Госьць «Свабоды Premium» — былы галоўны лекар 3-й дзіцячай лякарні Менску, рэаніматоляг Максім Ачарэтні.
Ці бясьпечна былым палітвязьням заставацца ў Беларусі і што можна зрабіць для палітвязьняў, калі вызваліць іх пакуль немагчыма?
6 жніўня 1517 году ў Празе беларускі асьветнік і першадрукар Францішак Скарына пачаў выданьне Бібліі на старабеларускай мове. Гэты дзень лічыцца пачаткам беларускага кнігадрукаваньня. Праверце сябе, ці добра вы ведаеце жыцьцё, дзейнасьць і эпоху Скарыны.
Свабода атрымала эксклюзіўны спадарожнікавы здымак палігону «Рэпішча» пад Асіповічамі з 31 ліпеня 2023 году. На ім відаць, што на тэрыторыі палігону ідуць актыўныя будаўнічыя працы.
Падарожжа роварам, цягніком, самалётам — па-беларуску.
Перапоўненыя палітвязьнямі камэры, катаваньні, этапы, штрафныя ізалятары. Гэта ня сталінскія 1930-я. Гэта Беларусь 2020-х, пра якую ў сваёй кнізе «Мае турэмныя муры» апавядае журналіст Свабоды, былы палітвязень Алег Грузьдзіловіч.
На дзесяць нязручных пытаньняў пра палітвязьняў адказвае ініцыятарка маратону салідарнасьці, былая палітзьняволеная, прадстаўніца Аб’яднанага пераходнага кабінэту ў сацыяльных пытаньнях Вольга Гарбунова.
24 ліпеня літоўскі партал DELFI на сваім Youtube-канале выклаў фільм пра беларускія пратэсты 2020 году. Гэта выклікала рэакцыю ў праўладных тэлеграм-каналах і каналах, блізкіх да беларускіх сілавікоў. Там заявілі, што літоўская стужка дапаможа ў пошуках пратэстоўцаў.
У ліпені 2023 году спаўняецца 160 гадоў з таго часу, як Кастусь Каліноўскі другі раз прыйшоў да кіраўніцтва паўстаньнем 1863–1864 гадоў і заставаўся яго лідэрам да канца. Праверце сябе, ці добра вы ведаеце эпоху, герояў і рэаліі паўстаньня.
20 ліпеня ў Горадні павінны былі абвясьціць прысуд Паўлу Мажэйку і Юліі Юргілевіч, але працэс перанесьлі і зрабілі закрытым, пасьля таго як пракурор нечакана папрасіў далучыць да справы скрыншоты камэнтароў у інтэрнэце, атрыманых праз КДБ.
Жыхарка Беларусі і палітоляг расказваюць пра рэпрэсіі, якія адбываюцца ў краіне.
Праваабаронцы налічылі ўжо 6 выпадкаў сьмерці палітычных вязьняў, якія загінулі за кратамі ці ад умоваў утрыманьня ў ізалятары пачынаючы з 2020 году.
Літоўскі палітоляг Віціс Юрконіс адказвае на пытаньне, ці асьцерагаюцца ў Вільні наймітаў «Вагнэра», якія разьмясьціліся ў Беларусі, абмяркоўвае апошнія скандальныя заявы прэзыдэнта Літвы Гітанаса Наўседы і аналізуе адрозьненьні ў пазыцыі Вільні і Брусэлю
Дывэрсійныя групы для правакацый на мяжы, сумесны бізнэс з рэжымам Лукашэнкі ў Афрыцы, падаўленьне пратэстаў у Беларусі — гэтым усім могуць займацца найміты ПВК «Вагнэр» у Беларусі, паводле ўкраінскага вайсковага экспэрта.
Гаворым зь пісьменьнікам Альгердам Бахарэвічам пра ягоную новую кнігу «Ператрус у музэі», у якой ён паспрабаваў зьмясьціць падзеі апошніх гадоў у Беларусі ў міталягічнае вымярэньне, упісаўшы гэта ў эўрапейскі мастацкі наратыў.
Абсалютная бальшыня беларусаў цяпер жыве ў гарадах. Ці ўпэўнена гаворыце па-беларуску на ўрбаністычныя тэмы? Нескладаны ТЭСТ
Што сталася зь беларускай рэвалюцыяй і яе жаночым абліччам, як і з усім беларускім грамадзтвам пасьля 2020 году? Якая трансфармацыя адбылася за тры гады зь Ціханоўскай, з дэмакратычнымі сіламі і з уладамі Беларусі?
Пра Алеся Пушкіна і ягоную гібель у зьняволеньні ў жывым этэры Свабоды Premium пагаварылі са старшынём Рады беларускай культуры Сяргеем Будкіным, які сачыў за лёсам мастака за кратамі, а таксама з былой палітзьняволенай Тацянай Астроўскай, чые партрэты Алесь Пушкін маляваў на «Валадарцы».
Якія шанцы ў дэмакратычнай Беларусі стаць сябрам NATO? З чым можа быць зьвязаны нядаўні інцыдэнт на беларуска-літоўскай мяжы? Напярэдадні саміту адказвае дэпутатка Эўрапарлямэнту, былая міністарка абароны Літвы і экс-прэзыдэнтка Парлямэнцкай Асамблеі NATO Раса Юкнявічэне.
Сэнатар Рычард Дурбін заявіў у інтэрвію Радыё Свабода, што ЗША патрэбна і працягваць ціск на рэжым у Беларусі, і мець кантакты: «Калі ёсьць хоць нейкая надзея, што размова з Лукашэнкам ці ягоным рэжымам прывядзе да вызваленьня вязьняў».
Шмат краін у сьвеце ня могуць пахваліцца тысячагадовымі гарадамі, а Беларусь — можа. Традыцыі гарадзкой культуры ў Беларусі — эўрапейскія, даўнія і трывалыя. Праверце сябе, ці добра вы ведаеце гісторыю гарадоў.
«Праз два тыдні пасьля мяцяжу групоўкі наймітаў „Вагнэра“ супраць расейскага ваеннага кіраўніцтва яе лёс як ніколі цьмяны — як і мэта нядаўна адноўленай вайсковай базы ў Беларусі», — піша міжнародная карэспандэнтка амэрыканскага выданьня The New York Times Валеры Хопкінс.
Ці можна за год зрабіць пратэзаваньне суставаў усім, хто стаіць у чарзе, як загадаў Лукашэнка? Што адбываецца ў галіне пасьля арыштаў артапэдаў? Колькі заплацілі дактары за свабоду? Хто кантралюе чаргу на пратэзаваньне і вызначае квоты на апэрацыі? Каму ў Беларусі цяпер ставяць імпартныя пратэзы?
Эдуарду Бабарыку, якому прысудзілі 8 гадоў турмы, не залічылі ў адбыты тэрмін паўтара года знаходжаньня ў СІЗА КДБ. У сьледчых ізалятарах, дзе дзень ідзе за паўтара, палітвязьня трымаюць ужо больш за 3 гады. Тэарэтычна больш за палову тэрміну ён ужо адбыў.
Спадарожнікавыя здымкі сэрвісу Planet Labs зафіксавалі ліквідацыю трэніровачных намётавых лягераў на тэрыторыі трох асноўных беларускіх палігонаў, дзе адбывалася навучаньне расейскіх мабілізаваных. Ці перамесьцяць іх у іншыя месцы, ці выкарыстаюць для нечага іншага, невядома.
«Ніхто за нас ня будзе ратаваць нашых вязьняў», — лічыць былая палітзьняволеная Вольга Гарбунова.
Беларускі музыка і перакладчык Тыматэ Суладзэ выправіўся зь Вільні на сваёй машыне з дабрачынным грузам ва Ўкраіну, каб дапамагчы жывёлам, якія пацярпелі пасьля падрыву Кахоўскай ГЭС.
Наш госьць — пісьменьнік Саша Філіпенка, чыя п’еса «Ціхары», напісаная паводле падзеяў 2020 году, выйшла на сцэне Віленскага старога тэатру ў пастаноўцы рэжысэркі Сашы Дзянісавай.
Абнаўляеце гардэроб? А ці маеце беларускі слоўны запас для крамы і майстэрні?
Куды пасунулі дыпляматаў афіцыйнага Менску? Што набліжае створаная кансультатыўная група Эўразьвяз — Беларусь?
Сваімі памерамі ён перавышае іншыя вядомыя палявыя лягеры ў Беларусі, дзе рыхтуюць да вайны з Украінай мабілізаваных расейскіх салдат. Прызначэньне новага лягера застаецца загадкай.
Вядомы расейскі адвакат і праваабаронца Марк Фейгін — пра тое, якія пагрозы нясе для Беларусі зьяўленьне на яе тэрыторыі Яўгенія Прыгожына і наймітаў ягонай групоўкі «Вагнэр», якую ЗША лічаць «транснацыянальнай крымінальнай арганізацыяй».
Магчымыя новыя атакі на Ўкраіну з тэрыторыі Беларусі; фармат сяброўскага прытулку для Прыгожына; гарантыі Лукашэнкі ўсё менш важкія — аналітыкі разважаюць, што азначае для Беларусі ўдзел Лукашэнкі ў расейскай сытуацыі зь «мяцяжом» і магчымы прыезд Прыгожына.
Год таму, 26 чэрвеня 2022 году, пад Лісічанскам Луганскай вобласьці Ўкраіны загінуў беларускі добраахвотнік палку Каліноўскага Васіль Парфянкоў. Яму было 38 гадоў.
25 чэрвеня 2023 году спаўняецца тры гады, як блогер і журналіст Радыё Свабода Ігар Лосік за кратамі. Ягоная жонка Дар’я таксама ў зьняволеньні. Вядомыя людзі выказаліся пра Ігара і Дар’ю Лосікаў, а таксама зьвярнуліся да іх.
Прыгожын заявіў аб вяртаньні ПВК «Вагнэр» у «палявыя лягеры», прэс-служба Лукашэнкі выставіла гэта яго заслугай. Што насамрэч адбылося? Якая тут была роля Лукашэнкі ад самага пачатку?
Што адбываецца зь Віктарам Бабарыкам? Дзе ён, у якім стане, чаму ўлады хаваюць інфармацыю пра аднаго з найбольш вядомых палітвязьняў? Колькі людзей валодаюць інфармацыяй пра ягоны стан? Чаго баяцца турэмнікі?
Сузаснавальнікі Беларускага свабоднага тэатру Натальля Каляда і Мікалай Халезін расказваюць, якія прывілеі дае тытул членаў ордэна Брытанскай Імпэрыі і да чаго абавязвае, якія творчыя, грамадзкія дзеяньні, зьвязаныя зь Беларусьсю, могуць стаць больш хуткімі і спрыяльнымі праз гэтыя тытулы.
Нашаму чалавеку, які трапляе ў англасаксонскія краіны, спачатку нязручныя тамтэйшыя фунты, ярды й Фарэнгайты, хіба што пінты не ствараюць праблемаў. Але ёсьць і беларуская традыцыя лічэньня, мераньня й наразаньня порцыяў. Ці ведаем?
Тры гады таму, 18 чэрвеня 2020 году, экс-старшыню «Белгазпрамбанку» Віктара Бабарыку і яго сына, кіраўніка перадвыбарчага штабу Эдуарда Бабарыку, затрымалі, калі яны накіроўваліся ў ЦВК, каб здаць сабраныя подпісы за вылучэньне Бабарыкі-старэйшага кандыдатам у прэзыдэнты Беларусі.
Палітоляг Пётра Рудкоўскі, акадэмічны дырэктар Беларускага інстытуту стратэгічных дасьледаваньняў, аналізуе скандал вакол Байпола, канстатуе непазьбежнасьць сварак і расколаў у дэмакратычных структурах і прагназуе, калі і пры якіх умовах можа адбыцца новае аб’яднаньне апазыцыі.
Звычайна веданьня беларускай мовы бывае цалкам дастаткова, каб разумець і па-ўкраінску. Аднак нават сярод самых часта ўжываных словаў ёсьць такія, пра сэнс якіх беларусу здагадацца будзе ня так лёгка. Праверце свае моўныя інстынкты: што, па-вашаму, значаць гэтыя словы?
Каардынатар экспэртнай сеткі «Наше мнение», палітычны аналітык Вадзім Мажэйка аналізуе апошнюю сустрэчу Лукашэнкі і Пуціна.
Як за два месяцы 2021 году ў Беларусі магло зьявіцца 990 новых паліклінік і 11 лякарняў? Колькі насамрэч дактароў засталося ў Беларусі?
На Сьветлагорскім цэлюлёзна-кардонным камбінаце загінулі рабочыя, як найменей трое. І гэта ня першая трагедыя. Што адбылося насамрэч, хто вінаваты і чаму шмат гадоў супраць прадпрыемства выступалі мясцовыя жыхары?
На пытаньні Радыё Свабода адказаў Рычард Шырэф, былы намесьнік галоўнакамандуючага сіламі NATO ў Эўропе, сузаснавальнік дасьледчага цэнтру Stategia Worldwide, аўтар кнігі «2017: Вайна з Расеяй».
Як дзяржаўныя мэдыя тлумачаць неабходнасьць для Беларусі расейскай ядзернай зброі? Якім чынам прапаганда размаўляе з рознымі аўдыторыямі? Ці шмат месца ў беларускай прапагандзе займае Пуцін? Наколькі для яе важная тэма падтрыманьня парадку?
Наперадзе пэрыяд адпачынкаў. Куды цяпер можна выбрацца беларусам, улічваючы цяжкасьці зь візамі, вайну ў суседняй краіне, магчымыя абмежаваньні на выезд? Паглядзелі розныя варыянты.
З дарадцай Сьвятланы Ціханоўскай у пытаньнях адукацыі і навукі Тацянай Шчытцовай абмяркоўваем, што зрабілася з сыстэмай адукацыі ў Беларусі за 30 гадоў кіраваньня Лукашэнкі, чаму скандал з вынікамі цэнтралізаванага экзамэну — праява сыстэмнага крызісу.
Загрузіць яшчэ
