Цяпер на дзесяцігодзьдзі ў памяці беларусаў застанецца, што аўтарытарызм — гэта ня проста неадэкватныя заявы нездаровага кіраўніка, ня жартачкі, не пацешныя мітынгі прыгонных «ябацек».
Ідэя з абвяшчэньнем «партыі Бабарыкі» нагадала мне жарт, які я калісьці сам прыдумаў.
Беларуская ўлада на чале з Аляксандрам Лукашэнкам завяршае сваю палітычную трансфармацыю ў пэрсаналісцкі вайсковы рэжым.
Рост дабрабыту быў, але скончыўся 10 гадоў таму, і зараз беларусы зарабляюць менш, чым у 2010-м; «асаблівы шлях» скасавалі, замест яднаньня славянскіх народаў прыйшлі нармалізацыя адносінаў з Захадам і сваркі з Масквой. Нацыянальная ідэя, нягледзячы на працу цэлых інстытутаў, так і не прыдумана.
Людзі разумеюць, што ніякія прыгожыя праграмы рэформаў, ніякія геапалітычныя ўстаноўкі і разумныя праекты законаў ня маюць сэнсу, пакуль ня вырашана галоўнае пытаньне — «хто заўгодна, абы ня ён».
Стала ўжо агульным месцам сьцьвярджаць, што патэнцыйныя кандыдаты, якія вылучаюцца на цяперашніх выбарах, робяць гэта дзеля сваёй будучай палітычнай пэрспэктывы. Але каму зь беларускіх палітыкаў удзел у прэзыдэнцкіх выбарах у часы Лукашэнкі пайшоў на карысьць?
Нават магчымасьць страціць 60 мільёнаў даляраў, якія зьбіраўся выдаткаваць Эўразьвяз Беларусі на барацьбу з пандэміяй, не спыняе ад жаданьня правесьці парад. Лукашэнка і праўда «за ценой не постоит».
Прыватны бізнэс банкрутуе, а ўсё дзяржаўнае застаецца выспай пэўнай фінансавай стабільнасьці. Такі падарунак для кіраўніка дзяржавы, які ўсю сваю палітыку будуе на дзяржаўным патэрналізьме, супрацьдзеяньні прыватызацыі і эканамічным рэформам, недаверы да «прыватніка»!
Апошнія тыдні кожнай новай заявай Лукашэнка нібыта імкнецца пацьвердзіць уласную колішнюю фразу «Я сваю дзяржаву за цывілізаваным сьветам не павяду», якую ўжо сталі забываць.
Аналітыкі задаюцца пытаньнем, чаму Аляксандар Лукашэнка ня ўводзіць у Беларусі карантын, як у большасьці суседніх краін, нават у тых (напрыклад, у Польшчы і Ўкраіне), дзе памеры эпідэміі пакуль невялікія і колькасьць хворых на душу насельніцтва параўнальная альбо нават меншая за беларускую.
Вось ужо некалькі дзён у беларускім сэгмэнце «Фэйсбуку» зацята абмяркоўваюць тэму, ці варта было арганізатарам мітынгу супраць інтэграцыі прамаўляць са сцэны малітву «Ойча наш».
Расейская сеткавыя рэсурсы надалей жыва абмяркоўваюць апошнія падзеі вакол беларуска-расейскай інтэграцыі. У той час, калі сурʼёзныя аглядальнікі спрабуюць спакойна і ўзважана аналізаваць сытуацыю, аўтары пэўных расейскіх тэлеграм-каналаў, што называецца, з рэха зьяжджаюць.
Прызначэньне Сергеенкі — гэта знак усім, што выбары пройдуць па жорсткім сцэнары.
Вынікі выбарчых кампаніяў у Беларусі загадзя вядомыя, але хада і акалічнасьці гэтых кампаніяў маюць істотнае значэньне для фіксаваньня і канстатацыі тых палітычных рашэньняў і тэндэнцыяў, на якія абапіраецца ўлада ў сваёй цяперашняй палітыцы.
Ня быўшы ўпэўнены, што кіраўнік дзяржавы абавязкова ўмяшаецца, я тым ня менш быў абсалютна ўпэўнены, на якім баку ён выступіць у выпадку свайго ўмяшаньня.
Апошнія дні адна з самых гарачых і папулярных тэмаў у сацыяльных сетках — нядаўні канцэрт Макса Каржа, які сабраў у Менску поўны стадыён «Дынама». Пры гэтым кожнага, хто пра гэтага папулярнага сьпевака выказваецца крытычна, называюць «старпёрамі» альбо абвінавачваюць у «элітарнасьці».
Шанец беларусаў на кардынальны адрыў ад Расеі, шанец на эўрапейскую будучыню (у шырокім сэнсе) залежыць ад таго, наколькі моцна могуць аслабнуць кіпцюры расейскага мядзьведзя.
Мне здаецца, што наступныя месяцы ў частцы беларускага палітычна актыўнага грамадзтва можа пачацца працэс пэўнага пазбаўленьня ад «украінафільства».
У прынцыпе, на пытаньне, пастаўленае ў загалоўку, можна адказаць адной фразай: «няма чаго кансэрваваць». Але я патлумачу больш разгорнута і падрабязна.
Выпадак з затрыманьнем расейскага журналіста Галунова дазваляе лішні раз адзначыць стылістычныя асаблівасьці і адрозьненьні расейскага і беларускага рэжымаў.
У ацэнцы адкліканьня Міхаіла Бабіча з пасады амбасадара Расеі ў Беларусі хацелася б пазьбегнуць празьмернага неабгрунтаванага аптымізму.
«Улада адчувае, што рэальны рэйтынг кіраўніка дзяржавы сёньня вельмі невялікі — магчыма, адзін з самых нізкіх за ўсю гісторыю прэзыдэнцтва Лукашэнкі. Нават у выбарчы год улада ня можа „напампаваць“ заробкі»
«Ну навошта? Ну навошта гэта рабіць? Навошта было затрымліваць Дашкевіча? Асабліва цяпер, калі трэба паказаць, прадэманстраваць нацыянальную еднасьць, кансалідацыю і ўлады і апазыцыі на грунце абароны сувэрэнітэту?»
Апошняя прэсавай канфэрэнцыя беларускага кіраўніка, як мне падаецца, дала вычарпальны адказ на пытаньне, як ён ставіцца да «мяккай беларусізацыі» і для чаго яна яму патрэбная.
Цяперашняе «паўстаньне масаў» у Эўропе — заканамерны вынік адарванасьці палітычных і інтэлектуальных элітаў ад інтарэсаў большасьці эўрапейцаў.
Так, Аляксандар Лукашэнка папулярны ў Расеі. Але ва ўласнай краіне ягоны рэйтынг нашмат меншы за рэйтынг Уладзімера Пуціна.
Кіраўнікі «ўжо ня братняй дзяржавы» і саюзьніка, да якога «страчаны давер», перамаўляліся 4 гадзіны і... дамовіліся стварыць новую працоўную групу.
Калі ў Беларусі паўсюль «вайна», дык чаму спорт мае права заставацца выключэньнем? Культам «вайны» пранізана наша мова і рэальнасьць. «Бітва за ўраджай», «вайна з карупцыяй», інфармацыйныя, «газавыя» і нават «малочныя» войны з Расеяй.
Сьвяткаваньне 7 лістапада падкрэсьлівае ўсю эклектычнасьць, «усёеднасьць» і супярэчлівасьць беларускай афіцыйнай ідэалёгіі.
Што прынясе закон «Аб папярэджаньні гвалту ў сямʼі».
Цяпер, даведаўшыся пра сьмерць Алеся Ліпая, я гляджу відэакадры з майго вясельля ў сакавіку 1992 году, дзе Алесь як мой блізкі сябра быў госьцем.
Чатыры відавочныя, але ад таго ня менш сумныя высновы з гісторыі з «інсультам», які перанёс хутчэй ня сам пэрсанаж, а ўсе беларускае грамадзтва.
Калі зь цягам часу аматары аналізаваць прамовы Лукашэнкі падлічаць, якое слова найчасьцей гучала ў сёньняшнім пасланьні, то відавочна, што гэтым словам будзе «Армэнія».
З усіх свабодаў свабода слова — самая нязручная. Яна не прыносіць непасрэдных даброт, не вядзе да эканамічнага росту. Яна, па вялікім рахунку, стварае толькі праблемы ды непрыемнасьці.
Дзе тая чароўная кропка, той «канец гісторыі», пасьля якога беларускія чыноўнікі скажуць — «усё, народ дасьпеў, запускайце правы чалавека і дэмакратыю»?
Сьвята прайшло? Цяпер я магу, каб нікому не псаваць настрой, апісаць, як сына схапілі людзі ў цывільным, а жонку кінулі «мордай у асфальт». Так бы мовіць, «после бала».
Калі мы ўвесь час баімся страціць сваю мову, незалежнасьць, дзяржаву, то мы гатовыя ўбачыць крыўду і абразу ў любым назіраньні збоку — пры тым ня толькі ў іроніі і сьцёбу, але нават у камплімэнце.
Калі і выбіраць нейкі зьнешні сымбаль цемрашальства і адсталасьці цяперашняй улады — дык гэта «начос».
Галоўнае — не асоба таго ці іншага «рэфарматара» ва ўладзе. Галоўнае — у функцыі, якую выконвае сама сыстэма ўлады.
У Міністэрстве замежных спраў — сурʼёзныя скарачэньні ў рамках агульнай кампаніі па «аптымізацыі» колькасьці чыноўнікаў у краіне.
Нацыяналізм (прынамсі калі мы хочам прэзэнтаваць гэтае слова ў станоўчым сэнсе) — гэта азначае падымаць сваю нацыю, а не прыніжаць іншыя.
Паліткарэктнасьць у сваіх найбольш зацятых праявах стварае альтэрнатыўную рэальнасьць — і гэтым яна вельмі падобная да сацыялістычнага рэалізму.
Нягледзячы на фармальную ўнутрыпартыйную дэмакратыю, кіраўніцтва сёньняшніх апазыцыйных партыяў някепска навучылася забясьпечваць «кіраваную пераемнасьць».
Беларусы і ўкраінцы — настолькі ж розныя народы, як, напрыклад, немцы ды італьянцы.
Некаторыя нацыі паводзяць сабе як падлеткі: крыўдлівыя, нэрвовыя, ня ўпэўненыя ў сабе.
Мяне ўся гэта гісторыя вакол выказваньня Андрэя Пачобута ўражвае прадэманстраваным пэўнай часткі публікі ірацыянальным страхам перад «беларускім нацыяналізмам».
Чарговая моўная дыскусія пацьвярджае адзін даўні анэкдатычны тэзіс — «беларусамі не нараджаюцца, беларусамі становяцца».
Палітызаваная публіка знайшла сабе новы занятак — распрацоўваць кансьпіралягічныя тэорыі пра змовы сілавікоў супраць Лукашэнкі і — традыцыйна — пра расейскі сьлед у апошніх падзеях. Чытаеш шматлікія допісы на гэтую тэму і хочацца сказаць: «Сапраўды, ня ўсё так проста. Усё значна прасьцей».
Апошнія арышты трох аўтараў расейскіх прапагандысцкіх рэсурсаў выклікалі ў некаторых ледзь не эўфарыю. Так і хочацца сказаць — вы што, сапраўды верыце, што беларускія сілавыя органы «перавыхаваліся»?
Непрыкметна і рознымі шляхамі ўсё вяло да галоўнага тэзісу — Расея вясёлая, добрая і зычлівая, Захад злобны, ваяўнічы і антымаральны.
Загрузіць яшчэ
