На якім этапе сваёй гісторыі знаходзіцца Расея? Ці існуе расейская нацыя? Ці можа Расея ня быць імпэрыяй і ці адпусьціць яна Беларусь у агляднай пэрспэктыве?
Вылучэньне паралельна з Аляксандрам Лукашэнкам яшчэ некалькіх кандыдатаў, пасьлядоўных прыхільнікаў рэжыму, стварае дзіўную сытуацыю з гледзішча нармальнай лёгікі. Яны нібыта павінны быць апанэнтамі Лукашэнкі — і адначасова падтрымліваць існы рэжым і ягоную палітыку.
У 2023 годзе сьветлагорскі «Ранак» разьмясьціў на сваім сайце здымкі аварыі на заводзе беленай цэлюлёзы. Неўзабаве пасьля гэтага ўлады прызналі сайт выданьня «экстрэмісцкім фармаваньнем» і завялі крымінальныя справы на журналістаў.
Лукашэнка і раней любіў наведваць вялікія міжнародныя форумы. Цяпер да гэтага дадаўся «сындром 2020 году» — сытуацыя, калі многія краіны не прызнаюць Лукашэнку прэзыдэнтам, увялі санкцыі — адпаведна, геаграфія магчымых паездак значна звузілася.
Чаму Лукашэнка з такім энтузіязмам вітаў перамогу Трампа? Што сабой будзе ўяўляць формула міру ва Ўкраіне, якую прапануе Трамп? Якім можа быць месца Беларусі ў межах гэтай формулы?
Колькасьць выдадзеных кніг і брашур у Беларусі апусьцілася на ўзровень 2001 году, а газэт стала амаль удвая меней.
У Беларусі ўжо некалькі дзён праходзіць збор подпісаў за вылучэньне кандыдатаў у прэзыдэнты. Пачыталі, што пішуць пра гэта дзяржаўныя СМІ.
За мінулыя пяць гадоў беларусы напісалі цэлую паліцу кніг у розных жанрах пра актуальныя падзеі. Гэта не ўспаміны і не расповеды па сьвежых сьлядах, калі «ўсё закончылася». Бо «ўсё працягваецца».
Старшы аналітык Media IQ Паўлюк Быкоўскі расказвaе, як рэжым aдміністрацыйнa спрабуе скапіяваць мадэль сaмaaргaнізaцыі свaіх aпaнэнтаў, выкарыстаную ў 2020 годзе, і тлумaчыць, чaму нa дзяржаўнай тэлевізіі aмaль нічога не паведaмляюць прa рэпрэсіі.
4 лістапада Лукашэнка зьняў кіраўніка «Беларуськалію» Івана Галаватага, які кіраваў прадпрыемствам 10 гадоў. А таксама прапанаваў сумесна з Расеяй зьнізіць здабычу ўгнаеньняў, каб на іх падняліся цэны. Расказваем, што зараз адбываецца зь «Беларуськаліем».
Сёньня ўжо нікога не зьдзіўляюць арганічныя прадукты на паліцах супэрмаркетаў. Але цэны на іх значна вышэйшыя, чым на звычайную садавіну і гародніну. Газэта The New York Times вырашыла пацікавіцца меркаваньнем экспэртаў, ці сапраўды спажываньне арганічных прадуктаў спрыяе здароўю.
«Сьвет скончыўся, а мы — не». Так называецца італьянская анталёгія беларускай паэзіі XXI стагодзьдзя, якая нядаўна пабачыла сьвет.
Свабода пачынае праект «Беларусь пасьля 26 студзеня». Юры Дракахруст у сваіх інтэрвію з палітолягамі, гісторыкамі, сацыёлагамі прагназуе жыцьцё ў Беларусі пасьля гэтай даты.
Кінакрытык, філёзаф Максім Жбанкоў і кінарэжысэр, кліпмэйкер Арцём Лобач завяршылі праект «Сто год беларускага кіно». Пагаварылі са Жбанковым пра эміграцыю, існаваньне ў новых умовах, беларускае кіно і амбітныя пляны.
Пагаварылі са Сьвятланай Ціханоўскай у Страсбуры падчас сусьветнага Форуму за дэмакратыю пра тое, як пасьля прыходу Трампа зьменяцца адносіны ЗША з дэмакратычнымі сіламі, пра тое, што варта, а што ня трэба рабіць да выбараў 2025 году, якія носяць несвабодны характар.
Пагаварылі з кіраўніком кантактнай групы па Беларусі Аляксандрам Шлыкам пра тое, што зрабіла група больш як за два гады, і якой будзе прысутнасьць дэмакратычнай Беларусі ў Радзе Эўропы.
6 лістапада лідэрка дэмакратычных сілаў Беларусі ў Страсбуры правяла сустрэчы з Генэральным сакратаром Рады Эўропы Аленам Бэрсэ, прэзыдэнтам Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы Тэадорасам Русопуласам, адкрыла беларускую выставу выцінанак ў Палацы Эўропы і выступіла на Ўсясьветным форуме за дэмакратыю.
У Беларусі па-ранейшаму як дзяржаўнае сьвята адзначаюць гадавіну расейскай Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 году, а галоўныя вуліцы і плошчы гарадоў і пасёлкаў, як і пры СССР, носяць камуністычныя назвы альбо імёны рэвалюцыянэраў ды расейскіх і савецкіх дзеячаў. Чаму?
Якой можа быць формула міру ва Ўкраіне паводле Трампа? Ці знойдзецца ў гэтай формуле месца для Беларусі? Наколькі магчыма, што Трамп заключыць угоду з Лукашэнкам, і якой можа быць гэтая ўгода?
Старшы дарадца Сьвятланы Ціханоўскай у інтэрвію Радыё Свабода спрагназаваў магчымае стаўленьне новай адміністрацыі ЗША да сытуацыі ў Беларусі.
Які ўплыў акажа другое прэзыдэнцтва Дональда Трампа? Гэта шмат у чым залежыць ад таго, з кім вы размаўляеце: прыхільнікі Трампа кажуць, што ён адновіць магутнасьць ЗША, а нядобразычліўцы — што гэта азначае канец дэмакратыі ў краіне.
Беларускі апазыцыйны палітык, старшы палітычны дарадца Сьвятланы Ціханоўскай Аляксандар Дабравольскі выказаў свае думкі пра тое, чаму ня варта зьдзіўляцца перамозе Дональда Трампа на прэзыдэнцкіх выбарах у ЗША.
У Беларусі падлеткаў асуджаюць на тэрміны па 10 гадоў. Свабода пагаварыла з псыхолягам і былым міліцыянтам, чаму так адбываецца і як зьняволеньне мяняе маладых людзей.
Як у 2016 годзе, у 2024-м Дональд Трамп вырваў валявую перамогу і стаў прэзыдэнтам Злучаных Штатаў.
Ці ёсьць прынцыповая розьніца — галасаваць супраць усіх ці цалкам байкатаваць абвешчаную ўладамі прэзыдэнцкую кампанію? Ці можа выбар тактыкі на нешта паўплываць, калі гадамі выбары не былі сумленнымі і калі амаль з кожнай выбарчай кампаніяй міжнародныя арганізацыі адзначалі пагаршэньне іх умоваў?
5 лістапада Аляксандар Лукашэнка правёў нараду на тэму выбарчай кампаніі. З заяваў, якія прагучалі на нарадзе, стала зразумела, што сумневу ў зыходзе выбараў Лукашэнка ня мае, аднак прадбачыць наперадзе неназваныя пагрозы і небясьпекі.
Можна меркаваць, што дакладнага жорсткага пляну выбарчай кампаніі ва ўладаў няма: адміністрацыя Лукашэнкі будзе рэагаваць на сытуацыю і на хаду рабіць карэктывы. А рэгістрацыя ініцыятыўнай групы Канапацкай дае магчымасьць правесьці пэўны экспэрымэнт.
З канца кастрычніка праваабаронцы фіксуюць масавыя затрыманьні па ўсёй Беларусі, колькасьць арыштаваных ужо можа перавышаць сотні людзей. Пагаварылі са сьведкамі маштабнай апэрацыі сілавікоў.
4 лістапада Цэнтральная выбарчая камісія зарэгістравала апошнія ініцыятыўныя групы для збору подпісаў у падтрымку кандыдатаў у прэзыдэнты. Расказваем, хто гэтыя людзі.
Што адбываецца, калі заключаеш угоду з рэжымам і вяртаесься на радзіму. Пра актуальнае гучаньне рамана Сашы Філіпенкі для беларусаў пагаворым з самім пісьменьнікам. Спэктакль паводле «Крэмулятара» неўзабаве пакажуць у Празе.
У Беларусі закрылася адна з найбуйнейшых моўных школ Streamline. Але гэта не адзіны выпадак. На пачатку году стала вядома пра больш за 10 закрытых устаноў, дзе вучылі польскай мове. Свабода пагаварыла з дырэктарам адной з закрытых школ, а таксама былой выкладчыцай
Новае слова ў праваабаронцаў, інкамунікада (поўная ізаляцыя ад вонкавага сьвету), насамрэч ня мае дачыненьня да нейкіх навацыяў у турэмнай сыстэме.
Амаль у кожнай сваёй перадвыбарчай праграме кандыдат у прэзыдэнты Аляксандар Лукашэнка гаварыў пра карупцыю, нараджальнасьць, рост заробкаў, разьвіцьцё прадпрымальніцтва і адраджэньне вёскі. Пачыталі іх усе і паглядзелі, што ўдалося выканаць.
Падчас усеагульнага распаўсюджваньня тэлевізараў і кампутараў, час, праведзены намі седзячы перад гаджэтамі, можа сур’ёзна ўплываць на здароўе. The New York Times расказвае, якія рызыкі для здароўя нясе доўгае сядзеньне.
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Магчыма, самае красамоўнае выказваньне Лукашэнкі апошняга часу пра сваю датычнасьць да расейскай агрэсіі супраць Украіны: «Гэта я яшчэ па мінімуму ўцягнуты ў гэты канфлікт. А можна сказаць, увогуле ня ўцягнуты».
Беларусы расказалі Свабодзе, чаго ім не хапае з тавараў пасьля ўвядзеньня санкцый. Заходнія тавары яшчэ можна набыць, але яны сталі даражэйшыя, а выбар меншы. Скараціўся рынак заходніх аўтамабіляў, падаражэлі пампэрсы, кава, шакаляд.
Сотні тысяч беларусаў раскідана па сьвеце пасьля 2020 году. Празь небясьпеку перасьледу яны ня могуць наведаць магілы продкаў на Дзяды.
У Менску праходзіць другая міжнародная канфэрэнцыя ў пытаньнях эўразійскай бясьпекі. Яе правядзеньне, выступ на ёй Аляксандра Лукашэнкі — пазыцыянаваньне Беларусі як аднаго з цэнтраў «антызаходняй большасьці» плянэты. Гэты вобраз, апроч іншага, яшчэ і частка выбарчай кампаніі Лукашэнкі.
Ініцыятарка праекту «Старая школа» Аксана Гатальская расказала Свабодзе, як яны з паплечнікамі ствараюць творчую рэзыдэнцыю ў старой драўлянай школе, якую ім бясплатна аддалі польскія ўлады.
Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году. Ужо ў кастрычніку міліцыя пачала «прафіляктычную працу» з тымі беларусамі, хто раней з палітычных прычынаў трапіў у поле зроку сілавікоў.
Зараз сэзон выбараў у краінах Усходняй Эўропы. Для Крамля, які трэці год буксуе ва Ўкраіне і адчайна мае патрэбу ў саюзьніках, стаўкі высокія як ніколі. Стратэгія ў Масквы нязьменная — умешваньне ў выбары.
Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў? Ці маюць яны балцкі субстрат? Адкуль і калі славяне прыйшлі ў Беларусь? І ці прыходзілі аднекуль наогул? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з габілітаваным доктарам гісторыі, прафэсарам Беластоцкага ўнівэрсытэту ў Польшчы Алегам Латышонкам.
Старшы навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC, эканаміст Зьміцер Крук канстатуе, што эканамічны рост адбываецца насуперак доўгатэрміновай эканамічнай лёгіцы, і заяўляе, што эканамічныя матывы — адзін з тых чыньнікаў, якія паўплывалі на дату прызначэньня выбараў.
Чаму беларусы, якія ўсё сьвядомае жыцьцё карысталіся выключна расейскай мовай, апынуўшыся ў эміграцыі, цалкам перайшлі на беларускую? Даведаліся пра некалькі такіх гісторый.
31 кастрычніка — 1 лістапада ў Менску мае адбыцца другая міжнародная канфэрэнцыя ў эўразійскай бясьпецы. Паведамляецца, што ў яе працы возьме ўдзел міністар замежных справаў Вугоршчыны Пэтэр Сіярта. На такім жа ўзроўні будуць удзельнічаць кіраўнікі МЗС Расеі і Сырыі.
Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі ў 2025 годзе, нягледзячы на тое, што яны ня будуць свабодным волевыяўленьнем беларускага народу, — зручны час для заключэньня пагадненьня паміж рэжымам Лукашэнкі і Захадам.
Беларусы, якія жывуць у Грузіі, расказалі Свабодзе, як успрынялі вынікі выбараў у парлямэнт і як гэта паўплывае на іхнае далейшае жыцьцё.
27 кастрычніка прайшоў другі тур выбараў у Сейм Літвы, якім завяршылася выбарчая кампанія. Вынікі парлямэнцкіх выбараў на просьбу Свабоды пракамэнтаваў Вітаўтас Брувярыс, галоўны рэдактар літоўскага агенцтва навінаў ELTA.
Загрузіць яшчэ
