Культура

«Паставім п’есу на падставе даносаў». Як жыве адзін з найлепшых беларускіх тэатраў на выгнаньні

Як выжывае адзін з найлепшых беларускіх тэатраў на выгнаньні? Што рыхтуюць для беларусаў вольныя «Купалаўцы» ў 2025 годзе?

Ток-шоў «Гутаркі»: комікі Ідрак Мірзалізадэ і Міхась Ільін — і музычны крытык Саша Чарнуха

«Гэты год паказаў рост цікавасьці да беларускай гісторыі». Гісторыкі пра вынікі 2024 году

2024 год стаў багатым на падзеі ў сфэры беларускай гістарычнай навукі і адукацыі. У Эўрапейскім гуманітарным унівэрсытэце была заснаваная праграма «Гісторыя», выйшлі дзясяткі гістарычных кніг ня толькі ў Беларусі і эўрапейскіх краінах, але і за акіянам, у Злучаных Штатах Амэрыкі.

Як сустрэлі Каляды ў Беларусі і іншых краінах. ФОТА

25 сьнежня каталіцкія, грэка-каталіцкія, пратэстанцкія, а таксама значная частка праваслаўных вернікаў сьвяткуюць Божае Нараджэньне.

«Гісторыя на Свабодзе». Абруселыя літоўскія князі былі носьбітамі культуры, на падставе якой ўзьнікла беларуская нацыя — Аляксандар Груша

Хто такія праваслаўныя літвіны? Ці былі такія ў Вялікім Княстве Літоўскім? Што гісторыкі разумеюць пад паняцьцем «Русь» у XVI стагодзьдзі і ці была Русь на тэрыторыі сучаснай Беларусі?

«Хацелася б ведаць, што некалі мы зможам паказаць свае працы». Беларус у Чэхіі дапамагае мастакам на эміграцыі і зьбірае калекцыю іх твораў

Беларус Георгі Шылін 9 гадоў жыве ў Чэхіі. Ён актыўна займаецца беларускімі справамі, зьбірае калекцыю карцін мастакоў на выгнаньні.

Старшыня Рады БНР павіншавала беларусаў з Калядамі

«Не пакідайце веры ў будучыню! Толькі вера, што кашмар ня вечны, што прыйдзе час, калі і яму прыйдзе канец, дазволіць нам дачакацца нашай вольнай дзяржавы».

Бэстсэлеры, клясыка і фотаальбом 1928 году. Расказваем пра самыя цікавыя беларускія выданьні 2024-га

Усясьветныя бэстсэлеры, беларуская клясыка, фотаальбом з экспэдыцыі 1928 году, слоўнікі, кулінарная кніга, кранальныя вершы, новы літаратурна-мастацкі альманах — у беларускіх выдавецтвах сёлета выйшла каля сотні новых кніг. Расказваем пра некаторыя зь іх.

Запрацаваў новы гістарычны партал, на якім папулярызуюць беларускую гісторыю на трох мовах

Створаны партал «Гісторыя Беларусі».

Гары Потэр па-беларуску вяртаецца! Выдавецтва «Кнігаўка» анансавала выхад чацьвёртай кнігі сэрыі

8 лютага 2025 году ў выдавецтве «Кнігаўка» пабачыць сьвет кніга «Гары Потэр і Келіх агню» па-беларуску — чацьвёртая кніга са знакамітай сэрыі Джоан Роўлінг пра хлопчыка-чараўніка.

У Тбілісі пасьля трох гадоў працы закрываецца беларуская прастора Kropka

21 сьнежня там адбылося агульнае разьвітальнае мерапрыемства, 22-га — апошняе тэматычнае (майстар-кляса «Калядная зорка»). Апошні дзень працы — 10 студзеня.

Беларускае кіно. Моўны ТЭСТ

Споўнілася 100 гадоў ад заснаваньня „Белдзяржкіно“ (з 1946 году „Беларусьфільм“). Пра назвы беларускіх фільмаў розных эпох і запамінальныя фразы ў іх — нескладаны тэст.

«Пагартаць, памацаць і нават панюхаць». Гутарка з аўтарам кніжнага відэаблогу Макарам Валынкіным

Расказваем пра кніжнага богера Макара Валынкіна, які займаецца папулярызацыяй сучаснай беларускай літаратуры і вось-вось выдасьць сваю першую кнігу «Апошняе пакаленьне».

«Можа быць успрынята як абраза». Лукашэнка прыехаў у ААЭ са сваім шпіцам, чым сур’ёзна парушыў пратакол 

Аляксандар Лукашэнка знаходзіцца з працоўным візытам у Аб’яднаных Арабскіх Эміратах, дзе сустракаецца з высокапастаўленымі чыноўнікамі. У выправу ён узяў свайго шпіца Умку.

Тлумачым з Гурневічам. Як улады Беларусі «пераабуваюць» блогераў

Улады Беларусі правялі першы ў Беларусі форум блогераў і прыдумалі Фабрыку блогераў, першае беларускае рэаліці-шоў. Навошта? Тлумачыць Дзьмітры Гурневіч

Звольнілі мастацкую кіраўніцу Драматычнага тэатру Беларускай арміі

З Драматычнага тэатру Беларускай арміі, які знаходзіцца ў падпарадкаваньні Міністэрства абароны краіны, звольнілі мастацкую кіраўніцу Марыну Дудараву.

«Беларусьфільм» папрасіў у Расеі грошай на 20 кінастужак. Што там здымаюць цяпер

«Беларусьфільм» папрасіў прафінансаваць «сумесныя міжнародныя праекты, значныя для падтрыманьня і разьвіцьця адносінаў у межах саюзнай дзяржавы».

Топ-50 беларускіх фільмаў склалі рэжысэры і кінакрытыкі да 100-годзьдзя беларускага кіно

У 2024-м беларускаму кіно спаўняецца 100 гадоў — 17 сьнежня 1924 году была створаная кінастудыя «Белдзяржкіно». З гэтай нагоды Беларуская незалежная кінаакадэмія падрыхтавала сьпіс з 50 найлепшых беларускіх фільмаў за ўсю гісторыю.

Выдаўцы беларускіх кніг — «Людзі Cвабоды – 2024»

У Вільні ўсталююць нетыповы помнік Жыгімонту Аўгусту і Барбары Радзівіл

Стаў вядомы пераможца конкурсу на помнік Жыгімонту Аўгусту і Барбары Радзівіл на дзядзінцы бібліятэкі Ўрублеўскіх Літоўскай акадэміі навук у Вільні.

У ЗША знайшлі касэты зь нявыдадзенымі песьнямі Майкла Джэксана. На іх ён, сярод іншага, чытае рэп

На закінутым складзе ў каліфарнійскай даліне Сан-Фэрнанда знойдзеныя 16 касэт зь песьнямі Майкла Джэксана, якія раней не выдаваліся, паведамляе The Hollywood Reporter.

Як выглядаюць калядныя ялінкі ў розных краінах сьвету. ФОТА

Калядныя ялінкі ў Беларусі і за мяжой

«Трапілі ў душэўную кампанію прыстойных людзей», — Алег Гарбуз пра прызнаньне «Вольных Купалаўцаў» экстрэмісцкім фармаваньнем»

Тэатральнае аб’яднаньне «Вольныя Купалаўцы» прызнанае «экстрэмісцкім фармаваньнем», паведамляе праваабарончы цэнтар «Вясна».

Марш «Яе звалі Ліза», «Палітвязынка», «Нітка Зорка» Ваданосавай, падкаст «Дочкі‐Маткі». Расказваем пра найважнейшыя жаночыя праекты 2024-га

Свабода сабрала найцікавейшыя жаночыя ініцыятывы і праекты 2024 году пра беларусак і для беларусак.

Беларускі адвакат набыў працу Марка Шагала і расказаў, што плянуе зь ёю рабіць

Беларускі адвакат Ільля Салей, які ў 2020 годзе быў юрыстам штабу Бабарыкі і адвакатам Марыі Калесьнікавай, набыў адну з працаў Марка Шагала. Пра гэта ён распавёў блогу «Люди».

Беларусь трапіла ў топ-100 найлепшых кухняў сьвету. Якія беларускія стравы асабліва ацанілі іншаземцы

Лукашэнка ўпершыню даў званьне «Народнага паэта». Чалавеку, які мяняў словы гімну

Упершыню Аляксандар Лукашэнка прысвоіў ганаровае званьне «Народны паэт Беларусі».

«Гісторыя на Свабодзе». Да сярэдзіны XVI стагодзьдзя назва «Белая Русь» на тэрыторыі сучаснай Беларусі не фіксуецца, — Аляксандар Груша

Ці існавала старажытнаруская мова і старажытнарускі народ, як гэта пішуць у сёньняшняй Расеі? Якая ідэнтычнасьць была дамінуючай у жыхароў Беларусі ў XV стагодзьдзі? Кім лічылі сябе палачане?

«Беларусы маюць права гуляць у гульні на сваёй мове». Размова з ІТ-спэцыялістам, які пераклаў на беларускую S.T.A.L.K.E.R. 2

Зьміцер зрабіў пераклад гульні з дапамогай штучнага інтэлекту, а пасьля ўручную ўнёс у яго праўкі. Свабода распытала яго, навошта ён займаецца перакладамі гульняў і чаму лічыць гэта карысным.

У Варшаве для беларускіх дзяцей зладзілі Навагоднюю ялінку

8 сьнежня Музэй Вольнай Беларусі і «Народнае антыкрызіснае ўпраўленьне» сабралі дзяцей беларускіх палітвязьняў, ваяроў і вэтэранаў на вялікую імпрэзу — «Навагоднюю ялінку ў Музеі Вольнай Беларусі».

Беларускі пісьменьнік Альгерд Бахарэвіч атрымаў Ляйпцыскую кніжную прэмію за ўклад у эўрапейскае паразуменьне

У Беларусі раман «Сабакі Эўропы» ў 2022 годзе прызналі «экстрэмісцкім матэрыялам».

Колерам 2025 году вызначылі адценьне карычневага Mocha Mousse

Летась колерам году быў пэрсікавы, у 2023 годзе — ярка-ружовы, у 2022-м — лілёвы, а колерамі 2021 году — насычаны шэры і ярка-жоўты.

На труне і на вакне. Цікавосткі пра беларускую выцінанку, якую ўключылі ў сьпіс UNESCO

Беларускую выцінанку ўключылі ў Сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESСO. Яна стала шостым беларускім аб’ектам у гэтым сьпісе, поруч з саломапляценьнем, бортніцтвам, Будслаўскім фэстам, абрадам «Калядныя цары» і Юраўскім карагодам. Рашэньне прынялі сёлета 4 сьнежня.

У Менску ў межах рэканструкцыі зьнесьлі будынак Гістарычнай майстэрні Левіна, дзе ў 1943-м хаваліся габрэі зь Менскага гета

Як стала вядома Свабодзе, у Менску зьнесьлі будынак на вуліцы Сухой, 25, дзе з 2003 году знаходзілася Гістарычная майстэрня імя Леаніда Левіна пры Менскім міжнародным адукацыйным цэнтры.

Беларус пераклаў гульню S.T.A.L.K.E.R. 2 на беларускую мову

Беларус з выдавецтва «Трасянкус» выклаў у агульны доступ поўны пераклад на беларускую мову гульні S.T.A.L.K.E.R. 2: Сэрца Чарнобыля, заўважыў тэлеграм-канал Motolko.help.

Фэстываль касплэю, канцэрт рок-гурту «Псыхея», выстава жывапісу. Якія імпрэзы сёлета адмянялі ў Беларусі і што на гэта ўплывала

Чаму пад забарону трапляюць беларускія мастакі, канцэрты ў гонар традыцыйных сьвятаў і расейскія рэпэры.

Тлумачым з Гурневічам. Граў нацыста і НКВДэшніка, танчыў у Тайляндзе: чым вядомы новы міністар культуры Чарнецкі

У Беларусі новы міністар культуры — Руслан Чарнецкі. Гэта актор тэатра і кіно, які заграў больш за 100 роляў. А яшчэ і танцор, які больш за 2 гады працаваў у Тайландзе, і сьпявак.

Амэрыканская зорка Тэйлар Сьвіфт зноў стала самай папулярнай на музычнай плятформе Spotify

Другі год запар амэрыканская сьпявачка Тэйлар Сьвіфт названая першай паводле колькасьці праслухоўваньняў артысткай на папулярнай музычнай плятформе Spotify.

Беларускую выцінанку ўключылі ў Сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESCO

Міжурадавы камітэт UNESCO у пытаньнях нематэрыяльнай культурнай спадчыны 4 сьнежня ўключыў беларускую выцінанку ўключылі ў Сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESCO.

Рымляне абурыліся ідэяй рабіць гістарычныя рэканструкцыі ў Калізэі

Ініцыятыва афіцыйных асоб каля помніка ў супрацоўніцтве з Airbnb выклікала пратэст сярод тых, хто лічыць, што гэта «прынізіць» культурны скарб.

Мастакі за кратамі. Чаму ўлады перасьледуюць творцаў

У кастрычніку ў Беларусі арыштавалі мастакоў Ігара Рымашэўскага і Людмілу Шчамялёву. Абаім выставілі абвінавачаньні паводле крымінальных артыкулаў, яны знаходзяцца ў СІЗА.

UNESCO ўключыла ўкраінскія пісанкі ў сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва. А што зь беларускімі?

Міжурадавы камітэт UNESCO у пытаньнях нематэрыяльнай культурнай спадчыны ўхваліў рашэньне аб уключэньні ўкраінскай пісанкі ў сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва.

«Куды коціцца сьвет». Як прыдумляюць будучыню. Расказвае пісьменьніца Заміроўская

Ці можна сказаць, што творцы — пісьменьнікі, мастакі, стваральнікі кіно — прыдумляюць той сьвет, у якім мы жывём, у тым ліку новыя тэхналёгіі і сацыяльныя нормы?

«Гісторыя на Свабодзе». Народ «літва» прыйшоў на славянскія землі, ні ў кога не спытаўшы дазволу, — Аляксандар Груша

Ці ўсё мы ведаем пра працэс стварэньня Вялікага Княства Літоўскага? Як Полацак трапіў пад кантроль Вільні? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з доктарам гістарычных навук, былым дырэктарам акадэмічнай бібліятэкі імя Якуба Коласа Аляксандрам Грушам.

Абвясьцілі пераможцаў літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця

26 лістапада ў Гданьску прайшла цырымонія ўручэньня беларускай літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця за найлепшую кнігу прозы, выдадзеную ў 2023 годзе.

Беларускі ксёндз стаў ляўрэатам прэміі папскага фонду

Ксёндз Раман Суша стаў ляўрэатам прэстыжнай узнагароды Фонду Centesimus Annus — Pro Pontifice за дасьледаваньне мітадызайну ў лічбавую эпоху. Узнагароду ўручаць у Рыме.

Беларуску прызналі «найлепшай новай артысткай» году на прэстыжным музычным конкурсе ў Гішпаніі

Беларуска Руслана Панчышына, якая жыве ў Гішпаніі, пасьля пасьпяховага ўдзелу ў мясцовай вэрсіі музычнага праекту «Фабрыка зорак» атрымала прэстыжную музычную прэмію LOS40 Music Awards, выпусьціла першы студыйны альбом і пачала канцэртны тур у яго падтрымку.

Сталі вядомыя пераможцы фэстывалю беларускага кіно «Bulbamovie — 2024»

Напярэдадні вечарам на юбілейным, дзясятым, фэстывалі «Bulbamovie» былі ўганараваныя пераможцы конкурсу «Маладое беларускае кіно», перадае «Белсат».

Тэатар імя Горкага ў Менску закрылі на рэканструкцыю

Рамонт і абнаўленьне будынку будзе ісьці мінімум паўтара года.