Варта

Нечаканы Пазьняк, або З «Вышыні» незабыўнага мінулага

Уся гэтая дзея адбываецца на фоне шчымлівых замалёвак рэальнага нацыянальнага адраджэньня 60-70-х гадоў мінулага стагодзьдзя.

Пісьменьніца Міра Лукша — пра выжываньне беларускай літаратуры на Беласточчыне

Я помню, што ўпершыню пабывала на літаратурным сэмінары «Белавежы», калі мне было ўсяго 15 гадоў, я прыехала ў Беласток з мамай. Тады старэйшыя сябры «Белавежы» — Сакрат Яновіч, Юрка Геніюш, Юрка Валкавыцкі — прынялі мяне як сваю.

Томасу Вянцлаву, чатыры крокі насустрач

Сёньня ў Белай Сынагозе ў Сэйнах, мястэчку на польска-літоўскім памежжы, фундацыя «Pogranicze» ладзіць урачыстае адзначэньне 80-годзьдзя літоўскага паэта і літаратуразнаўцы Томаса Вянцлавы. На гэтую падзею адгукнуўся беларускі філёзаф і паэт Ігар Бабкоў.

Шукаючы «дрогкай лініі сэнсу», або Мае сустрэчы з Алесем Разанавым

Зь імем Алеся Разанава я ўпершыню сутыкнуўся ў ліпені 1989 году, калі першы раз прыехаў у Беларусь.

Разьведка боем: нарвэскі нумар «ПрайдзіСьвету»

Прызнаюся бяз розгаў — апошні, нарвэскі нумар «ПрайдзіСьвету» (№ 19) моцна мяне зьбянтэжыў. І моцна парадаваў.

Актант, габітус, квір, наэза, халізм, альбо Кніга для інтэлектуальных гурманаў

Актант, габітус, квір, наэза, халізм… Калі вы ня ведаеце, што гэта такое, тады вам сюды, да гэтае таміны, на яе больш за шэсьцьсот старонак.

Абыякавасьць і пяшчота ў беларускай правінцыі

«Заўтра» ня толькі намінальна, але і па сутнасьці — менавіта беларускае кіно, прычым з правільнымі мастацкімі арыентырамі і даволі сур’ёзным імпэтам стварыць вобраз цэлай сыстэмы жыцьця.

Максім Танк і яго начальнікі. Чатыры эпізоды з 1939–1941 гадоў

У савецкіх публікацыях пра жыцьцё Максіма Танка пэрыяд паміж верасьнем 1939-га і чэрвенем 1941-м апускаўся. Склалася меркаваньне, што гэта найменш варты ўвагі час. Маўляў, нічога сур’ёзнага не адбывалася. Насамрэч жа ўсё наадварот.

Раман пра любоў з апошняй таталітарнай краіны Эўропы

У краінах з разьвітым кніжным рынкам зь перакладнікамі працуюць выдаўцы. Яны вывучаюць рынак, робяць замовы, ацэньваюць попыт, каб не змарнаваць ані цэнта. У гэтай кнігі гісторыя іншая. Твор спачатку пераклаў энтузіяст, а потым пачаўся «крыжовы шлях» да яе выданьня.

«Кніга Эстэр». Вэрсія ў 3D

У процівагу палацу, манастыр — сьвет адкрытых магчымасьцяў.

Вершы беларусак пра Бога, завод і Сталіна

Калі даваенная Беларусь была разрэзаная напалам палякамі і бальшавікамі, якія вершы пісалі беларускія жанчыны?

У чым Каталёнія падобная да Беларусі

Сан Жуан (Sant Joan) — каталёнскае Купальле. У ноч з 23 на 24 чэрвеня па ўсёй Каталёніі паляць купальскія вогнішчы, скачуць празь іх і танчаць нацыянальныя танцы. Некалі падбітым расейцамі беларусам цікава даведацца, што кастыльцы (гішпанцы) Купальля не сьвяткуюць...

Вёска. Блогер. Галадоўка

«Цар гары» ў пачатку іграе на, калі можна так сказаць, глядацкіх інстынктах, што клююць на любое недарэчнае спалучэньне.

За што далі Букера-2017

І зьнянацку ўсьведамляю, што чытаў яго і бяру з паліцы кніжку.

«Няўцешныя» Кадзуа Ісігура

Букмэйкеры ў пралёце, напярэдадні 6 кастрычніка ніхто нават ня ўспомніў аб Кадзуа Ісігура.

Калі б мне было пад 30, я б перакладаў вось што…

Не, расейцы ня ведаюць усяго пра вартае ў літаратуры. І далёка ня ўсё вартае выдаюць.

Чаму няма «Мадам Бавары» па-беларуску

Літаратуру чытаюць дзеля новых гісторый, таму выдаваць трэба яшчэ не прачытанае.

Люцыян Таполя і Максім Танк

Думаючы пра Максіма Танка, згадваю ягонага Люцыяна Таполю.

Мадэрновая архітэктура занядбанага краю «на Крэсах»

Архітэктура Беларусі ХХ стагодзьдзя цікавая тым, што на працягу двух перадваенных дзесяцігодзьдзяў наша краіна знаходзілася пад уплывам двух, як раней пісалі, ідэалягічна чужых архітэктурных школ: савецкай і польскай.

Noblesse oblige: на падыходзе «Каханьне падчас халеры» па-беларуску

На плятформе «Ulej.by» запусьцілі кампанію збору грошай на выданьне раману Габрыэля Гарсіі Маркеса «Каханьне падчас халеры» ў беларускім перакладзе Карласа Шэрмана.

Шафа Сары Бэрман (і вада са Случы)

«Сара нарадзілася ў Беларусі, і апошнія гады жыцьця яна насіла ўсё белае».

Карл Увэ Кнаўсгар і лісты ненароджанай дачцэ

Сапраўдны пісьменьнік так і павінен любіць. Літаратуру значна мацней, чым жонку.

Няродная маці «немца» Разанава і «амэрыканкі» Морт

«У сваёй мове ён мог бы стаць вялікім. У чужой — толькі вышэй за сярэдняга»

У ліпені 1934 Андора абрала каралём беларуса. Чаму мы пра гэта нічога ня ведаем?

У ліпені 1934 эўрапейская краіна Андора абрала сабе законнага караля. Гэтым каралём стаў Барыс Скосыраў, родам зь Вільні. Пра яго яшчэ ў 1980 годзе напісаная кніга, якая так і не дайшла да Беларусі. Чаму?

Беларускія шляхі Варлама Шаламава

У лягеры Шаламаву трапляліся людзі з самых розных куткоў тагачаснага СССР, у тым ліку і выхадцы зь Беларусі.

Кёстлер і Арэхва пра час вялікай хлусьні

Калі чытаеш мэмуары Артура Кёстлера, разумееш, што гісторыя вечна будзе расстаўляць пасткі.

Кніга як невылечная хвароба

Я ня раз чула ад маіх равесьнікаў — паэтаў і паэтак — «мы вырасьлі на яе вершах». І я таксама вырасла на яе вершах.

І прыйдзе нябесны ягуар

Зіма ў назьве кантрастуе з рэальнай сьпёкай, што пануе на працягу амаль усёй кнігі.

Зямля пад чорнымі крыламі

У новай кнізе Вінцэся Мудрова «Забойца анёла» мне пабачыўся сьвядомы супраціў канкрэтным зьявам, зь якімі асацыюецца ягонае, аўтарава, імя.

Наста Кудасава: «Я не магу не пісаць»

З паэткай Настай Кудасавай гутарым у сядзібе Радыё Свабода ў Празе, на сонцы і пад дажджом.

Трохкніжжа: Цыцкі Цыцэрона, канібалы ў Кітаі, цудоўная выспа Туле

І калі вы ня ведаеце, што азначаюць гэтыя чатыры літары, дык і нон-фікшн гэты наўрад ці ацэніце, як і дасьпехі на цыцках Цыцэрона.

Марыя Мартысевіч: «Я лічу, што ва ўсім сьвеце знойдуцца 500 чалавек, якія чытаюць літаратуру па-беларуску»

«Амэрыканка» — гэта амбітны праект. Я разглядаю выданьне чатырох кнігаў, пра якія зараз скажу, як пачатак вялікай сэрыі.

Тонкая мяжа паміж беларускім і небеларускім кіно

Карціна расейскай вытворчасьці, дзеяньне якой адбываецца ў Мэксыцы, узяла ўзнагароду конкурсу беларускага кіно, што выклікала спрэчкі і некаторае непрыманьне.

Сяргей Шупа: «Беларускіх сьлядоў у Вільні хапае»

Нагодай для размовы стала дыхтоўна выдадзеная ў 2016 г. кніга Лявона Луцкевіча «Вандроўкі па Вільні».

Доктар Раўс і хлопчык у галіфэ

«Кар’ера доктара Раўса» — сур’ёзны твор, які заклікае да развагаў. У ім дастаткова сьмешных момантаў, але Скарына ў ім не герой-каханак, а пакутнік-вандроўнік, які блукае па Эўропе праз час і розныя адценьні непаразуменьня.

Топал думае пра Беларусь

Аднойчы Яхім Топал прыехаў у Менск прэзэнтаваць кнігу «Анёл». А Менск аказаўся такім уражвальным, што ўжо ў наступным годзе быў напісаны «Цэх д’ябла» — твор, дзеяньне якога часткова адбываецца ў беларускай сталіцы.

«Stranou»: паэзія знаходзіць месца на ўзбочынах

Фэстываль «Stranou», які мае падзагаловак «Эўрапейскія паэты жыўцом», сёлета праходзіў 6–10 чэрвеня, ужо 10-ты раз.

Яўген Магаліф: У ЗША я дасягнуў таго, аб чым і ня марыў

11 чэрвеня 2017 кампазытару Яўгену Магаліфу спаўняецца 60 гадоў. З нагоды юбілею мы пагаварылі зь ім пра ягоны жыцьцёвы і творчы шлях.

Сумнае вока зямлі: горад як тэкст

Фэномэн майстра «шпіёнскай» прозы Сяргея Пясецкага (1901–1964) — ня толькі ва ўменьні стварыць востры інтрыгоўны сюжэт, але і ў схільнасьці дакладна называць і апісваць мясьціны, дзе адбываецца дзеяньне.

Ірына Забіяка: «Нобэлеўскую прэмію я б дала Сяргею Жадану»

Калі гаварыць пра зусім сучасную літаратуру і пазначыць яе як «літаратуру пасьля Майдану», гэта значыць, пасьля 2013 году, то абавязкова варта згадаць ўкраінскую паэзію, якая выбухнула як рэакцыя на падзеі на Майдане.

Прага: «Сьвет кнігі 2017»

Арганізатары кажуць, што ў Прагу прыяжджаюць штогод каля 300 выдаўцоў з 30 краінаў. На працягу чатырох дзён кірмаш наведваюць у сярэднім 40 тысяч чалавек.

«Вечнасьць ня мае пачатку, ня мае канца…»

Гэта кніга-вынік. Вынік больш як паўвекавога творчага шляху паэткі, перакладчыцы, літаратуразнаўцы, філёзафа, гісторыка культуры…

Як цары рабавалі Беларусь

Пасьля паўстаньня Каліноўскага маёмасьць пакараных сьмерцю або зьняволеных удзельнікаў прысабечвала царская казна. Але пачаліся канфіскацыі значна раней.

Кляйнэгартэны беларускай думкі

Гаворка пра асаблівую адвагу — адвагу паказаць сваю слабасьць.

Ян Максімюк: «100 словаў» — кніга пра жыцьцё як прыватную справу

Трыццаць тысяч чалавечых словаў

Напэўна, «100 словаў» — ня тая кніга, якую трэба чытаць ад пачатку да канца і ўсе тэксты запар. Постмадэрнісцкае шматгалосьсе мусіць гаварыць з намі тады, калі мы засумуем па чалавецкасьці, па жывым, тонкім і сапраўдным у нас саміх.

Доік і параноік

Два анёлы, пераапранутыя ў мужчын, выпраўляюцца ў Садом. Трэба спраўдзіць «вялікі крык Садомы і Гаморы, які на іх».

Горват: археалёгія ў маскхалаце

Асноўнаю адзнакай фэномэну Горвата я бы назваў шматвэктарнасьць.

Дом — гэта там, дзе можна хадзіць бяз станіка

Я ў жыцьці чуў нямала нечаканых музычных жанраў. Кельцкую сальсу. Камбаджыйскі біг-біт. Русский рок. Японскую боса-нову. Чэскае кантры. Чаго толькі не бывае.