Варта

Малая марыць стаць мастачкай, большыя хочуць выйсьці замуж. Летнія чытанкі – 2019

Летам мы можам быць не такімі перадузятымі да кніг...

Панкі ў Менску, немцы ў Будапэшце, ангелец у Баўгарыі — летнія чытанкі 2019

Кніга — вось што самае важнае на летніх вакацыях.

«Апошняя міласьць жыцьця». 7 твораў Васіля Быкава пра сэнс і нонсэнс сьмерці

Слова «цяжкі» падаецца мне ў адносінах да творчасьці Быкава найбольш адэкватным і «людзкім».

Італьянскае шчасьце, сярэдні пол, калёны славы — летнія чытанкі 2019

Раяць доктар мэдычных навук Андрэй Ільніцкі і выдавецтва «Галіяфы».

Кітайскі дэтэктыў, беларускі сузіральнік, швэдзкія гісторыі для малечы — летнія чытанкі 2019

Начытаныя і абазнаныя ў літаратуры людзі дзеляцца сваімі думкамі пра кнігі, якія яны рэкамэндуюць абавязкова прыхапіць з сабой, выпраўляючыся ў адпачынак. Выдаўцы са свайго боку таксама маюць што падказаць і паказаць.

Сьцяг ЗША над рускай тройкай. Як Амэрыка ўратавала Расею ад голаду

У Дзень амэрыканскага сьцягу распавядаем неверагодную гісторыю пра тое, як напачатку 1890-х простыя расейцы плакалі ад шчасьця, калі бачылі гэты сьцяг, бо амэрыканцы выратавалі іх ад страшэннай бяды.

«1984». Доўгая дарога да кнігі

8 чэрвеня спаўняецца 70 гадоў з дня выхаду ў сьвет раману Джорджа Оруэла «1984». Перакладчык Сяргей Шупа расказвае пра нялёгкую гісторыю публікацыі славутага раману па-беларуску.

«Напачатку было балота». Балота ў беларускай літаратуры. 12+

Ян Максімюк прапануе дзевяць фрагмэнтаў пра беларускае балота ад дзевяці беларускіх аўтараў.

Больш «Лалітаў», «Працэсаў» і «Ўлісаў», калі ласка!

Польскі гісторык, соцыялінгвіст і палітоляг піша пра зборнікі паэзіі «Патрыятызм для чайнікаў» Сяргея Прылуцкага і «Сарматыя» Марыі Мартысевіч.

Віктар Жыбуль адчувае сябе дэтэктывам, або Размова з архівістам аб паэзіі

Гутарка з паэтам Віктарам Жыбулем, пераважна пра тое, навошта і каму патрэбная паэзія.

«Срэбная воля», або Менскія адрасы зьняволенага паэта Ўладзімера Хадыкі

Апошні яго адрас быў па вул. Даўгабродзкай, д. 25, кв. 4. Адсюль яго 27 лістапада 1936 г. і зьвёз «чорны варанок»...

Чаму музыка Сяргей Доўгушаў супраць «украінізацыі» беларускага Палесься

Гутарка з музыкам Сяргеем Доўгушавым, лідэрам гурту «Vuraj» і кіраўніком розных музычных праектаў, ангажаваўся ў краўфандынгавае выданьне «Новага Запавету» ў перакладзе мовазнаўцы і філёляга Фёдара Клімчука на заходнепалескую гаворку.

«Ну, да каго ж мне піць?» Гарэлка і выпіўка ў беларускай літаратуры. 18+

Сьмяюся і плачу, плачу і сьмяюся, калі чытаю гэты допіс у «Нашу Ніву»...

Слаўнае сяло Азярычына. Зьміцер і Юрась Санькі выдалі кнігу пра родную вёску

На Радаўніцу ў Азярычыне, што ў Пухавіцкім раёне, у незвычайны спосаб ушанавалі адразу ўсіх спачылых аднавяскоўцаў. Імпрэзу зладзілі браты Зьміцер і Юрась Санькі.

Міленка Ергавіч убачыў на Камароўцы цені ВКЛ

Басьнійска-харвацкі пісьменьнік Міленка Ергавіч у канцы красавіка наведаў Менск, дзе адбылася прэзэнтацыя перакладу на беларускую мову ягонага раману "Арэхавы палац". Пісьменьнік дзеліцца сваімі ўражаньнямі.

«Амаль не з таго сьвету ўскрос». Ліставаньне Янкі Купалы як гісторыя хваробаў

З гісторыі нацыянальнай літаратуры можна скласьці сьпіс творцаў, якія да старасьці мужна змагаліся з рознымі хваробамі, у тым ліку інфэкцыйнымі. Шмат высілкаў і энэргіі на гэтую барацьбу выдаткоўваў і Янка Купала.

Мянчук ратуе сьвет у баевіку «Беларусьфільму» паводле Чаргінца. І гэта на поўным сур’ёзе

У беларускім пракаце прайшоў баевік «Чорны сабака» па матывах твораў Мікалая Чаргінца з расейскім акторам Уладзімірам Епіфанцавым у галоўнай ролі.

Чыё Палесьсе — беларускае, украінскае ці «сваё»? Разьбіраемся з Наталкай Бабінай

Сёньня ў нас гутарка зь пісьменьніцай Наталкай Бабінай, чалавекам моцна ангажаваным у абуджэньне і пашырэньне ўкраінскай нацыянальнай сьвядомасьці сярод карэнных жыхароў беларускага Заходняга Палесься (Берасьцейшчыны).

«У кожнага свая моль». Правілы жыцьця Францішка Багушэвіча

Прапануем чытачам нізку разваг і думак Багушэвіча аб жыцьці грамадзтва, узятых зь яго артыкулаў і прыватных лістоў, а таксама своеасаблівыя «правілы жыцьця» нашага клясыка.

Ергавіч па-беларуску: «Гэта кніга пісьменьніка з цывілізацыйнага разлому…»

Гутарка зь перакладчыкам Сяргеем Шупам пра кнігу «Арэхавы палац» Міленкі Ергавіча, якая нядаўна выйшла ў выдавецтве Зьмітра Коласа ў перакладзе на беларускую мову.

«А з кашы сала аж цякло…». Ежа ў беларускай літаратуры. 16+

Ласіныя губы Караткевіча, пацукі Гарэцкага, беляшы Бахарэвіча і чыпсы Марціновіча. Ежа ў беларускіх творах ад 19-га да 21-га стагодзьдзя.

Як перажыць за тыдзень 100 гадоў не-самоты ў заходнебалканскай кнізе

Наста Грышчук: «Для мяне „Белая муха“ важыць больш, чым „Час сэканд-хэнд“»

Сёньня ў нас гутарка з Настай Грышчук, якая акрэсьлівае свой цяперашні род заняткаў як «крытык на фрылансе». Пра беларускія інтэлектуальныя кнігі і інтэлектуалаў.

Софі Оксанэн: «Мы змагаліся за сваё права пісаць нашу гісторыю»

Наступнае эсэ − першая публікацыя найбуйнейшай сучаснай фінскай пісьменьніцы Софі Оксанэн па-беларуску. Яно было агучанае 5 красавіка 2019 г. у Менску на другім фэстывалі «Прадмова», які наведала аўтарка.

Выдавец і перакладчыца са швэдзкай: «Дзяцей нельга змусіць чытаць тое, што ім не падабаецца»

Перакладчыца са швэдзкай мовы і выдавец дзіцячых кніжак па-беларуску Надзея Кандрусевіч-Шыдлоўская — несумненна належыць да катэгорыі беларусаў, якія лічаць, што ў іх атрымаецца зусім ня горай, а можа і лепей, чым у іншых.

За што Дар’і Трайдэн далі прэмію «Дэбют»?

26 сакавіка ўручылі літаратурныя прэміі «Дэбют» за 2019 год. За прозу прыз атрымала Дар’я Трайдэн з кнігай «Крыштальная ноч».

Ціхан Чарнякевіч: «Куды ні прыйду, усюды ўсплываюць Бахарэвіч, Марціновіч, Горват»

Ціхан Чарнякевіч — адзін з самых актыўных і цікавых беларускіх крытыкаў маладога пакаленьня. Як звычайна, поўная «Гутарка зь Янам» — у падкасьце. А ніжэй — толькі некаторыя кветачкі...

«Можаш рабіць са мной усё, што захочаш». Эротыка ў беларускай літаратуры. 18+

Прыводзім дзевяць фрагмэнтаў зь беларускай літаратуры, у якіх аўтары пастараліся абазначыць сваё бачаньне эратычнай тэмы.

Уладзімер Арлоў: «Мне цікава адчуваць, як мае словы робяцца яваю»

Ян Максімюк гутарыць Уладзімерам Арловым, чаму ён не напісаў доўгага раману і што ён думае пра абарону беларускіх межаў. А таксама пра тое, як яго перакладалі расейцы, якія думалі, што беларуская мова – амаль руская.

Я проста зьдзекуюся з паперы, альбо Каменныя прыступкі беларускага антыраману

Віктар Жыбуль пра кнігу «Калі прыгледзецца — Марс сіні» Зьмітра Вішнёва.

«Чаму памяць мая маўчала ўсе гэтыя дзесяцігодзьдзі». Цытаты зь няскончанай кнігі Васіля Сёмухі

Ян Максімюк распавядае пра інтэрвію з Васілём Сёмухам, якое ён запісваў у 2012 годзе для плянаванай, але нязьдзейсьненай кнігі.

Вальжына Морт: «Я цяпер пішу на дзьвюх мовах адразу»

Ян Максімюк гутарыць зь дзьвюхмоўнай паэткай Вальжынай Морт пра тое, як пішуцца вершы па-беларуску і па-ангельску, і чаму яны ня пішуцца па-расейску.

Андрэй Янушкевіч: «Кніжны рынак у Беларусі існуе, хоць і кволы»

Сёньня я прапаную вам размову з чалавекам, які глядзіць на кнігавыданьне ў Беларусі як на бізнэс, які корміць яго і ягоную сям’ю.

Беларускую вэрсію «Вайны і (рускага) міру» напіша кампутар

Ёсьць аптымістычныя зьвесткі для ўсіх заклапочаных у Беларусі тым, што няма айчыннага адпаведніка эпапэі «Вайна і мір» Льва Талстога, апублікаванай 150 гадоў таму.

Літаратура скончыцца ў наступным годзе

Мы ўжо чыталі раманы, напісаныя машынамі — проста пра гэта яшчэ ня ведаем.

Валянцін Акудовіч: «Беларусы ня будуць ваяваць за незалежнасьць»

Гутарка з Валянцінам Акудовічам пра беларускую тоеснасьць, нацыянальную ідэю, нацыю і мову, ну і, як жа іначай, пра ролю Аляксандра Лукашэнкі ў беларускім наканаваньні.

Кнігі пра авантурнікаў, забойцаў і курдупляў, або Васіль Сёмуха і за што мы яго любім

Ян Максімюк пра «перакладчыцкі канон» Васіля Сёмухі, зь якім варта пазнаёміцца аматарам літаратуры.

Макс Шчур: «Давайце зробім літаратурныя Оскары ў Беларусі»

Чаму Беларусі патрэбная асобная прэмія за электронную і онлайн-літаратуру? Тлумачыць Макс Шчур, сузаснавальнік прэміі «Празрысты Эол».

Ігар Бабкоў: «Беларусь увайшла ў эпоху коміксу»

Гутарка зь Ігарам Бабковым пра некаторыя ідэі і мэтафары зь ягонай кнігі «Каралеўства Беларусь. Вытлумачэньне ру(і)наў», якая напрыканцы 2018 году выйшла ў вугорскім перакладзе.

Пра малочніка і сабаку-кнігалюба. Вартыя ўвагі кнігі 2018 году з замежжа

Паколькі ў Беларусі прэміі за мінулагоднія літаратурныя зьдзяйсьненьні яшчэ толькі зьбіраюцца прысуджаць, дык сёньня я напішу пра некаторыя замежныя выданьні 2018 году, якія ўжо летась пасьпелі атрымаць свае прэміі.

Кульбак, «У-вэй» і сюіта Эдварда Грыга

Выданьне рамана «Панядзелак» у перакладзе Сяргея Шупы (Прага, выдавецтва «Вясна»), па сутнасьці, адкрывае для беларусаў новы тон літаратуры 1920-х, абсалютна ўнікальны голас і адмысловую мэтоду пісьма, у якой сплецена столькі ўсяго, што не адразу й разблытаеш гэты вузел.

Зіма зацягнулася, або Непадцэнзурны фільм пра дажываньне ў Беларусі

Фільм «Перазімаваць» Эвы-Кацярыны Махавай абарочваецца прытчай аб старасьці, адзіноце і жыцьці, у прыватнасьці, жыцьці ў Беларусі.

У Францыі ўпершыню выдалі раман, перакладзены зь беларускай мовы

Мы пагаварылі з заснавальніцай выдавецтва Le Ver à soie Віржыні Шыманец пра ўспрыманьне Беларусі ў Францыі, пра выдавецкую сытуацыю ў краіне, пра пераклады зь «неістотных» моваў.

Ілюзія памяці. Фізык разважае, што такое час і ці час наагул існуе

Ян Максімюк піша пра кніжку вядомага фізыка-тэарэтыка, у якой аўтар сьцьвярджае, што час існуе толькі як ілюзія ў галаве чалавека, а ўвесь астатні сьвет абыходзіцца безь яго.

Драма з сабачкам: чаму неўзьлюбілі «Ноч» Марціновіча?

Спачатку павіншую аматараў белліту: у нас ёсьць свая Джоан Роўлінг... Піша Наста Грышчук пра «Ноч» Віктара Марціновіча.

«Я не чакала такой папулярнасьці». Размова з стваральніцай дыялектнай аўдыёмапы Беларусі

Зь берасьцейскай журналісткай Інай Хоміч размаўляем пра яе мапу «Дыялекты» і пра тое, навошта ёй яна патрэбная і што пра яе кажуць людзі.

Сшыткі свабоды зэка Бяляцкага

Новая кніга Алеся Бяляцкага «Турэмныя сшыткі» (Менск, 2018, «Вясна») нагадвае трыптых «Страшны суд» Ераніма Босха — толькі выкананы мазаікай, і аўтар там не судзьдзя.

Ці ўплывае Прэмія Гедройця на ўспрыманьне беларускай літаратуры?

Свабода назьбірала даволі аб’ёмістую інфармацыю, на падставе якой можна зрабіць пэўныя высновы пра тое, ці і як уплывае Прэмія Гедройця на ўспрыманьне беларускай літаратуры у грамадзтве.

Што было знойдзена ў перакладзе?

Швэдзкі беларус Дзьмітры П. сустракае свайго знаёмага чэскага швэда Пэтэра Л., і той расказвае яму, што ў ягонай праскай фірме працавала адна дзяўчына, якая была замужам за нейкім беларускім пісьменьнікам...