.

«Гісторыя на Свабодзе». «Дыскусія пра літвінства не навуковая. Гісторыкі-прафэсіяналы мала папулярызуюць свае творы», — Дарота Міхалюк

Ужо сёньня: дзень народзінаў палітзьняволенага журналіста Анджэя Пачобута

Падзеі 16 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень памяці айца Аляксандра Надсана

Падзеі 15 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень народзінаў Сымона Рак-Міхайлоўскага, Арыны Вячоркі, Пятра Марцава

Падзеі 14 красавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

Ужо сёньня: Усясьветны дзень рок-н-ролу

Падзеі 13 красавіка ў беларускай і ўсясьветнай гісторыі​.

Ужо сёньня: гадавіна зьбіцьця дэпутатаў БНФ

Падзеі 12 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: гадавіна выбуху ў менскім мэтро

Падзеі 11 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі​.

«Гісторыя на Свабодзе». Адыход Украіны ад ВКЛ пасьля Люблінскай уніі паспрыяў пачатку нацыянальнага працэсу беларусаў, — Дарота Міхалюк

Ці лічылі ў Польшчы на пачатку ХХ стагодзьдзя «ліцьвіноў» звычайнымі палякамі? Як доўга ў Польшчы існавалі прыхільнікі аднаўленьня ВКЛ, так званыя краёўцы? Дзе і калі бярэ пачатак беларускі нацыяналізм?

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня заснавальніка БелаПАН, журналіста і паэта Алеся Ліпая

Падзеі 9 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень памяці Пабла Пікаса

Падзеі 8 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце гісторыю шляхты ў Вялікім Княстве Літоўскім? ТЭСТ

Увесь час існаваньня ВКЛ, на працягу пяці з паловай стагодзьдзяў (з ХIII да XVIII), прывілеяваным і кіроўным станам гэтай дзяржавы была шляхта. Гісторыкі называюць яе «палітычным народам» ВКЛ і Рэчы Паспалітай. Праверце, ці добра вы ведаеце гісторыю шляхты, адказаўшы на пытаньні тэсту.