د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) وایي، روان کال په افغانستان کې په بشري چارو کې د طالبانو مداخله یې د چارو او اړمنو ته د مرستو رسولو پر وړاندې تر ټولو لویه ننګونه ده.
اوچا د مارچ پر ۱۹مه د ملګرو ملتونو د رسنیزو چارو پر ووبپاڼه په تازه راپور کې ویلي دي چې یوازې په فبرورۍ کې یې د بشري مرستو د رسوونکو پر وړاندې د طالبانو د تاوتریخوالي او د شتمنیو او تاسیساتو په نخښه کولو اووه پېښې ثبت کړې دي.
هغې ادارې ویلي دي چې په فبرورۍ کې یې د دوو ښځو په ګډون پینځه کارکوونکي بندیان شول او طالبانو نورو ته بیا د مقرراتو د پیلولو خبرداری ورکړی دی.
اوچا دا هم ویلي دي چې د بشري مرستو په برخه کې یې د طالبانو د حکومت د مستقیمو مداخلو "ټولې ۵۰ پېښې ثبت" کړې دي.
هغه اداره وايي چې په دې کې د مرستو لپاره "د ناحکومتي او نړیوالو ادارو د کارکوونکو په ګومارنه کې مداخلې، د کارکوونکو د تنخاګانو او محرمو معلوماتو او نوملړونو غوښتنې، د قراردادونو یا نورو اړوندو اسنادو په لاسلیکولو کې ځنډ، له همغږۍ پرته د امر بالمعروف او نهي عن المنکر څارنې، پوښتنې" او ځینې نور مسایل شامل دي.
له اوچا پرته په افغانستان کې د ملګرو ملتونو او ځینو نړیوالو مرستندویه ادارو کارکوونکي هم ورته دعوې کوي.
د هېواد په سوېل ختیزه حوزه کې د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې (یو اېن اېچ سي ار) یو کارکوونکي، چې د موضوع د حساسیت له وجې یې د نوم له ښوولو ډډه وکړه، مشال راډیو ته وویل، طالبان ورڅخه غواړي چې نوي کارکوونکي تر ګومارنې مخکې هغوی ته وروپېژني.
دی وايي: "د معاشونو پوښتنې مو په شفاهي توګه کوي، خو د کارکوونکو لېسټونه ضروري غواړي."
هغه کارکوونکي وویل، د طالبانو د حکومت یوازې یوه اداره نه بلکې څو ادارې، لکه د استخباراتو عمومي ریاست او نور، ټول ورڅخه د کارکوونکو نوملړونه او نور معلومات غواړي او ورڅخه پوښتنې کوي چې کارکوونکي یې "څوک دي، له کوم ځایه راغلي او مخکې یې څه کول."
د یوې نړیوالې مرستندویه موسسې کارکوونکي هم د نوم نه ښوولو په شرط مشال راډیو ته وویل: "دا د نړیوالو ادارو لکه د خوړو نړیوال پروګرام (ډبیلو اېف پي) مرستې په سمه توګه ځکه تر اړمنو خلکو نه رسېږي چې دا د کلیو قوم او کسانو په حساب وېشل شوي، هغو کسانو ته ریښتیا هم نه رسېږي چې ان د شپې ډوډۍ ته څه نه لري او بې اسرې دي."
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله د اوچا د راپور او نورو ادارو د کارکوونکو د څرګندونو په اړه د مشال راډیو پوښتنې ځواب نه کړې. خو په تېرو وختونو کې یې دا ډول ادعاوې رد کړې دي او وايي چې که اړتیا وي نو حکومت یې اړمنو افغانانو ته د رسېدنې په برخه کې نړیوالو ادارو ته اسانتیاوو برابرولو ته ژمن دي.
د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا سرمفتش ادارې (سیګار) هم یوه اونۍ مخکې ویلي ول چې د امریکا د ځینو بشري مرستو د څار لپاره د مناسب او بشپړ چوکاټ نه شتون له کبله طالبانو له مرستو ګټه اخیستې وه.
سیګار د امریکا بهرنیو چارو وزارت ته سپارښتنه کړې چې له افغانستان سره د خپلو مرستو څار دې ډاډمن کړي.
