ازادي راډيو د افغانستان په اړه خبرونه، رپورټونه، شننې، تبصرې خپروي او هره ورځ د راډیويي خپرونو ترڅنګ ویډیويي پروګرامونه او راپورونه هم خپروي.
یوشمېر معذوران وايي، د کاري ستونزو او نورو اسانتیاوو ته د نه لاسرسي تر څنګ ټولنیزې ننګونې هم شته او په بېلابېلو نومونو لکه کمزوري، ړانده، کاڼه او ګوډ، یادېږي چې پر روحیه یې ناسم اغېز کوي.
ه پاکستانه خپل هېواد ته تازه ستانه شوي افغانان په موقتي کیمپونو کې ستونزو شکایتونه لري.
د وزارت ویاند جانان سایق د اکتوبر پر ۱۶مه مشال راډیو ته وویل، ورستیو زلزلو لږترلږه ۲،۰۰۰ کورونه په بشپړ ډول ویجاړ کړي او تر دې زیات یې زیانمن کړي دي.
په عین حال کې نړیوال سازمانونه او ځايي چارواکي د مرګژوبلې په اړه نور ارقام ورکوي. ملګرو ملتونو د اکتوبر پر اوومه ناوخته وویل چې له لومړني اټکل سره سم، په زلزله کې د وژل شویو شمېر ۳۲۰ دی. ځايي چارواکو او د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږۍ دفتر (اوچا) ویلي دي چې په زلزله کې ۱۰۰ تنه وژل شوي.
په افغانستان کې د نسکور شوي جمهوري حکومت د څارنوالانو ټولنه دعوه کوي چې طالبانو نېږدې ۳۰ پخواني څارنوال وژلي او ۴۰ یې شکنجه کړي دي. طالبانو د دې دعوې په غبرګون کې څه نه دي ویلي خو ادعا کوي چې د ټولو وګړو امنيت یې خوندي کړی دی.
په کندهار کې ګڼ افغان کوچنیان د کورنۍ د بې وزلۍ له کبله سختو کارونو کولو ته مجبور شوي دي. ملګرو ملتونو په خپل یو وروستي رپورټ کې ویلي دي چې په افغانستان کې شاوخوا ۲۰ سلنه ماشومان درنو کارونو کولو ته اړ دي. نور په ویډیويي رپورټ کې.
وېسټ د سېپټېمبر پر ۲۸مه د امریکا د ستراتیژیکو مطالعاتو مرکز یوې غونډې ته وویل، د القاعدې پخواني مشر ایمن الظواهري د جولای پر ۳۱مه د امریکا په ډرون برید کې تر وژنې مخکې، د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان په پلازمېنه کې له ازادۍ برخمن وو.
د شورا په وینا، په الف ګروپ کې افغانستان، نیو زیلینډ، انګلستان او اسټرالیا شاملې دي او دوه نورې لوبډلې به تر لومړي پړاو وروسته ګروپ ته لاره مومي.
په رپورټ کې راغلي، "د مذهب په اړه د طالبانو سختدریځي تفسیر، د هغو افغانانو چې د اسلام متفاوت تعریف لري او هغوی چې مسلمانان هم نه دي، مذهبي ازادي نقض کړې ده."
پر افغانستان د طالبانو د واکمنۍ یو کال د اګست پر ۱۵مه پوره شو. طالب چارواکو د هېواد تر نیولو وروسته له دولتي او حکومتي ودانیو څخه درې رنګه ملي بیرغ لیرې کړ او پر ځای یې د خپل تحریک جنډه هسکه کړه.
د ۲۰۲۱ز کال د اګست پر ۱۵مه طالبانو کابل ونیو او پر افغانستان واکمن شول. پر هم هغه ورځ د افغانستان شاوخوا ۲۰ کلن جمهوري نظام ړنګ شو. په دې مستند فلم کې د جمهوریت وروستیو او د طالبانو د واکمنۍ لومړیو ورځو ته کتنه شوې او د افغانستان د کشالې د هغه مهال د مهمو لوبغاړو روایتونه پکې ځای شوي دي.
طالبانو تازه بیان پر داسې مهال خپور کړی چې رویټرز خبري اژانس د درو سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د طالبانو جګپوړو مشرانو د اګست پر درېیمه په کابل کې د امریکا د بې پیلوټه الوتکې برید ته د ځواب ویلو لپاره غونډه کړې ده.
عیني شاهدانو مشال راډیو ته وویل چې په کارته سخي سیمه کې لومړی پرله پسې ډزې واورېدل شوې چې وروسته کمې شوې.
د جولای پر ۱۹مه په خپور شوي رپورټ کې راغلي، پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو سره د ایمن الظواهري "هوساینه ډېره" شوې او د القاعده شبکې له نورو غړو سره یې اړیکې پیاوړې شوي.
اسوشیېټډ پرېس اژانس د جولای پر نهمه په یوه رپورټ کې لیکلي چې له کینیا واخله تر روسیې او مصره مسلمانانو د لوی اختر د لمانځه جمعې وکړې.
د غونډې په پرېکړه لیک کې د طالبانو د حکومت او نظام ملاتړ ښوول شوی خو پکې د بشري حقونو او په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو د حقونو په اړه څه نه دي راغلي.
له ۲۰۲۱ز کال راهیسې له افغانستان سره د امریکا د بشري مرستو اندازه ۷۷۴ مېلیونه ډالرو ته رسېدلې ده. د تېر کال د اګست په نیمايي کې پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو راهیسې د هغه هېواد اقتصاد د بحران ښکار شو.
د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) د جون پر ۲۵مه په رپورټ کې ویلي دي چې تر اوسه یې په زلزله کې د ۸۰۰ کسانو مړینه او د ۱،۴۰۰ تنو ژوبلېدل تایید کړي دي.
د افغانستان په تر ټولو سخت ځپل شویو دوو ولایتونو پکتیکا او خوست کې د جون پر ۲۲مه ډله ییز قبرونه کیندل کېدل او جنازې روانې وې.
د سره صلیب نړیوالې کمېټې د جون پر ۲۲مه ناوخته وویل، د افغانستان د سرې میاشت ټولنې او د نورو خیریه موسسو په ملاتړ یې خپل رضاکاران چمتو کړي چې په ناورین کې له زیانمنو سره مرسته وکړي.
نور وښیئ
