САМАЕ ВАЖНАЕ

«Не разумела, навошта я жывая, калі столькі сьмерцяў вакол». Украінская паэтка з Бучы пра вайну, творчасьць і стаўленьне да Беларусі

Украінская паэтка Алена Сьцепанка жыве ў горадзе Бучы, які стаў сымбалем расейскай акупацыі і масавых забойстваў мірных жыхароў. Пагаварылі зь ёй пра вайну і набліжэньне міру, сьмерць і ўцёкі ад яе, любоў і нянавісьць.

Як у 1990-х расейскія вайскоўцы наведвалі ядзерныя ракетныя базы ЗША. ФОТА

Архіўныя здымкі адлюстроўваюць аптымізм 1990-х гадоў, калі Вашынгтон і Масква адчынілі дзверы на свае найбольш адчувальныя ваенныя базы для экскурсій добрай волі.

Пасьля Пуціна. Калі ў Беларусі скончыцца дыктатура

Ці здольны Лукашэнка захаваць у Беларусі рэпрэсіўны дыктатарскі рэжым у выпадку, калі ў Расеі адбудуцца істотныя палітычныя зьмены?

Як у Беларусі фальшуюць выбары. 15 спосабаў падману

Беларускія выбары — гэта цікавы палітычны фэномэн. У Беларусі няма выбараў у звыклым для ўсяго астатняга сьвету разуменьні гэтага слова. Гэты працэс нават нельга назваць фальсыфікацыямі ў звычайным сэнсе. Тут ствараецца проста нейкі паралельны сьвет падману і хлусьні.

Чужы тарпанападобны конь замест свайго палескага. Што за жывёлу спрабуюць расьсяліць па Беларусі

Тарпанападобныя коні спрыяюць расьсяленьню качак і кірляў, дапамагаюць аленям і зубрам лепш харчавацца. Але гэта не нашчадкі тарпанаў, якія жылі на беларускіх землях раней. Імі займаюцца, пакуль папраўдзе мясцовыя пароды выміраюць.

Фармальна беларускі бізнэс застанецца прыватным, але стане яшчэ больш кантраляваным, — эканаміст Кавалкін

Эканаміст Уладзімер Кавалкін аналізуе, што адбываецца з курсам беларускага рубля, і дае свой адказ на пытаньне, ці сапраўды ўлады будуць прызначаць сілавікоў кіраваць прыватнымі прадпрыемствамі.

Ковід, вайна, шок. Як і чаму ў Беларусі адбываюцца скачкі курсу даляра

Даляр у беларускіх абменьніках зноў падаражэў. Курс амэрыканскай валюты расьце кожныя таргі, пачынаючы з 11 лістапада. Расказваем, чаму гэта адбываецца і ад чаго залежалі скачкі курсу апошнія 10 гадоў.

Як расейскія вайскоўцы стварылі ў Нароўлі фільтрацыйны лягер на пачатку вайны

«Можна падумаць, рэпрэсіі спыніліся». Праваабаронцы заўважылі новую тактыку ўладаў у асьвятленьні барацьбы з палітычнымі апанэнтамі 

З 30 кастрычніка тэлеграм-канал сілавікоў, дзе публікаваліся так званыя «пакаяльныя відэа», больш не паказвае затрыманых людзей. Праваабаронцы таксама заўважылі, што зьвестак пра палітычна матываваныя працэсы стала менш у раскладах судоў.

Рытуальны саміт і амбіцыйныя прапановы Лукашэнкі

Саміт АДКБ у Астане меў пэўныя асаблівасьці. Удзельнікі арганізацыі ніяк не адрэагавалі на наступ украінскага войска ў Курскай вобласьці. Яшчэ адной прыкметай крызісных працэсаў у АДКБ стала «замарожваньне» Армэніяй свайго сяброўства ў гэтым саюзе.

Разарваныя сем’і. Як беларусы, якія ня могуць прыехаць на радзіму, сустракаюцца з блізкімі на нэўтральнай тэрыторыі

Пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году Беларусь змушана пакінулі сотні тысяч людзей.

Як беларускія ўлады спрабавалі скапіяваць выбарчы досьвед Ціханоўскага і што з гэтага атрымалася

У 2020 годзе важным чыньнікам пратэстаў былі незалежныя блогеры. Многія зь іх трапілі за краты яшчэ да выбараў. Расказваем, што стала з тымі, хто паспрабаваў пасьля пратэстаў падтрымліваць дзеяньні ўлады ў інтэрнэце.

«ПіК Свабоды». Як блогер Лапшын стаў праваабаронцам пасьля беларускай вязьніцы, а цяпер расказвае сьвету пра турмы Беларусі

Як зрабіць катастрафічную сытуацыю ў турмах Беларусі больш бачнай у сьвеце? Гэта мэтанакіравана робіць былы вязень беларускай турмы блогер Аляксандар Лапшын, які нядаўна падчас лекцый у краінах Азіі расказваў, што перажыў за кратамі на «Валадарцы».

Як узаемадзейнічаюць базы вышуку Беларусі, Расеі, СНД, Інтэрполу. Тлумачаць былы міліцыянт і юрыст

Стала вядома, што ў базу вышуку Расеі дадалі за паўгода амаль 800 беларусаў. Свабода высьветліла, як беларусы трапляюць у базы вышуку Беларусі, Расеі, СНД, Інтэрполу. 

«Гісторыя на Свабодзе». Народ «літва» прыйшоў на славянскія землі, ні ў кога не спытаўшы дазволу, — Аляксандар Груша

Ці ўсё мы ведаем пра працэс стварэньня Вялікага Княства Літоўскага? Як Полацак трапіў пад кантроль Вільні? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з доктарам гістарычных навук, былым дырэктарам акадэмічнай бібліятэкі імя Якуба Коласа Аляксандрам Грушам.

Інтэрнаты пры манастырах, яшчэ менш прыватных установаў. Што чакае школьнікаў і студэнтаў пасьля зьменаў у Кодэксе «Аб адукацыі»

Беларускія дэпутаты ўхвалілі чарговыя зьмены ў сфэры адукацыі. Паводле ўладаў, зьмены накіраваныя на яе падтрымку. Расказваем, што новага прапануюць, каго гэта закране і якія праблемы, на думку экспэрта, трэба было б вырашаць найперш.

Калі Захад здасца ва Ўкраіне, то наступнымі будуць Беларусь і Малдова, — Аркадзь Мошэс

Дырэктар дасьледчых праграмаў Усходняга суседзтва і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненьняў Аркадзь Мошэс аналізуе, як і на якіх умовах можа скончыцца вайна ва Ўкраіне, і заяўляе, што магчымасьцяў для геапалітычнага развароту ў Лукашэнкі больш няма.

Візыт на тле грамадзкіх пратэстаў. Як Лукашэнка вучыў пакістанцаў

Вялікі досьвед замежных візытаў Лукашэнкі паказвае, што яны мала ўплываюць на рост гандлю, эканамічнага супрацоўніцтва ўвогуле. І па выніках візыту ў Пакістан падпісана шмат дакумэнтаў, але яны ў асноўным тычацца даволі вузкіх сфэраў супрацоўніцтва.

«Падаражэла на 30-40%». Што адбываецца з сэрвісам таксі ў Беларусі і ці могуць зьнізіцца цэны

Праехаць 9 кілямэтраў у некаторыя гадзіны ў Менску зараз каштуе пад 35 рублёў. Расказваем, чаму расцэнкі на таксі вырасьлі і пры чым тут адзіны рээстар перавозчыкаў.

«ПіК Свабоды». «Будзем аддзяляцца ад расейскай рэдакцыі». Новая кіраўніца расказала, што далей будзе зь «Белсатам»

Што зьменіцца на тэлеканале «Белсат» з прыходам на кіраўнічую пасаду былой прадстаўніцы Аб’яднанага пераходнага кабінэту Аліны Коўшык?

Гвалт супраць жанчын: злачынства, якое ня ведае межаў

360 затрыманых, 178 памілаваных. Праваабаронцы расказалі, як выглядаюць рэпрэсіі перад новай выбарчай кампаніяй

За паўгода ў Беларусі адбылося 6 хваляў памілаваньняў. Аднак кожны дзень зьяўляюцца навіны пра «зачысткі», новыя затрыманьні і суды. Разам з праваабаронцамі «Вясны» паспрабавалі падлічыць, каго ж больш — вызваленых ці новых затрыманых.

Спачатку — мова. Ці магчымае ў Беларусі дзяржаўнае двумоўе

У сеціве ізноў спрачаюцца пра двумоўе ў Беларусі. Ізноў нараджаюцца пасьлядоўнасьці, якія, папраўдзе, апазыцыі, з мэтай адсунуць «моўнае пытаньне» на другі плян.

Журналіст Радыё Свабода Андрэй Кузьнечык за кратамі ўжо тры гады

Журналіста Свабоды Андрэя Кузьнечыка затрымалі 25 лістапада 2021 году. У чэрвені 2022 году яго асудзілі на 6 гадоў пазбаўленьня волі ў калёніі агульнага рэжыму.

«Не падманвайце сябе ўзростам, адукацыяй або паходжаньнем». Сёньня — міжнародны дзень барацьбы за ліквідацыю гвалту ў адносінах да жанчын

25 лістапада — міжнародны дзень барацьбы за ліквідацыю гвалту ў адносінах да жанчын. У Беларусі ў 2024 годзе варта гаварыць пра гэта ў кантэксьце агульнанацыянальнага гвалту, і гендэрны гвалт — адзін зь яго складнікаў. Раскажам, куды зьвяртацца па дапамогу

8 фактараў, якія могуць выклікаць цяжкае цячэньне грыпу

Па меры набліжэньня да зімы і паніжэньня тэмпэратуры паветра ўсё больш людзей пачынаюць хварэць на розныя рэсьпіратарныя хваробы, у тым ліку грып.

Сумнеўны прэзыдэнт умоўна незалежнай краіны. Ці застаецца Лукашэнка гаспадаром Беларусі

Лукашэнку яўна трывожыць тое, што ў сьвеце яго перастаюць успрымаць як самастойную палітычную фігуру, здольную прымаць рашэньні, адрозныя ад тых, якія надыктоўвае Пуцін і якія хоць бы ў драбніцах не супадалі б з рэчышчам расейскай палітыкі.

Лукашэнка даў палітычны прытулак польскаму зьбегламу судзьдзю Шмыту

Як паведаміла прэсавая служба Лукашэнкі, ён сёньня падпісаў указы аб прыёме ў грамадзянства і прадастаўленьні прытулку.

У Вільні прайшла акцыя салідарнасьці з экс-каліноўцам Верамейчыкам, якога дэпартавалі ў Беларусь. ФОТА

Акцыю ладзіў фонд Dapamoga. Прыйшло каля 30 чалавек, у тым ліку былыя беларускія дабраахвотнікі і іх родныя. Прысутнічала некалькі літоўскіх тэлеканалаў. Прысутныя падпісалі зварот да ААН.

Закупы меншыя, чым у 2020-м, старая тэхніка. Што вядома пра падрыхтоўку беларускіх сілавікоў да магчымых пасьлявыбарных пратэстаў

Якую тэхніку перад выбарамі закупляюць беларускія сілавікі і навошта выкладаюць фатаздымкі з рэпэтыцый разгонаў.

Удзел у выбарах Канапацкай — экспэрымэнт, у якім самі ўлады да канца ня ўпэўненыя, — палітоляг Казакевіч

Доктар палітычных навук, дырэктар інстытуту «Палітычная сфэра» Андрэй Казакевіч аналізуе дзіўныя павароты з патэнцыйнымі «кандыдатамі» на прэзыдэнта і нэгатыўна адказвае на пытаньне, ці зьменіць гэтая кампанія стаўленьне Захаду да Лукашэнкі.

«Тваёй пэрсонай цікавяцца наверсе». Гісторыя былога дацэнта БДУ Дзьмітрыя Нікановіча, які вымушаны быў звольніцца і эміграваць

Сьпявак, кандыдат навук Дзьмітры Нікановіч у 2020-м падтрымаў пратэсты, а праз 2 гады вымушаны быў звольніцца і эміграваць. У Варшаўскім унівэрсытэце піша навуковую працу “Вобраз Польшчы і палякаў у беларускай прапагандзе”. А таксама займаецца музычнай кар'ерай.

Месца Лукашэнкі — побач з Пуціным, але не за сталом перамоваў, а на лаве падсудных, — украінскі палітоляг Яўген Магда

Як на хаду вайны могуць паўплываць ракетныя удары Ўкраіны па тэрыторыі Расеі? На каго будзе ціснуць Трамп, дамагаючыся міру ва Ўкраіне? Якім бачыць афіцыйны Кіеў месца Беларусі на гіпатэтычных мірных перамовах?

Ад 20 да 82, журналіст ці адвакат, дапамагаў асуджаным. Калектыўны партрэт беларускага экстрэміста

Самаму маладому «экстрэмісту» было 16, калі яго асудзілі па адпаведным артыкуле, самаму старому — 82 гады. У сьпісах асуджаных за «экстрэмізм» — цэлыя сем’і, шматдзетныя маці, цяжкахворыя людзі, асобы з інваліднасьцю. Сярод беларускіх «экстрэмістаў» — журналісты, адвакаты, прадстаўнікі ІТ-сфэры.

Журналісты Радыё Свабода ідэнтыфікавалі імаверных забойцаў жыхароў Бучы. ВІДЭА

На падставе сьведчаньняў відавочцаў, праслухоўваньня тэлефонных размоваў, дакумэнтаў, відэа з камэраў назіраньня і аналізу інфармацыі ўдалося высьветліць новыя абставіны забойстваў, якія ўчынялі расейскія вайскоўцы ў Бучы. У Кіеўскую вобласьць яны ўвашлі з тэрыторыі Беларусі.

Куды бясьпечна ехаць беларусам, якім адмовілі ва ўезьдзе ў Эўразьвяз

Віетнам выдаў былога каліноўца Васіля Верамейчыка Беларусі. Перад гэтым яму адмовілі ў знаходжаньні ва Ўкраіне і Літве. Свабода пагаварыла з супрацоўнікам службы эвакуацыі BySol, куды ехаць беларусам, якім забаранілі заставацца ў ЭЗ.

«Салідарнасьць узрушаных», — філёзафка Тацяна Шчытцова пра сваю кнігу пра 2020 год

Філёзафка Тацяна Шчытцова, аўтарка новай кнігі «Салідарнасьць узрушаных», разважае пра новую беларускую супольнасьць, народжаную 2020 годам, і тлумачыць, як беларускі падыход да жыцьця вырашае вечную праблему паміж «рацыянальнасьцю» і «эмацыйнасьцю».

«Імкнуцца запоўніць кадравы дэфіцыт». Чаму Лукашэнка зноў узяўся за «дармаедаў»

З 2015 году беларускія ўлады актыўна змагаюцца з «дармаедамі» пры афіцыйна нізкім беспрацоўі. Разьбіраемся, чым цяпер небясьпечны такі статус і чаму зь беспрацоўем дзяржава змагаецца карнымі мерамі.

«Замарозіць», каб ня блытаўся пад нагамі. Куды падзець дэкаратыўны УНС

«Усебеларускі народны сход» задумваўся Аляксандрам Лукашэнкам як мэханізм транзыту ўлады. Але, паколькі сыходзіць Лукашэнка перадумаў, то ўзьнікла праблема: што рабіць з ужо створаным УНС?

«Ці са мной усё добра, будзе вядома праз тыдзень-два». Як беларускія сілавікі правяраюць кандыдатаў на працу ў дзяржаўных установах

Празь сілавыя ведамствы людзей могуць праверыць, калі яны ідуць на працу лекарам, настаўнікам ці супрацоўнікам установы культуры. На «высокія пасады» адбор больш строгі. Расказваем, як гэта адбываецца.

Удары Ўкраіны заходнімі далёкабойнымі ракетамі па Расеі: якія наступствы? Тлумачэньне вайсковага экспэрта Фёдарава

Ці можа дадзены Ўкраіне дазвол выкарыстоўваць заходнюю далёкабойную зброю для ўдараў па тэрыторыі Расеі зьмяніць хаду вайны? Чым Расея, хутчэй за ўсё, адкажа на гэтую новую сытуацыю? Як на рэакцыю Крамля можа паўплываць прыход неўзабаве да ўлады ў ЗША Дональда Трампа?

«ПіК Свабоды» Што рабіць з далярамі? Ці бегчы ў абменьнікі? Парады экспэртаў

19 лістапада таргі на Беларускай валютна-фондавай біржы прынесьлі чарговае гістарычнае павышэньне курсу даляра ЗША адносна рубля. Новы курс амэрыканскага даляра складае 3,3937 беларускага рубля. Што гэта азначае для людзей у Беларусі, якія па даўняй традыцыі частку заробкаў мяняюць на даляры?

Прымус да ляяльнасьці. Збор подпісаў як стрэс-тэст для сыстэмы

Падчас апошняй выбарчай кампаніі, якая працягваецца ў Беларусі, зьнікла свабода выбару нават на афіцыёзна-прапагандысцкім узроўні. Гэтыя выбары сталі пэўным рубяжом, які фіксуе эвалюцыю рэжыму, пераход яго ў іншую стадыю.

Суды над мёртвымі. Навошта беларускія ўлады абвінавачваюць нябожчыкаў у генацыдзе беларускага народу

Вярхоўны суд Беларусі разглядае справу Канстанціна Смоўскага, які памёр у 1960 годзе. Яго абвінавачваюць у генацыдзе. Паўгода таму за гэта ўжо асудзілі яшчэ аднаго нябожчыка, Уладзімера Катрука.

1000 дзён вайны Расеі супраць Украіны. Як расейскія вайскоўцы палявалі на ўкраінскага гандляра ў Бучы — фільм Радыё Свабода. ВІДЭА

Калі расейскія войскі занялі Бучу ва Ўкраіне, яны забілі сотні людзей і распачалі масавае паляваньне на сьціплага гандляра. Радыё Свабода расказала пра яго, выкарыстаўшы перахопы тэлефонных размоваў, не апублікаваныя раней відэа, дакумэнты і паказаньні сьведак.

«ПіК Свабоды». «Калі цябе Зянон пакусаў». Таямніцы са здымкаў «Жыцьцё-маліна» і парады ад Мелказёрава для расейскамоўных беларусаў

Госьць штодзённага этэру «ПіК Свабоды» — папулярны вядоўца Youtube-каналаў «Жыцьцё-маліна» і «Загляне сонца» Мікіта Мелказёраў.

«Гэта не ажыўленьне, а муміфікацыя». Што ня так з рэканструкцыяй Наваградзкага замку

Руіны Наваградзкага замку хочуць аднавіць да аб’ёму цэлага будынка. Вакол гістарычнай каштоўнасьці, даступнай раней для ўсіх, паставілі агароджу. Свабода пагаварыла з адмыслоўцамі аб тым, што цяпер адбываецца на Замкавай гары і якія ёсьць альтэрнатывы.

Страчаны давер. З чым ідзе на «выбары» Лукашэнка

Праўладныя сацыёлягі зноў даюць Лукашэнку 80% даверу людзей. Але адкуль гэты давер узяўся і чым тлумачыцца?

Беларускія школьнікі супраць Сталіна. Гісторыя Мядзельска-Смаргонскага падпольля