Гісторыя

«Гісторыя на Свабодзе». Калі і як БНР цэлы месяц вяла вайну супраць Савецкай Расеі

У лістападзе-сьнежні 1920 году беларусы Случчыны са зброяй у руках выступілі супраць бальшавікоў і паспрабавалі адстаяць беларускую дзяржаўнасьць у форме Беларускай Народнай Рэспублікі. Але ня ўсе сёньня згодныя з назвай гэтай падзеі — Слуцкі збройны чын ці Слуцкае паўстаньне.

60 гадоў таму застрэлілі прэзыдэнта ЗША Джона Кэнэдзі. Фільм пра менскі сьлед імавернага забойцы

Шэсьцьдзесят гадоў таму, 22 лістапада 1963 году, прэзыдэнта ЗША Джона Кенэдзі забілі ў Даласе, калі праяжджаў у адкрытым лімузыне – на вачах у жонкі Жаклін і тысяч амэрыканцаў.

70 гадоў таму чэкісты расстралялі ўдзельніка антысавецкага руху Янку Філістовіча, якога дэсантавалі з амэрыканскага самалёта ў Беларусь

22 лістапада 1953 году чэкісты расстралялі ўдзельніка антысавецкага руху ў Беларусі Янку Філістовіча.

Ужо сёньня: дзень памяці Кузьмы Чорнага і Янкі Філістовіча

Падзеі 22 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Слуцак паўстаў супраць бальшавікоў

Падзеі дня 21 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

У Расеі на аўкцыёне прадалі грамату XVI стагодзьдзя аб наданьні Дзісьне герба

Рарытэтны дакумэнт напісаны скорапісам на старабеларускай мове і, верагодна, знаходзіўся раней у бібліятэцы роду Тышкевічаў, піша выданьне «Спутник» з спасылкай на аўкцыённы дом «Літфонд».

Ужо сёньня: Дзень памяці Валерыя Раеўскага і Алега Лойкі

Падзеі 19 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Гісторык: Помнік Неўскаму давядзецца прыбраць, бо гістарычна ім пазначалі межы «русского мира»

Помнік Аляксандру Неўскаму, які паставілі днямі ў Менску, зьяўляецца ня толькі манумэнтальнай прапагандай «русского мира», але і мастацкай халтурай, якая псуе культурны ляндшафт у Менску, лічыць гісторык і сацыёляг Аляксей Ластоўскі. Ён упэўнены, што ў будучыні гэты помнік давядзецца прыбраць.

Ужо сёньня: Міжнародны дзень студэнта; тры гады таму арыштавалі журналістак Андрэеву і Чульцову

Падзеі 17 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень памяці Андрэя Макаёнка

Падзеі 16 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». «„Літвіны“ ня ведаюць, што пра Літву пішуць беларускія гісторыкі», — Андрэй Катлярчук

Якія ў ХХ стагодзьдзі існавалі варыянты назвы для радзімы беларусаў? Што ведаюць і чаго ня ведаюць беларускія «літвіны»? Як у Швэцыі зьмянілі назву «Белай Расеі» на «Беларусь»?

«Патрыёт роднага краю», «мужны глядыятар». Што раней пісалі дзяржаўныя СМІ пра Дунін-Марцінкевіча, творы якога прызналі экстрэмісцкімі

8 лістапада суд у Беларусі прызнаў «экстрэмісцкімі матэрыяламі» збор твораў Вiнцэнта Дунiн-Марцiнкевiча. Доўгі час заўваг да творчасьці клясыка беларускай літаратуры ва ўладаў не было. Свабода высьветліла, што раней пісалі дзяржаўныя СМІ пра паэта.

Ужо сёньня: Міжнародны дзень пісьменьніка ў няволі, абвяшчэньне ляўрэатаў прэміі турэмнай літаратуры імя Аляхновіча

Падзеі 15 лістапада ў Беларусі, у сьвеце і ў гісторыі.

Ужо сёньня: угодкі Слуцкага Збройнага Чыну

Падзеі 14 лістапада ў беларускай і ўсясьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: народзіны Эміліі Плятэр, дзень памяці Цімоха Вострыкава

Падзеі 13 лістапада ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

Ці добра вы ведаеце гісторыю ўніяцтва ў Беларусі? ТЭСТ

12 лістапада 2023 году спаўняецца 400 гадоў з дня забойства ў Віцебску праваслаўнымі мяшчанамі полацкага ўніяцкага архібіскупа Язафата Кунцэвіча. Нагода праверыць сябе — што вы ведаеце пра гісторыю грэка-каталіцкай царквы ў Беларусі, да якой належаў Язафат Кунцэвіч. Адкажыце на пытаньні тэсту.

Ужо сёньня: тры гады таму — пабіцьцё Рамана Бандарэнкі

Падзеі 11 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі

Ужо сёньня: 117 гадоў «Нашай ніве»

Падзеі 10 лістапада ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

Ужо сёньня: Усясьветны дзень супраць фашызму і антысэмітызму

Падзеі 9 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Беларусь Беларусьсю назвалі беларусы, і назва ня мае альтэрнатывы — Андрэй Катлярчук

Якія рэгіёны існавалі ў Вялікім Княстве Літоўскім у XVII стагодзьдзі? Як і калі назва «Беларусь» напоўнілася палітычным сэнсам? Дзе праходзілі межы Беларусі ў ХІХ стагодзьдзі? І якія ў ХХ стагодзьдзі прапаноўваліся варыянты назвы для радзімым беларусаў?

Ужо сёньня: 140 гадоў з дня нараджэньня Вацлава Ластоўскага

Падзеі 8 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі

Кнігу пра пінскія балоты намінавалі на прэмію гістарычнай кнігі году ў Польшчы

Гістарычную прэмію імя Казімежа Мачарскага штогод уручае горад Варшава. Дзесяць галоўных канкурэнтаў журы сёлета выбрала са 104 кніг, дасланых на конкурс.

Ужо сёньня: гадавіна Кастрычніцкага перавароту ў Расеі, 100 гадоў з дня народзінаў паэта Аляксандра Дракахруста

Падзеі 7 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Хто насамрэч расстрэльваў беларусаў у Курапатах: тлумачым на прыкладах. ВІДЭА

«У Курапатах расстрэльвалі не НКВДэшнікі, а немцы». Гэтая вядомая з часоў раньнелукашэнкаўскага пэрыяду фраза, якая адмаўляе даўно даказаныя камуністычныя злачынствы ў БССР, усё часьцей гучыць з вуснаў прапаганды.

Ужо сёньня: дзень памяці паўстанца Якуба Ясінскага

Падзеі 4 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Якуба Коласа

Падзеі 3 лістапада ў Беларусі, сьвеце і гісторыі.

Рушнікі з кватэры Захаркі і гісторыя беларуса, забітага на загад расейскага «белага» генэрала. У Празе прайшоў сымпозіюм, прысьвечаны БНР

У памяшканьні Славянскай бібліятэкі ў Празе 2 лістапада прайшоў міжнародны сымпозіюм, прысьвечаны 100-годзьдзю пераезду Рады БНР у сталіцу Чэхаславаччыны.

Ужо сёньня: у Беларусі адзначаюць Дзяды

Падзеі 2 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Беларусы на Дзяды наведалі Альшанскія могілкі ў Празе і ўсклалі кветкі на магілы заснавальнікаў БНР. Фота

Штогод на Дзяды праскія беларусы наведваюць Альшанскія могілкі, дзе пахаваныя старшыні Рады БНР Пётра Крачэўскі і Васіль Захарка, дзеячы беларускай дыяспары ў Чэхіі.

«Гісторыя на Свабодзе». Беларусы маюць права на спадчыну Вялікага Княства Літоўскага і Вільні — Альфрэдас Бумблаўскас

Ці ідэнтычная старая Літва Літве сёньняшняй? Ці бачаць у Літве розьніцу паміж тэрмінамі «літвін» і «літовец»? Як Полацак далучыўся да гэтай дзяржавы — мірна ці быў заваяваны? І ці магчыма наогул паразумецца літоўскім і беларускім гісторыкам?

Ужо сёньня: дзень народзінаў Яўгеніі Пфляўмбаўм

Падзеі 1 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Яўгена Куліка, аднаго з аўтараў эталёну дзяржаўнага герба «Пагоня»

Падзеі 31 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці добра вы ведаеце ролю Дзядоў у беларускай гісторыі і культуры? ТЭСТ

Абрад памінаньня продкаў Дзяды — адзін з самых старых і вядомых беларускіх народных звычаяў. Дзяды пакінулі значнае месца ў культуры і гісторыі Беларусі ХІХ і ХХ стагодзьдзяў. Ці добра вы ведаеце сам звычай і традыцыі яго адзначэньня ў прыватнай і грамадзкай прасторы? Праверце сябе.

«Ноч паэтаў». Як расстралялі дзеячоў беларускай культуры, кім яны былі і як іх ушаноўваюць

У канцы кастрычніка, на гадавіну савецкіх расстрэлаў нацыянальнай інтэлігенцыі і напярэдадні дня Дзядоў, беларусы ўспамінаюць творцаў, забітых камуністычнай уладай.

Ужо сёньня: гадавіна «Чорнай ночы»

Падзеі 29 кастрычніка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Забытыя ахвяры. Што здараецца, калі тэрор становіцца часткай дзяржаўнай ідэалёгіі

У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 году былі расстраляныя сама меней 132 дзеячы беларускай інтэлігенцыі. Гэта афіцыйныя дадзеныя, у рэальнасьці ахвяраў магло быць больш.

Ужо сёньня: 61 год таму скончыўся Карыбскі крызіс, дзень пакараньня сьмерцю Расьціслава Лапіцкага

Падзеі 28 кастрычніка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

«З намі ваююць, бо мы — беларусы». Хадановіч пра расстраляных паэтаў і рэпрэсіі супраць культуры

«Мы павінны разумець небясьпеку калянізацыі, каб нас больш ніколі не падманвалі славянафільскай рыторыкай пра „братэрства“, за якой стаіць цынічная імпэрская стратэгія».

Ужо сёньня: Дзень памяці Вітаўта Вялікага

Падзеі 27 кастрычніка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Вялікае Княства Літоўскае было імпэрыяй, дзе ўжо ў XVI стагодзьдзі існавала літоўская нацыя, — Альфрэдас Бумблаўскас

Што ў Літве думаюць пра шматэтнічны і шматканфэсійны характар Вялікага Княства Літоўскага? Якія этнасы былі тытульнымі народамі Княства? Як Полацак далучыўся да гэтай дзяржавы — мірна ці быў заваяваны? І ці магчыма наогул паразумецца літоўскім і беларускім гісторыкам?

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Анатоля Сыса

Падзеі 26 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі

Ужо сёньня: дзень народзінаў Карласа Шэрмана

Падзеі 25 кастрычніка ў Беларусі, сьвеце і гісторыі

Ужо сёньня: Гадавіна набыцьця моцы Статутам ААН

Падзеі 24 кастрычніка ў Беларусі, сьвеце і гісторыі

Ужо сёньня: 130 гадоў таму Карскі абараніў першую ў гісторыі дысэртацыю па беларускім мовазнаўстве

Падзеі 23 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Ўладзімера Пічэты, Казімера Свёнтка і Альфрэда Нобэля

Ужо сёньня: дзень памяці Веранікі Чаркасавай

Падзеі 20 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі

Ужо сёньня: 35-я гадавіна ўтварэньня БНФ

Падзеі 19 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Літвінства» нельга забараніць, аб’ектыўна яно процістаіць «рускаму сьвету» — гісторык Аляксандар Пашкевіч

Наколькі сур’ёзна стаіць праблема «літвінства»? Ці сапраўды пад тэорыямі літвінаў няма гістарычных падстаў? І як праблема «літвінства» можа быць вырашаная ў будучай вольнай Беларусі? Пра гэта разважае намесьнік рэдактара часопісу «Наша гісторыя», кандыдат гістарычных навук Аляксандар Пашкевіч.

Ужо сёньня: Дзень народзінаў беларускага кінарэжысэра Юрыя Хашчавацкага

Падзеі 18 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.