Пяты год запар адначасова беларусаў з Новым годам віншуюць і Ціханоўская, і Лукашэнка. Чаму ў апошнія хвіліны 2024 году беларускія ўлады запавольвалі інтэрнэт і зь якіх абяццаньняў ад кандыдатаў у прэзыдэнты пачынаецца 2025-ы для Беларусі, разважае Валер Карбалевіч.
Якая імавернасьць зьмяншэньня рэпрэсіяў пасьля выбараў? Ці будзе Лукашэнка ўдзельнічаць у мірных перамовах па Ўкраіне? Ці чакае Беларусь у найбліжэйшыя гады транзыт улады?
З 1 студзеня ў Беларусі пачаўся этап перадвыбарнай агітацыі. Як і кампанія ў цэлым, ідзе яна млява і непрыкметна. Бо ўсім зразумела, што вынікі прэзыдэнцкіх выбараў загадзя перадвызначаныя.
Напярэдадні Новага году Беларуская служба Радыё Свабода традыцыйна прапанавала экспэртам спрагназаваць, што чакае Беларусь у новым 2025 годзе.
Палітычны аглядальнік і мэдыя-аналітык Паўлюк Быкоўскі аналізуе і параўноўвае навагоднія выступы Аляксандра Лукашэнкі і Сьвятланы Ціханоўскай і разважае пра загадкавую фразу Лукашэнкі пра «зьмену пакаленьняў».
У канцы 2023 году мы задалі 18 экспэртам некалькі пытаньняў пра тое, чаго чакаць у Беларусі і сьвеце ў 2024 годзе.
Якія падзеі 2024 году можна назваць самымі важнымі для Беларусі? Якія прагнозы спраўдзіліся, якія — не? Чаго чакаць ад наступнага году?
Карбалевіч падсумоўвае вынікі і дае прагнозы.
Як можа зьмяніцца палітыка Захаду пасьля выбараў 2025 году? Якія існуюць шанцы на новую палітычную адлігу? Якіх зьменаў можна чакаць у асяродзьдзі дэмакратычных сілаў?
Палітоляг і гісторык Аляксандар Фрыдман тлумачыць, чаму адбыўся абмен рэзкімі рэплікамі паміж Лукашэнкам і Пашыньянам, і зьвяртае ўвагу на тое, як беларускі кіраўнік імкнецца спадабацца Пуціну і расейскім журналістам.
Палітоляг Пётра Рудкоўскі адказвае на пытаньне, навошта ўладзе ажно 5 кандыдатаў у гэтай выбарчай кампаніі, разважае пра ролю Ганны Канапацкай і прагназуе, якія зьмены ў Беларусі адбудуцца пасьля 26 студзеня.
Якую палітыку вядзе Нямеччына адносна Беларусі? Ці гатовыя нямецкія палітыкі размаўляць з Лукашэнкам?
Вонкава выбары зь пяцьцю кандыдатамі выглядаюць для далёкага ад палітыкі абывацеля звыкла: нібыта ўсё як і ў ранейшыя гады. На гэта і разьлік. У рэальнасьці памянялася многае.
Доктар палітычных навук, дырэктар інстытуту «Палітычная сфэра» Андрэй Казакевіч ня бачыць падставаў для перагляду палітыкі адносна Беларусі з боку заходніх краінаў і разважае пра тое, на якім узроўні знаходзіцца беларускае пытаньне ў Вашынгтоне.
Дырэктар дасьледчых праграмаў Усходняга суседзтва і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненьняў Аркадзь Мошэс заяўляе, што прыкметнай тэндэнцыяй году стала страта Лукашэнкам «цэнтральнага статусу» саюзьніка РФ, і адказвае на «вечнае» пытаньне, ці задавальняе Лукашэнка Маскву.
Ці зьменшыцца пасьля выбараў 2025 году інтэнсіўнасьць рэпрэсіяў? Якія шанцы на новую адлігу? Наколькі імаверна, што пасьля выбараў Беларусь будзе далучаная да Расеі?
Упершыню выбарчая кампанія праходзіць без удзелу палітычных апанэнтаў Аляксандра Лукашэнкі.
Аляксандар Лукашэнка другі раз за 30 год свайго прэзыдэнцтва выправіўся ў Султанат Аман. Гэты візыт — яскравая ілюстрацыя таго, што такое сёньняшняя замежная палітыка Беларусі.
На працягу 2024 году любыя праблемы ў краіне кіроўная эліта разглядала з гледзішча бясьпекі рэжыму. Аляксандар Лукашэнка паўсюль бачыў пагрозы для ўласнай улады.
У Беларусі чарговае «мілітарысцкае абвастрэньне». 12 сьнежня Лукашэнка склікаў Раду бясьпекі. А таксама Лукашэнка пракамэнтаваў зрынаньне сырыйскага дыктатара Башара Асада.
Апошнія заявы Аляксандра Лукашэнкі і дзяржсакратара Рады бясьпекі Беларусі Аляксандра Вальфовіча Свабода папрасіла пракамэнтаваць экспэрта ў ядзернай зброі, навуковага супрацоўніка Цэнтру міжнароднай і абароннай палітыкі Ўнівэрсытэту Queen’s у Канадзе Максіма Старчака.
Разьмяшчэньне ракет «Арэшнік» на тэрыторыі Беларусі паглыбляе вайсковую і палітычную залежнасьць краіны ад Расеі.
Старшы навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC, эканаміст Зьміцер Крук падводзіць эканамічныя вынікі году, тлумачыць наступствы для Беларусі ўсё большай залежнасьці ад Расеі і дае два варыянты эканамічнага прагнозу на 2025 год.
Лукашэнка вельмі балюча ставіцца да зрынаньня дыктатур і дыктатараў. Для яго ўлада — рэч сакральная, і любы замах на яе — недаравальнае злачынства. Лукашэнка прымае так блізка да сэрца драматычны лёс зрынутых дыктатараў, бо ўсьведамляе, што падобная будучыня можа чакаць і яго.
Што яднае беларускае грамадзтва? Як мяняюцца геапалітычныя перавагі беларускіх грамадзянаў? Як уплыў дыктатуры адбіваецца на нацыянальнай ідэнтычнасьці?
«Беглымі» — як каменем, шпурнутым у сьпіну — Лукашэнка абразьліва называе тых беларусаў, якія праз рэпрэсіі вымушаныя былі пакінуць радзіму. Сярод іх адчувальная колькасьць беларускамоўных грамадзян.
2024 год стаў для беларускай дэмакратычнай супольнасьці ў пэўным сэнсе пераломным, бо даў багата падстаў для рэфлексій, пераацэнак таго, у якім пункце палітычнага і гістарычнага працэсу знаходзяцца Беларусь і прыхільнікі перамен.
Найбольш важным выглядае плянаванае разьмяшчэньне ў Беларусі найноўшай расейскай сыстэмы «Арэшнік» у другой палове 2025 году. Што можа рэзка абвастрыць ваенна-палітычную сытуацыю ў рэгіёне.
Палітоляг, былы супрацоўнік Адміністрацыі прэзыдэнта Беларусі Анатоль Котаў аналізуе сцэнары выбарчай кампаніі і адказвае на пытаньне, ці атрымае Лукашэнка публічную падтрымку з боку Пуціна.
Найбольш імаверныя тэмы чарговай сустрэчы Лукашэнкі і Пуціна — увод на тэрыторыю Беларусі новых відаў расейскіх узбраеньняў і роля Беларусі ў гіпатэтычных мірных перамовах па Ўкраіне, якія мае намер ініцыяваць абраны прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп.
Марк Эпіскапас, дасьледчык амэрыканскага Інстытуту адказнага дзяржаўнага кіраваньня Квінсі і прафэсар гісторыі ва Ўнівэрсытэце Мэрымаўнту, раіць, як Злучаным Штатам варта памяняць палітыку адносна Беларусі.
Палітычны аглядальнік службы «Эхо Кавказа» Радыё Свабода Вадзім Дубноў тлумачыць, чаму ў пратэстоўцаў Грузіі, на ягоную думку, мала шанцаў на перамогу, і аналізуе паралелі з украінскімі і беларускімі вулічнымі пратэстамі.
Беларускія выбары — гэта цікавы палітычны фэномэн. У Беларусі няма выбараў у звыклым для ўсяго астатняга сьвету разуменьні гэтага слова. Гэты працэс нават нельга назваць фальсыфікацыямі ў звычайным сэнсе. Тут ствараецца проста нейкі паралельны сьвет падману і хлусьні.
Саміт АДКБ у Астане меў пэўныя асаблівасьці. Удзельнікі арганізацыі ніяк не адрэагавалі на наступ украінскага войска ў Курскай вобласьці. Яшчэ адной прыкметай крызісных працэсаў у АДКБ стала «замарожваньне» Армэніяй свайго сяброўства ў гэтым саюзе.
Дырэктар дасьледчых праграмаў Усходняга суседзтва і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненьняў Аркадзь Мошэс аналізуе, як і на якіх умовах можа скончыцца вайна ва Ўкраіне, і заяўляе, што магчымасьцяў для геапалітычнага развароту ў Лукашэнкі больш няма.
Пра магчымую новую «жалезную заслону» ў Эўропе, пра спробы Лукашэнкі зноў стаць «міратворцам» і пра тое, ці мяняецца на Захадзе погляд на Ціханоўскую, разважае прафэсар гісторыі Дэйвід Марплз, спэцыяліст у пытаньнях Беларусі, Украіны і Расе.
Вялікі досьвед замежных візытаў Лукашэнкі паказвае, што яны мала ўплываюць на рост гандлю, эканамічнага супрацоўніцтва ўвогуле. І па выніках візыту ў Пакістан падпісана шмат дакумэнтаў, але яны ў асноўным тычацца даволі вузкіх сфэраў супрацоўніцтва.
Палітычныя вынікі тыдня камэнтуе Валер Карбалевіч.
Якой будзе палітыка Дональда Трампа адносна Беларусі? Ці вернуцца ў наступным годзе ў Менск амбасадары заходніх краінаў? Ці пачнецца палітычная «адліга» пасьля 26 студзеня 2025 году?
Як на хаду вайны могуць паўплываць ракетныя удары Ўкраіны па тэрыторыі Расеі? На каго будзе ціснуць Трамп, дамагаючыся міру ва Ўкраіне? Якім бачыць афіцыйны Кіеў месца Беларусі на гіпатэтычных мірных перамовах?
Філёзафка Тацяна Шчытцова, аўтарка новай кнігі «Салідарнасьць узрушаных», разважае пра новую беларускую супольнасьць, народжаную 2020 годам, і тлумачыць, як беларускі падыход да жыцьця вырашае вечную праблему паміж «рацыянальнасьцю» і «эмацыйнасьцю».
«Усебеларускі народны сход» задумваўся Аляксандрам Лукашэнкам як мэханізм транзыту ўлады. Але, паколькі сыходзіць Лукашэнка перадумаў, то ўзьнікла праблема: што рабіць з ужо створаным УНС?
Ці можа дадзены Ўкраіне дазвол выкарыстоўваць заходнюю далёкабойную зброю для ўдараў па тэрыторыі Расеі зьмяніць хаду вайны? Чым Расея, хутчэй за ўсё, адкажа на гэтую новую сытуацыю? Як на рэакцыю Крамля можа паўплываць прыход неўзабаве да ўлады ў ЗША Дональда Трампа?
Падчас апошняй выбарчай кампаніі, якая працягваецца ў Беларусі, зьнікла свабода выбару нават на афіцыёзна-прапагандысцкім узроўні. Гэтыя выбары сталі пэўным рубяжом, які фіксуе эвалюцыю рэжыму, пераход яго ў іншую стадыю.
Ці пачнецца палітычная «адліга» пасьля 26 студзеня 2025 году? Наколькі вялікія шанцы на тое, што выбары наступнага году стануць пачаткам транзыту ўлады? Якімі могуць быць наступствы для Беларусі міру, дасягнутага пад ціскам Трампа?
Якія гарантыі бясьпекі можа атрымаць Украіна ад Трампа? Ці пагодзіцца новы амэрыканскі прэзыдэнт, каб Лукашэнка заняў месца за сталом мірных перамоваў? Наколькі ўзрастаюць шанцы на тое, што ў Менск вернецца амэрыканскі амбасадар?
Палітычны аналітык Вадзім Мажэйка тлумачыць, як улада стварае карцінку для Захаду на тэму «ня ўсё так адназначна», і заяўляе, што ўсе кандыдаты ў прэзыдэнцкай кампаніі — гэта розныя гатункі Лукашэнкі.
Выглядае, што ў Аляксандра Лукашэнкі зьявіўся сур’ёзны канкурэнт на званьне галоўнага саюзьніка Ўладзіміра Пуціна ў вайне супраць Украіны.
Вылучэньне паралельна з Аляксандрам Лукашэнкам яшчэ некалькіх кандыдатаў, пасьлядоўных прыхільнікаў рэжыму, стварае дзіўную сытуацыю з гледзішча нармальнай лёгікі. Яны нібыта павінны быць апанэнтамі Лукашэнкі — і адначасова падтрымліваць існы рэжым і ягоную палітыку.
Лукашэнка і раней любіў наведваць вялікія міжнародныя форумы. Цяпер да гэтага дадаўся «сындром 2020 году» — сытуацыя, калі многія краіны не прызнаюць Лукашэнку прэзыдэнтам, увялі санкцыі — адпаведна, геаграфія магчымых паездак значна звузілася.
Загрузіць яшчэ
