У апошні дзень масьленічнага тыдня беларусы зьбіраюцца на «Чырачку». Так праводзяць зіму і гукаюць вясну, гуляюць у старажытныя беларускія гульні — «грушка» і «яшчур», сьпяваюць песьні і водзяць карагоды.
Ва ўсім Лагойскім раёне ўжо чатыры гады ня робяць абортаў. На пачатку 2015 году апошні гінэколяг мясцовай раённай бальніцы напісала заяву і адмовілася рабіць аборты. Мы сустрэліся з Ірынай Казлоўскай — лекаркай, якая ініцыявала гэты рух у горадзе.
Лыжкі, якая чапляюцца на руку, дошкі для перасадкі ды іншыя прылады для хворых, старых ды людзей з інваліднасьцю зьбіраецца вырабляць у Менску стартап OnWheels. Хлопцы перамаглі ў конкурсе сацыяльных праектаў і выйгралі 10 тысяч рублёў.
У Ружанах нясуць кветкі, цацкі, лямпадкі на месца страшнага здарэньня зь лесавозам, у выніку якога загінула 6-месячная Ева і яе бабуля Лідзія К., а маці Вікторыя трапіла ў лякарню. Карэспандэнт Свабоды пабываў на месцы трагедыі.
Аляксей Вусікаў, жыхар вёскі Княжыцы, што ў Шклоўскім раёне Магілёўскай вобласьці, з кузава легкавіка зрабіў уласную мадэль конкі. Ёю зьдзівіў аднавяскоўцаў і зьбянтэжыў шклоўскую ДАІ.
І хоць пракуратура знайшла парушэньні, нікога не пакаралі.
Кожны дзясяты студэнт БДУ — замежнік, кожны другі з гэтых замежнікаў — кітаец. Лі Туньмань гатовы плаціць за беларускую адукацыю ў 6 разоў больш, чым за кітайскую. А беларуска Дзіяна абрала асьпірантуру ў Кітаі. Свабода распытала, навошта моладзі вучыцца за мяжой.
З пачатку году нормы ўвозу ў Беларусь тавараў для ўласнага карыстаньня з-за мяжы зьменшыліся. Што цягам апошняга дзесяцігодзьдзя рабілі з горадзенскім рэгіёнам зьмены мытнага і памежнага рэжымаў?
Старшыня Менгарвыканкаму загадаў прыпыніць будоўлю бізнэс-цэнтру каля парку Чалюскінцаў. Пра гэта Свабодзе распавялі мясцовыя жыхары, якія трапілі сёньня на сустрэчу з кіраўніком гораду.
Лёсам 28-гадовай грамадзянкі Беларусі Анастасіі Вашукевіч (Насьці Рыбкі), замяшанай у расейскі палітычны скандал, заапекваўся Аляксандар Лукашэнка.
Гарадзкая пракуратура знайшла парушэньні ў праекце, па якім будуецца бізнэс-цэнтар на праспэкце Незалежнасьці, 93-б у Менску. Яна прапануе Менгарвыканкаму прыпыніць будоўлю.
Нацыянальны парк «Прыпяцкі» хоча далучыць да сваёй тэрыторыі возера Чырвонае ў Жыткавіцкім раёне Гомельскай вобласьці. Палешукі — і мясцовыя ўлады, і мясцовыя жыхары — катэгарычна супраць. Яны накіравалі тысячу подпісаў кіраўніку дзяржавы.
Флямінга прымаюць цёплыя ванны, пэліканам ставяць драўляныя пянькі, а львы выходзяць паляжаць на сьнезе. Як экзатычныя жывёлы перажываюць зіму ў Беларусі, распавёў намесьнік дырэктара Горадзенскага заапарку Віталь Гуменны.
Свабодзе паказалі ўнікальныя рэліквіі сьвятых, самыя старажытныя зь якіх адносяцца да ІІІ стагодзьдзя нашай эры. Іх знайшлі ў касьцёле Маці Божай Шкаплернай у Мядзеле. Рэліквіі разам са старымі мэтрычнымі кнігамі былі замураваныя ў касьцельнай сьцяне ў 1940-я гады
Спартовы чыноўнік адкрыў прыватную фірму пад назвай «Рэспубліканскі навукова-практычны цэнтар спартовай і прафэсійнай арыентацыі». Па адбітках пальцаў ён вызначае аптымальныя для школьнікаў віды спорту. Спартовыя мэдыкі называюць тэхналёгію паранавуковай, але кампанія супрацоўнічае зь Мінадукацыі.
Жыхар Калінкавічаў на Гомельшчыне Васіль Лужкоў чатыры гады ня мае сродкаў для існаваньня. Пасьля цяжкай хваробы страціў здароўе. Лекары прапісалі мноства абмежаваньняў, празь якія чалавека не бяруць на працу нават дворнікам. Праца забаронена, а інваліднасьць «не паложана».
Паводле кітайскага календара, 5 лютага пачнецца год жоўтай земляной Сьвіньні. На Магілёўшчыне скульптар з Клімавіч Леанід Ячнёў увекавечыў гэтую жывёліну ў скульптурнай кампазыцыі. Гэта першы такі «помнік» у Беларусі.
Cям’я Сталяровых з Асіповіцкага раёну стварыла прытулак для траўмаваных дзікіх птушак. За пяць гадоў існаваньня сужэнцы вярнулі ў прыроду больш за тры сотні гадаванцаў. Нямала птушак засталіся ў прытулку — без чалавека ім ужо ня выжыць.
Свабода зьезьдзіла ў вёску Слаўкава Нясьвіскага раёну і пагаварыла зь сястрой, суседам і калегам Сяргея Абрамовіча. Ніхто зь іх ня верыць у афіцыйную вэрсію Сяргеевай сьмерці. 29 сьнежня, як сьцьвярджае міліцыя, Сяргей павесіўся на матузку свайго чаравіка ў міліцэйскай машыне.
Што можна зрабіць, каб немаўлят не знаходзілі на сьметніку? Часовы прытулак для адзінокіх маці, бэбі-боксы, закон аб хатнім гвалце ці псыхатэрапэўтычная дапамога? Мы сабралі дзейныя і патэнцыйныя магчымасьці дапамагчы маці, якія трапілі ў цяжкую сытуацыю.
2 сьнежня 60-гадовы юбілей адзначае Ўладзімер Парфяновіч — знакаміты ў мінулым вясьляр, трохразовы чэмпіён Алімпійскіх гульняў, чатырохразовы чэмпіён сьвету. Апошнім часам ён працуе трэнэрам у дзіцяча-юнацкім цэнтры алімпійскага рэзэрву ў Мастах на Горадзеншчыне.
Паказальныя выступы нацыянальных зборных па пэтанку ўключаныя ў культурную праграму ІІ Эўрапейскіх гульняў-2019 у Менску. Тым часам у Беларусі ўжо год дзейнічае Беларуская фэдэрацыя пэтанку і боча. Рэпартаж Свабоды з трэніроўкі аматараў гэтай захапляльнай гульні.
Вядомага горадзенскага ўласьніка гатэляў Станіслава Сямашку і ягоную жонку Натальлю падазраюць у тым, што яны зьнішчылі дэкор для свайго гатэля, за які не заплацілі вытворцу. Калі сужэнцаў прызнаюць вінаватымі, ім пагражае да дзесяці гадоў калёніі.
На месцы сьмерці караля Рэчы Паспалітай хочуць арганізаваць санвузел. Гісторык Мікола Волкаў прааналізаваў памылкі, якія могуць зьявіцца пры наступным этапе рэканструкцыі Старога замка ў Горадні — у аднаўленьні каралеўскага палаца і флігеля.
Апошняй кропляй стаў пажар у інтэрнаце на Пушкінскім праспэкце Магілёва, у якім загінулі двое жыхароў.
У Мураванай Ашмянцы на самай мяжы Беларусі зь Літвой стаіць на ўзвышшы самотная руіна ХVI стагодзьдзя — спадчынны маёнтак вялікага літоўскага маршалка, ваяводы Крыштафа Мікалая (Хрыстафора Манвіда) Дарагастайскага (1562-1615).
У горадзе Горкі на Магілёўшчыне жыве 34 тысяч чалавек, а ў мясцовай сельскагаспадарчай акадэміі навучаецца каля 10 тысяч студэнтаў. І яшчэ каля 2 тысяч магістрантаў, асьпірантаў і тых, хто атрымлівае другую адукацыю. Напярэдадні Дня студэнта Свабода наведала самы студэнцкі горад Беларусі.
Гомельскі абласны суд распачаў разгляд справы аб забойстве таксіста, учыненым 34 гады таму. Злачынства раскрылі толькі цяпер. Паводле Сьледчага камітэту, выявіць меркаванага забойцу дапамагло супадзеньне адбіткаў далоняў і біялягічнага матэрыялу.
Апошнія тыдні Наваградак гудзе: затрымалі Дзьмітрыя Бондара, які абвясьціў сябе «сьвятаром», а сядзіба Літоўка, што належыць ягонаму сябру і дзе бачылі «дэманаў», зачынілася на няпэўны час. Свабода паспрабавала разабрацца ў прычынах скандальнай гісторыі.
Во второй половине 1980-х городские власти Светлогорска решили не устанавливать на центральной площади уже готовый памятник Ленину. А спустя 20 лет распорядились переплавить его на памятник боярину XVI века и мемориальный колокол.
Чым каталёнцы падобныя і непадобныя да беларусаў у стаўленьні да мовы? Пра свой досьвед расказваюць беларусы, якія жывуць ў Каталёніі, і людзі зь іншых краін, якія вучаць каталянскую.
Арт-пляцоўка керамісткі Вольгі Ўгрыновіч дае магчымасьць ня толькі купляць стылёвыя рэчы зь беларускім калярытам, але і ствараць самім.
Гістарычную частку кладоў узяліся аднаўляць на прыватныя ахвяраваньні, якія зьбірае юдэйская рэлігійная грамада «Хабат». Работы пачаліся, каб уратаваць старыя надмагільлі ад зьнішчэньня і дамагчыся для могілак статусу гісторыка-культурнай каштоўнасьці.
Рэпартаж Свабоды з трэніроўкі ўдзельніцы Менскай гарадзкой аматарскай футбольнай лігі — каманды пад назвай «Аўтазак», у якой сабраліся праваабаронцы, выкладчыкі, журналісты, айцішнікі, урбаністы.
У гарадзкім пасёлку Багушэўск Сеньненскага раёну закрываюць лякарню і паліклініку. Яны абслугоўвалі за 2, 5 тысячы мястэчка і 2 тысячы жыхароў навакольных вёсак.
«У любым чалавеку варта бачыць асобу, а не дыягназ» — рэпартаж Свабоды з клюбнага дому «Крылы надзеі» ў Віцебску, які дапамагае вырашаць праблемы сацыяльнай адаптацыі людзей з псыхічнымі захворваньнямі, змагаецца са стыгмай і рыхтуе ў горадзе маленькую рэвалюцыю.
«У Смаргонях мне падабаецца тое, чаго няма», — кажа Таня Скарынкіна ў інтэрвію Свабодзе з нагоды менскай прэзэнтацыі яе кнігі па-ангельску.
Вакол сытуацыі з добраўпарадкаваньнем Вайсковых могілак у Менску разгарэўся яшчэ адзін скандал. Унук сьвятара, чыю магілу каля царквы Аляксандра Неўскага перарабілі ў рамках гэтага добраўпарадкаваньня, зьбіраецца падаваць у суд.
Уладзімер Сьвірыдзенка пячэ хлеб тры гады. Пачынаў для сябе, працягвае — на продаж. Цяпер пекар мае чатыры гатункі хлеба, у бліжэйшых плянах — пашырыць асартымэнт да дзесяці, у пэрспэктыве — мець уласную пякарню і краму ў Браславе.
Француз Фляр’ян Карубі, які год жыве ў Беларусі, правёў для гарадзенцаў майстар-клясу францускіх танцаў і падзяліўся сваімі ўражаньнямі пра Беларусь.
Карузьлік пазяхае, на сьметніку балююць, а на «Талацэ» зьбіраюць подзьвігі. Скандальны мастак Руслан Вашкевіч разам з паплечніцай Алінай Саўчанкай наведалі горадзенскі Цэнтар гарадзкога жыцьця зь лекцыяй «Выклік і непадпарадкаваньне».
Гамельчукі Ўладзімер і Тацяна Чаравухіны пішуць паэзію і прозу. Пяць гадоў таму пабраліся шлюбам. Яны ніколі ня бачылі адзін аднаго. Невідушчыя. Але не згубіліся ў цемры, даюць рады і вершам, і празаічнаму побыту.
Карэспандэнт Свабоды зьняў дзьве дэманстрацыі, паміж якімі стаялі паліцэйскія кардоны, што трапілі пад абстрэл фарбай.
Дырэктарка Горадзенскага дзіцячага госьпісу распавяла Свабодзе, як сутыкнулася са сьмерцю ў сваім жыцьці, як па-рознаму перажываюць жалобу таты і мамы, швэды і беларусы, жыхары Менску і вёскі, і ці можна агулам падрыхтавацца да сьмерці.
У 2016 годзе вайсковец Далхан адмовіўся ехаць ваяваць ва Ўкраіну. Кіраўніцтва пачало на яго ціснуць, і ў 2017 годзе ён зьехаў з Чачні разам зь сям’ёй. 16 разоў спрабаваў трапіць у Польшчу празь Берасьце. А пасьля чачэнцы пасяліліся ў вёсцы на Палесьсі (дзеля сваёй бясьпекі дакладную мясцовасьць героі папрасілі не называць. — РС). Цяпер былы вайсковец працуе пастухом, а ягоная жонка пячэ піражкі на продаж. Ехаць у Заходнюю Эўропу яны ўжо ня хочуць.
Кася жыве ў Віцебскай вобласьці, за шэсьць кілямэтраў ад Мёраў, у вёсцы Камянпольле. Цяпер у вёсцы жыве ўсяго 100 чалавек, таму школьнікі езьдзяць на вучобу ў Мёры.
Пакуль рэканструктары гадаюць, да якога стану рэальна аднавіць абарончы замак у Крэве, літаральна праз дарогу расьце дакладная копія знакамітага арыгіналу. Вольны мастак Сяргей Бандарэнка на прысядзібным надзеле ў суседняй вёсцы Чухны ўзводзіць мініятуру ў маштабе 1:10.
Замежным пацыентам ня трэба чакаць у чэргах, а нізкія цэны дазваляюць акупіць дарогу і пражываньне. Беларускія санаторыі ператвараюць у гатэлі і заводзяць швэдзкі стол, каб прывабіць турыста, але плянаў па замежніках на месцах яшчэ не даводзяць. Свабода дасьледавала, як разьвіваецца мэдычны турызм пасьля ўвядзеньня «бязьвізу» ў Горадні.
Невядомыя хлопцы ў спартовых гарнітурах не давалі журналістам наблізіцца да пахаваньня.
Першыя вынікі мясцовай праграмы «Робім разам» падвялі актывісты грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду». Актывісты падзяліліся тым, што зроблена ў рамках лякальнай кампаніі, якая стартавала гэтым летам.
Загрузіць яшчэ
