Пакуль незразумела, ці ўдасца беларускаму кіраўніцтву капіталізаваць крызіс на мяжы зь Літвой. Ва ўсялякім разе пакуль Беларусь нясе толькі страты. Было закрыцьцё мяжы з Польшчай, цяпер закрыцьцё мяжы зь Літвой. І тут страты не толькі эканамічныя.
Польшча прыняла рашэньне аб адкрыцьці двух памежных пераходаў у каардынацыі зь Літвой, матыў гэтага рашэньня — вызваленьне Анджэя Пачобута, якога ў Польшчы лічаць нацыянальным героем, тлумачыць палітычны аглядальнік Dziennik Gazeta Prawna Міхал Патоцкі.
Беларусь апынулася ў цэнтры вялікай гульні: ЗША адкрываюць асобны перамоўны трэк па Менску і прызначаюць спэцпрадстаўніка, а Літва закручвае гайкі на мяжы і чакае ад Вашынгтона ціску на рэжым.
Мэта палітыкі Дональда Трампа адносна Беларусі — стварэньне канкурэнцыі з Расеяй у яе былой зоне кантролю, мяркуе прафэсар паліталёгіі ўнівэрсытэту штату Тэнэсі (ЗША) Андрэй Карабкоў.
На тле чарговага вострага палітычнага крызісу паміж Беларусьсю і Літвой, вынікам якога стала поўнае закрыцьцё літоўска-беларускай мяжы, Свабода параўнала дзьве краіны паводле сацыяльна-эканамічных паказьнікаў. Спойлер: Літва істотна пераўзыходзіць Беларусь.
Тэндэнцыя росту адмоўнага сальда вонкавага гандлю хутчэй за ўсё працягнецца, але гэта не павінна выклікаць абвальнага падзеньня курсу рубля, калі ўлады не адмовяцца ад рынкавага фармаваньня абменнага курсу — лічыць доктар эканамічных навук, акадэмічны дырэктар дасьледчага цэнтру Beroc Леў Львоўскі.
Зьмешваньне функцый, стварэньне паралельных інстытуцый, надзяленьне дзяржаўных органаў і высокіх чыноўнікаў паўнамоцтвамі за межамі іх статутных абавязкаў — новая зьява дзяржаўнага кіраваньня апошняга часу.
Амэрыканская адміністрацыя выкарыстоўвае перамовы з Лукашэнкам як дадатковы канал сувязі з Крамлём. Вашынгтон таксама разглядае Лукашэнку як адмыслоўца, экспэрта па Пуціну. А вызваленьне беларускіх палітвязьняў дадае прэстыжу адміністрацыі ЗША.
Аляксандр Лукашэнка «уручную» вучыць чыноўнікаў, як будаваць масты і араць палі — і нават прапускае свой любімы чэмпіянат па колцы дроў.
Міжнароднае прызнаньне Каардынацыйнай рады, крызіс з выхадам чальцоў зь яе складу, абвінавачаньні ў ў аўтарытарызьме прадстаўнікоў каманды Паўла Латушкі — тэмы гутаркі Юрыя Дракахруста з старшынём арганізацыі Арцёмам Бруханом.
Джэк Раўш, амэрыканскі дасьледнік, які працуе ў Лёнданскай школе эканомікі, адказаў на пытаньні Іранскай службы Радыё Свабода і расказаў пра супрацу паміж кіраўніцтвам Ірану і Беларусі.
Украінскі экспэрт Ігар Семівалос, дырэктар Цэнтру блізкаўсходніх дасьледаваньняў, аналізуе матывы шматлікіх беларуска-іранскіх афіцыйных сустрэчаў і прагназуе рэакцыю Кіева, калі вырабленыя ў Беларусі «шахеды» паляцяць у бок Украіны.
Балёны з кантрабандай зь Беларусі масава прылятаюць у Літву з пачатку 2024 году, колькасьць прылётаў у кастрычніку не была рэкорднай сёлета. Чаму Вільня вырашыла адказаць на гэты выклік менавіта цяпер?
Інфармацыя пра арышты, затрыманьні ў Беларусі даўно ператварылася ў руціну, паўсядзённасьць, нейкі звыклы фон. На падставе таго, за кім цяпер прыйшлі, можна разважаць пра трэнды грамадзка-палітычнага жыцьця. Паводле такіх законаў і правілаў функцыянуе паліцэйскі рэжым.
Што будзе зь перамоўным працэсам Беларусі й ЗША, незразумела. Амэрыканцы сутыкнуліся зь беларускай рэальнасьцю. І яна ім не спадабалася. А гісторыя з балёнамі на літоўскай мяжы паказвае, што тактыка «мір церазь сілу» — прывілея вялікіх дзяржаваў. Спроба лукашэнкаўскага рэжыму ўжыць яе дала збой.
Выхад са складу Каардынацыйнай рады васьмі дэлегатаў цягам кастрычніка — паказьнік працягу крызісу ў дэмакратычных сілах.
Літва закрыла мяжу з Беларусьсю на месяц — у адказ на паветраныя балёны з цыгарэтамі й іншымі кантрабанднымі таварамі, якія залятаюць з тэрыторыі Беларусі.
Ці гаворачы пра «вялікую ўгоду» з Захадам, Лукашэнка гатовы на сыстэмныя саступкі? Што стаіць за намерам Польшчы аднавіць працу закрытых раней памежных пераходаў зь Беларусьсю? І на чым грунтуецца рашэньне Літвы зрабіць адваротны крок?
Заява прэм’ера Польшчы Туска аб адкрыцьці памежных зь Беларусьсю пераходаў была б палітычна немагчымай, калі б паток нелегальнай міграцыі рос. Але ён у параўнаньні зь верасьнем зьнізіўся, і вельмі імаверна, што гэта было вынікам дзеяньняў уладаў Беларусі.
Апытаньне дзяржаўнага Беларускага інстытуту стратэгічных дасьледаваньняў можа сьведчыць пра намер уладаў зьмякчыць палітычны курс на паседжаньні Ўсебеларускага народнага сходу ў сьнежні, піша палітычны аглядальнік Радыё Свабода Юры Дракахруст.
Месяц таму ўрад Польшчы прыняў рашэньне адкрыць мяжу зь Беларусьсю. За 22 дні кастрычніка паток нелегальнай міграцыі зь Беларусі ў Польшчу зьменшыўся ў параўнаньні з адпаведным пэрыядам верасьня.
Доктар палітычных навук, дырэктар інстытуту «Палітычная сфэра» Андрэй Казакевіч аналізуе пэрспэктывы магчымай (ці не) дээскаляцыі адносінаў афіцыйнага Менску і Эўразьвязу, заяўляе, што вялікая ўгода ня можа абысьціся без Эўропы, і крытычна ацэньвае «плян Шрайбмана».
Прапановы чатырох беларускіх экспэртаў Эўразьвязу — «дарожная мапа» палітычнага «спыненьня агню», сэрыі ўзаемных саступак — тлумачыць адзін з аўтараў прапановаў Зьміцер Крук.
Нармалізацыі адносінаў паміж Беларусьсю і Эўразьвязам спрыяюць некалькі фактараў: прыклад палітыкі Трампа на беларускім накірунку, магчымы ціск ЗША на краіны Эўропы, галасы за перагляд ранейшай палітыкі ўнутры ЭЗ і ў шэрагах беларускай апазыцыі, піша палітычны аглядальнік Свабоды Юры Дракахруст.
Лукашэнка можа абвесьціць на пасяджэньні Ўсебеларускага народнага сходу (УНС) у сьнежні пра новую, менш рэпрэсіўную, унутраную палітыку ў рэчышчы «вялікай угоды» з Трампам, прагназуе палітычны аглядальнік Свабоды Юры Дракахруст.
Лукашэнка нечакана склікаў нараду па міжнародных адносінах – упершыню за пяць гадоў рэжым загаварыў пра «разрадку» з Захадам.
Эканамічны аглядальнік Андрэй Махоўскі, вядоўца праграмы «Оптимум» на YouTube-канале выданьня «Белорусы и рынок», тлумачыць, ці можа беларускі бэнзін закрыць расейскія патрэбы, канстатуе рост колькасьці стратных прадпрыемстваў і стратэгічную няўстойлівасьць беларускай эканомікі.
У праграме «ПіК Свабоды» сакратар Каардынацыйнай рады Іван Краўцоў і палітоляг, экспэрт Фінскага інстытуту міжнародных справаў Рыгор Ніжнікаў вялі дыскусію пра палітыку ЗША і Эўразьвязу адносна Беларусі.
Аналіз штомесячнай дынамікі нелегальнай міграцыі зь Беларусі ў суседнія краіны і календару прыняцьця пакетаў санкцыяў Эўразьвязу дазваляе зрабіць выснову, што беларускія ўлады рэгулююць міграцыйную плынь, павялічваючы яе ў адказ на чарговыя новыя санкцыі.
Нобэлеўскую прэмію міру атрымала вэнэсуэльская апазыцыянэрка Марыя Мачада — і гэтае рашэньне выклікала палітычныя хваляваньні ад Вашынгтона да Вільні. Літва зьніжае ўзровень аховы офісу Ціханоўскай. Лукашэнка прыняў султана Амана і чарговы раз падкрэсьліў ляяльнасьць Расеі.
Верасьнёўскае сацыялягічнае апытаньне, праведзенае экспэртнай сеткай iSANS, паказала, што доля прыхільнікаў інтэграцыі з Расеяй зьнізілася, а колькасьць грамадзян, якія лічаць сябе патрыётамі Беларусі, вырасла ў параўнаньні з 2014 годам.
Літоўскія ўлады вырашылі зьменшыць узровень аховы Сьвятланы Ціханоўскай. Свабода спытала ў літоўскіх экспэртаў, што стаіць за такім рашэньнем і ці ня спыніць Літва падтрымку беларускіх дэмакратычных сілаў і палітычных эмігрантаў.
Праваабарончая супольнасьць распрацавала «дарожную мапу» пакрокавага зьмяншэньня рэпрэсіяў у Беларусі. Яе прэзэнтавалі заходнім дзеячам, якія могуць уплываць на рашэньні. Пра гэта расказала Свабодзе прадстаўніца Беларускага Хэльсынскага камітэту Кацярына Дзяйкала.
Рыжанкоў у ААН вінаваціць Захад, а Лукашэнка хоча скарыстаць статус «прыфрантавой дзяржавы» і прапануе сустрэчу Зяленскаму.
Якія мэты перасьледуе адміністрацыя Дональда Трампа праз аднаўленьне кантактаў з аўтарытарным рэжымам Аляксандра Лукашэнкі і пры чым тут вызваленьне палітвязьняў? Піша палітычны аглядальнік Свабоды Юры Дракахруст.
Беларускія ўлады дасьпелі да таго, каб стварыць нейкі сурагат нацыянальнага Пантэона — у выглядзе барэльефаў на фасадзе новага Нацыянальнага гістарычнага музэя. Аб чым гэта сьведчыць?
30 верасьня спаўняецца 100 дзён з моманту выхаду на волю Сяргея Ціханоўскага. Што ён набыў і страціў за гэты час? Як зьмяніўся Ціханоўскі за гэтыя дні, наколькі ягоны цяперашні вобраз адрозьніваецца ад вобразу 2020 года?
Пасьля пяцігадзінных перамоваў з Уладзімірам Пуціным Аляксандар Лукашэнка чарговым разам выказаў свой намер быць міратворцам, пасярэднікам ва ўрэгуляваньні ваеннага канфлікту між Расеяй і Ўкраінай. Пры гэтым ён прэзэнтуе сябе як паплечніка Дональда Трампа ў гэтым пытаньні.
Польшча адкрыла мяжу пасля закрыцьця, а Лукашэнка паехаў у Маскву абмяркоўваць будаўніцтва другой АЭС, што можа зьмяніць сытуацыю ў рэгіёне. Палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч аналізуе падзеі тыдня.
Будаўніцтва другой АЭС — гэта страхоўка захаваньня лукашэнкаўскай мадэлі на гады наперад. Разьлік на тое, што Расея будзе падтрымліваць рэжым у краіне і пасьля Аляксандра Лукашэнкі. Крэдыт на другую АЭС гарантуе, што Масква ня кіне Беларусь.
Інтэнсіўнасьць плыні нелегальных мігрантаў зь Беларусі ў Польшчу зьнізілася напачатку верасьня ў параўнаньні зь летам. Але падчас вучэньняў «Захад-2025» і закрыцьця Польшчай мяжы гэтыя паказчыкі зноў вырасьлі.
Блякада польска-беларускай мяжы трывала два тыдні. У ноч на 25 верасьня Польшча адкрые свае памежныя пераходы. Якія ўрокі і высновы можна зрабіць з гэтай гісторыі? Сем тэзісаў ад палітычнага аглядальніка Свабоды Валера Карбалевіча.
Кітай у крызісе на беларуска-польскай мяжы не вызначаў вінаватых, а імкнуўся вырашыць яго сродкамі дыпляматыі, лічаць экспэрты Цемур Умараў і Мэрхат Шарыпжан.
Выбар буйнога бізнэсу на карысьць Расеі тлумачыцца пераважна эканамічнымі чыньнікамі, а не палітычным ціскам Лукашэнкі, мяркуе галоўная рэдактарка выданьня «План В» Вольга Лойка.
Найбольшая колькасьць спадзяваньняў на ўрэгуляваньне крызісу на беларуска-польскай мяжы ўскладаецца на Кітай. Кітайскія дэлегацыі наведалі Варшаву і Менск. Лукашэнка падчас перамоваў імкнуўся давесьці, што Польшча штучна стварае канфлікт, бо выконвае загад ЗША, каб нашкодзіць інтарэсам Кітая.
Амэрыканскія вайскоўцы ў Беларусі, закрытая мяжа з Польшчай і ўчынак Міколы Статкевіча. Палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч падводзіць вынікі тыдня.
Польшча, перакрываючы мяжу зь Беларусьсю, сыходзіла з прыярытэту бясьпекі. Эўропа падтрымлівае гэты крок, яна адышла ад формулы «зьмены праз гандаль», мяркуе дырэктар дасьледчых праграмаў Усходняга суседзтва і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненьняў Аркадзь Мошэс.
Польшча не зьбіраецца аднаўляць рух на мяжы зь Беларусьсю, прыпынены з нагоды вучэньняў «Захад-2025». Каб вырашыць мігранцкі крызіс на мяжы зь Беларусьсю, Варшава спрабуе націснуць на Менск пры дапамозе Кітаю.
Захад хацеў пакараць Лукашэнку санкцыямі і дапамагчы такім чынам беларусам. Але нешта пайшло не так. Дзьмітры Гурневіч тлумачыць, куды беларусы цяпер езьдзяць адпачываць.
Кітай ня здолеў пераканаць Польшчу адкрыць транзыт на мяжы з Беларусьсю. Ня выключана, што Пэкін цяпер будзе ціснуць на Аляксандра Лукашэнку, дамагаючыся саступак Варшаве. Так мяркуе эканамічны аглядальнік Андрэй Махоўскі, вядоўца праграмы «Оптымум» на YouTube-канале выданьня «Беларусы і рынак».
Загрузіць яшчэ
