Спэцпраекты

Літаратары на карантыне: Юлія Цімафеева, ружовае футра і дываны з паўлінамі

Свае вершы чытае паэтка і перакладчыца Юлія Цімафеева.

Ян Максімюк і «прызнаньне ў каханьні»

Ян Максімюк чытае свой пераклад апавяданьня «Прызнаньне ў каханьні» францускага пісьменьніка Патрыка Мадыяно, ляўрэата Нобэлеўскай літаратурнай прэміі 2014 году.

Літаратары на карантыне: Вальжына Морт і «песьня для зубра»

Вальжына Морт чытае свой новы твор: «Песьня для дзявочага голасу і зубра».

Літаратары на карантыне: Альгерд Бахарэвіч і «апошняя кніга»

Альгер Бахарэвіч чытае пачатковыя старонкі свайго найноўшага твору, «Апошняя кніга пана А.»., які яшчэ нідзе не публікаваўся. Гэта прэм’ера онлайн-праекту Свабоды «Літаратары на карантыне».

Аптэчка. 90 адказаў пра каранавірус ад Сусьветнай арганізацыі здароўя, мэдычных аўтарытэтаў і з найлепшай практыкі

Як засьцерагчыся ад хваробы, як быць з працай, як захаваць спакой і раўнавагу? Вось адказы на многія пытаньні, што ўзьнікаюць падчас пандэміі.

Цэнтральную Беларусь разам зь Менскам гатовыя былі аддаць палякам. Як праходзілі тайныя перамовы ў 1920 годзе

1920 год мог быць пачаткам зусім іншай гісторыі Беларусі. На перамовах у Рызе Польшча прапаноўвала правесьці плебісцыт аб незалежнасьці Беларусі ў яе этнічных межах. А Расея пагаджалася перадаць Польшчы Цэнтральную Беларусь разам зь Менскам. Так БССР канчаткова зьнікла б з мапы сьвету.

Рэгбісткі. Фотапраект пра першую ў Беларусі жаночую каманду па рэгбі

Фатограф Свабоды Ўладзь Грыдзін два гады назіраў за жаночай камандай па рэгбі зь Менску. «Гражданачка» зьявілася ў 2014 годзе. Пачыналі дзяўчаты цалкам з нуля. Раней у Беларусі дзявочых камандаў па рэгбі не было.

Літва ад Браслава да Берасьця. 100 гадоў таму бальшавікі аддалі «на вечныя часы» частку Беларусі

У 1920 годзе Літва разьлічвала атрымаць у свой склад траціну сучаснай Беларусі: ад Браслава і Паставаў на поўначы да Берасьця і Драгічына на поўдні. Менавіта пра гэта ішла гаворка падчас савецка-літоўскіх перамоваў. Атрымалі літоўцы нашмат менш: Горадню, Ліду, Ашмяны і Браслаў.

«Партрэты». Як жывуць людзі з псыхічнымі разладамі

Героі праекту «Партрэты» — людзі з псыхічнымі разладамі. Яны дзеляцца сваімі гісторыямі, перажываньнямі і стаўленьнем да стыгмы псыхічных праблемаў у беларускім грамадзтве. Падчас інтэрвію кожнага героя праекту малявалі мастакі.

1919 год: Віцебшчына аддзялілася сама, Рэчыцу забраў НКВД, Магілёў і Смаленск адрэзалі

Свабода працягвае праект «Як малявалі межы Беларусі». У другім сэзоне мы расказваем пра ўсходнія межы, якія фармаваліся ў канцы 1910-х і ў 1920-я гады. У той час мяжа не аднойчы перасоўвалася ад Барысава і да Смаленска.

Калі гэта было? Прайдзіце тэст аб навінах за 2010-я гады

Мы вырашылі падвесьці вынікі 2010-х гадоў тэстам пра беларускія навіны. Наколькі добра вы памятаеце падзеі мінулага дзесяцігодзьдзя? Праверце сябе.

Ялінка-варажбітка. Як пройдзе ваш 2020 год

Націсьні на сьвяточны шарык і ўведай свой прагноз на 2020 год

Уладзімер Арлоў параўноўвае Беларусь 1990 і 2019 гадоў

У лютым 1990 году пісьменьнік Арлоў напісаў славутае эсэ «Незалежнасьць — гэта...». Беларусь тады была яшчэ СССР, і Арлоў пісаў пра ўяўную незалежную краіну. Ці наблізілася Беларусь за 30 гадоў да краіны-мары незалежнікаў пачатку 1990-х? Альбо Беларусь 2019 году ўсё нагадвае БССР 1990-га?

Першы раз у Расеі. Падарожжа Алеся Пілецкага ад Уладзівастоку да Пецярбургу

Карэспандэнт Свабоды дажыў да 35 гадоў і ўпершыню ў жыцьці паехаў у Расею паглядзець, як там не ў тэлевізары, а папраўдзе.

Горадня, Ліда і Ваўкавыск маглі адысьці да Польшчы ў 1945-м разам зь Беластокам

Толькі Беларусь пасьля вайны ня толькі не пашырылася, а наадварот, страціла 17 раёнаў Беластоцкай і 3 раёны Берасьцейскай вобласьці – усяго 14 300 квадратных кілямэтраў тэрыторыі з насельніцтвам каля 640 тысяч чалавек. Як і чаму гэта адбылося?

Tinder для выбарнікаў

12 кандыдатаў у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў адказваюць на 10 гарачых пытаньняў. Што думае пра гей-парады Андрэй Дзьмітрыеў, як ставіцца да сьмяротнага пакараньня Алег Гайдукевіч, чаму Валер Варанецкі выступае за беларускую мову? Даведайцеся больш пра тых, хто хоча кіраваць гэтай краінай.

У 1944-м Полацкую вобласьць хацелі аддаць Расеі

Як малявалі межы Беларусі. Частка IV

«Літоўскіх таварышаў не дражніць». У 1940-м БССР прымусілі аддаць Друскенікі, Сьвянцяны і Салечнікі

Дырэктар Менскага бюро Свабоды Валянцін Жданко аднаўляе падзеі, пры якіх праводзілася мяжа паміж Беларусьсю і Літвой на падставе ўспамінаў і архіўных зьвестак, а таксама свайго інтэрвію 30-гадовай даўнасьці з савецкім функцыянэрам.

У лістападзе 1939-га Берасьцейшчына ледзь не адышла да Ўкраінскай ССР

БССР магла страціць амаль усю сучасную Берасьцейскую вобласьць, калі б у лістападзе 1939 году Сталін пагадзіўся на прапанову Хрушчова.

Як зьмянялася плошча беларускай дзяржавы за апошнія 100 год. ІНФАГРАФІКА

Свабода падрыхтавала інфаграфіку, якая адлюстроўвае зьмены дзяржаўных межаў і плошчы беларускай дзяржавы за апошнія 100 год.

Варажба на фота Ярмошынай. Што кіраўніца ЦВК абяцае беларусам

Сёлета ў лістападзе Беларусь чакаюць выбары дэпутатаў у Палату прадстаўнікоў, а ў наступным годзе прэзыдэнцкая кампанія. Свабода сабрала парады да выбараў ад старшыні Цэнтральнай выбарчай камісіі Лідзіі Ярмошынай. Націсьніце і даведайцеся, як правільна хадзіць на выбары ў Беларусі.

Саўка ды Грышка пра грошы ў канвэрце і сюжэт БТ

«Можна сесьці ў нас заўсёды без падставы і нагоды».

Як Сталін і Гітлер малявалі беларускія межы ў 1939-м

Увосень 1939 году заходняя мяжа Беларусі магла прайсьці каля самай Варшавы. Свабода тлумачыць, як дзялілі польска-літоўска-беларускае памежжа ў сакрэтных дакумэнтах і на лініі фронту. І што ўсё ж стала зь Віленскім краем, перадачы якога Літве зьдзівіліся нават савецкія акупацыйныя ўлады і НКВД.

«Лепш не пішыце, за гэтым стаяць высокія людзі». Рэпартаж з той Шклоўшчыны, дзе Лукашэнку бачылі толькі ў тэлевізары

«Дзе не ступала нага Лукашэнкі». Частка ІІІ

Выстава World Press Photo адкрылася ў Горадні

Міжнародная выстава «Ўсясьветнае прэс-фота — 2019» адкрылася 8-га жніўня ў Горадні ў Цэнтры гарадзкога жыцьця (вул. Кірава, 3). Яна працягнецца да 23 жніўня. Арганізатар — культурніцка-адукацыйны цэнтар ЦЭХ. Уваход вольны.

Instagram Скарыны: Жыцьцё першадрукара ў 13 падарожжах

6 жніўня 1517 году Францішак Скарына выдаў першую друкаваную беларускую кнігу ― «Псалтыр».

«Можа, баіцца чаго?» Рэпартаж з раёну, дзе 80% жыхароў называюць сябе палякамі

Спэцпраект Свабоды «Дзе не ступала нага Лукашэнкі». Частка ІІ

Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе? Онлайн-лічыльнік

Онлайн-лічыльнік

Найбяднейшы рэгіён, адкуль паходзіць самы папулярны палітык Беларусі ХХ стагодзьдзя

Найбяднейшы рэгіён, адкуль паходзіць самы папулярны палітык Беларусі ХХ стагодзьдзя

«Хачу адпачыць у Крыме. Гэта законна?» Тлумачалка

Пасьля расейскай анэксіі Крыму легальна трапіць туды беларусу няпроста. Сабралі для вас тлумачалку, каб вы не займелі лішніх праблем пры выбары месца для летняга адпачынку.

Як вырасла сям’я Лукашэнкі і ягоная гаспадарка за 25 гадоў. Паказваем адной карцінкай

Сям’я Лукашэнак у 1994 годзе складалася з чатырох чалавек: бацька, маці і два сыны. Яны мелі адзін дом плошчай 55 квадратных мэтраў у вёсцы Рыжкавічы пад Шкловам. Колькі людзей у прэзыдэнцкай сям’і сёньня? На колькі вырасла ягоная гаспадарка? Паказваем адной карцінкай.

16 раёнаў Беларусі, дзе Лукашэнка ні разу ня быў за 25 гадоў улады

За час свайго прэзыдэнцтва Аляксандар Лукашэнка пабываў у 102 з 118 раёнаў Беларусі. На падставе адкрытых зьвестак Свабода падлічыла ягоныя рабочыя паездкі па краіне і стварыла мапу.

Крызіс у міліцыі. 4 гісторыі ад былых міліцыянтаў

Калі скараціць міністэрства на 80%, гэта ніяк не адаб’ецца на крымінагенным становішчы

Героі праекту «Крызіс у міліцыі» апавядаюць Свабодзе, у якой міліцыі яны б хацелі служыць і пры якіх умовах яны б туды вярнуліся.

Як у Беларусі змагаліся з наркотыкамі і што з гэтага атрымалася. Храналёгія

Што прынесла Беларусі жорсткае антынаркатычнае заканадаўства і ці стала меней наркаспажыўцоў? Свабода сабрала зьвесткі пра барацьбу з наркотыкамі за апошнія гады ў храналягічным парадку.

Як звольніцца з СК і застацца вінаватым дзяржаве 36 тысяч рублёў

Чаму ў краіне з найбольшай у Эўропе колькасьцю міліцыянтаў* бракуе ўчастковых і даішнікаў і чаму самагубствы ў сілавых структурах здараюцца ўсё часьцей? У спэцпраекце Свабоды падпалкоўнік, які не даслужыў да пэнсіі, былы ўчастковы і малады сьледчы распавядаюць, чаму людзімасава сыходзяць зь міліцыі.

Крызіс у міліцыі. Як даюць прэміі за «палкі»

Чаму ў краіне з найбольшай у Эўропе колькасьцю міліцыянтаў бракуе ўчастковых і даішнікаў і чаму самагубствы ў сілавых структурах здараюцца ўсё часьцей? У спэцпраекце Свабоды падпалкоўнік, які не даслужыў да пэнсіі, былы ўчастковы і малады сьледчы распавядаюць, чаму людзі масава сыходзяць зь міліцыі

Чаму ўчастковыя ловяць «п’янтосаў» і «малалетак», а не папярэджваюць злачынствы

Чаму ў краіне з найбольшай у Эўропе колькасьцю міліцыянтаў бракуе ўчастковых і даішнікаў і чаму самагубствы ў сілавых структурах здараюцца ўсё часьцей? У спэцпраекце Свабоды падпалкоўнік, які не даслужыў да пэнсіі, былы ўчастковы і малады сьледчы распавядаюць, чаму людзі масава сыходзяць зь міліцыі

Як у Магілёве міліцыянтаў прымушаюць фальсыфікаваць справы

Чаму ў краіне з найбольшай у Эўропе колькасьцю міліцыянтаў* бракуе ўчастковых і даішнікаў і чаму суіцыды ў сілавых структурах здараюцца ўсё часьцей? У спэцпраекце Свабоды падпалкоўнік, які не даслужыў да пэнсіі, былы ўчастковы і малады сьледчы распавядаюць, чаму людзі масава сыходзяць зь міліцыі.

Як праваслаўныя і каталікі моляцца ў адной памежнай капліцы

У вёсцы Ракі на беларуска-літоўскай мяжы праваслаўныя і каталікі ад 1995 году моляцца ў адной капліцы. Кожныя займаюць сваю частку будынка. Тут два крыжы, два алтары, дзьве спавядальні. І моляцца тут па чарзе. Мы наведалі капліцу, калі тут праходзілі дзьве службы запар.

Як зьмяніўся статус расейскай мовы ў краінах былога СССР. Інтэрактыўная мапа

Прэзыдэнт Украіны падпісаў закон, які робіць украінскую адзінай дзяржаўнай мовай. У той жа час інтэлігенцыя Узбэкістану заклікала надаць дзяржаўны статус у іх краіне расейскай мове. Паглядзіце, які статус расейская мова цяпер мае ў краінах былога СССР.

Інтэрактыўная мапа Вайсковых могілак. Спэцпраект «Беларускі нацыянальны нэкропаль»

«Беларускі нацыянальны нэкропаль» — праект мае на мэце пашырыць веды пра памерлых беларускіх культурных і грамадзкіх дзеячоў і ўшанаваць іх памяць. У яго межах Свабода выдае мапы-схемы менскіх могілак з пазначэньнем месцаў пахаваньняў. Усе мапы даступныя ў электронным і папяровым выглядзе.

Чарнобыль. Гісторыя катастрофы

«Чорны дождж». Як радыяцыйныя хмары асадзілі на Беларусь. Як беларускіх дзяцей не абаранілі ад раку. Факты пра выбух і радыяцыю, хлусьня ўладаў, прырода і чалавек пасьля катастрофы – на адмысловым сайце Радыё Свабода.

Вядомыя людзі пра знос крыжоў у Курапатах

У Курапатах 4 красавіка зьнесьлі 70 крыжоў. Пра гэта распарадзіўся Аляксандар Лукашэнка. Свабода спытала вядомых людзей, як яны ставяцца да зносу крыжоў у Курапатах.

Што трэба ведаць пра Курапаты, дзе сёньня зносяць крыжы?

Самае важнае пра месца масавых расстрэлаў пад Менскам

Дзяўчына знайшла ў сямейным архіве паэму расстралянага паэта, якая лічылася страчанай

Неверагодныя знаходкі ў сямейным куфры

Застабіл, будыст ці агонь: Колькі ў вас адсоткаў нестабільнасьці?

Ці не на вас трымаецца беларуская стабільнасьць?

Беларусы на Аўганскай вайне. Спэцпраект да 30-годзьдзя вываду савецкіх войскаў

Да 30-годзьдзя вываду савецкіх войскаў з Аўганістану Свабода падрыхтавала цыкль матэрыялаў пра тагачасныя падзеі і іх беларускіх удзельнікаў

Пра беларускую зіму па-беларуску. ТЭСТ

Адкажыце на пытаньні пра беларускую зіму і беларускую мову.