Навукоўцы сьцьвярджаюць, што ўся творчая спадчына клясыка беларускае літаратуры Якуба Коласа складае ня менш за дваццаць пяць тамоў. Таму задача ў складальніка гэтага тому выбраных твораў, які нядаўна зьявіўся з друку ў недзяржаўным выдавецтве “Кнігазбор”, літаратуразнаўцы Міхася Тычыны была няпростая. Ён кажа, што давялося лепшае выбіраць зь лепшага:
“Мы арыентаваліся найперш на тое, што гэта “Залатая сэрыя” “Беларускага кнігазбору”, таму тут павінны быць адабраныя шэдэўры. У асноўным так атрымліваецца, што яны адначасова і хрэстаматыйныя”.
У шэдэўры гэткім чынам патрапілі паэмы “Новая зямля” ды “Сымон-музыка”, аповесьць “У палескай глушы”, апавяданьні “Казкі жыцьця”, вершы. Не маглі выдаўцы абыйсьці ўвагай і тэксты, у якіх вельмі востра прагучаў голас Коласа ў абарону нацыянальных каштоўнасьцяў, а менавіта не друкаваная раней у кнігах публіцыстыка. Міхась Тычына працягвае:
“Гэта артыкул “Беларуская мова ў казённай школе” і ліст, які Якуб Колас у апошні дзень свайго жыцьця занёс у ЦК КПБ, аб стане беларускай мовы”.
Зь недрукаванага раней увайшлі ў том выбранага і некаторыя вершы песьняра. Напрыклад, верш “Беларускаму люду”, напісаны Коласам у 1921 годзе пасьля так званага Рыскага міру, паводле якога частка Беларусі была аддадзеная бальшавікамі Польшчы. Выдыхнуўшы ўвесь свой гнеў з гэтай нагоды, паэт пісаў:
“Нас падзялілі – хто? Чужаніцы, Цёмных дарог махляры. К чорту іх межы! К д’яблу граніцы!.. Нашы тут гоні, бары! Будзем мы самі гаспадарамі, Будзем свой скарб ратаваць! Годзе той крыўды! Ў ногу з братамі Пойдзем наш край вызваляць”.
Апрача “Кнігазбораўскага” тому ў год 125-гадовага юбілею Якуба Коласа выйшла яшчэ некалькі кнігаў клясыка. Найперш трэба згадаць два тамы з задуманага дваццацітомнага акадэмічнага выданьня збору твораў і некалькі кнігаў ў сэрыі “Школьная бібліятэка”, выдадзеных дзяржаўным выдавецтвам “Мастацкая літаратура”.
Дасьледчык творчасьці народнага песьняра доктар філялёгіі Міхась Тычына лічыць, што наклады выдадзеных кнігаў – усяго тысяча ці дзьве тысячы асобнікаў – істотна не ўплываюць на агульную сытуацыю насычанасьці беларускага кніжнага рынку творамі Якуба Коласа:
“І гэты том у “Залатой сэрыі” “Кнігазбору” ўсё-ткі ён бы меў тады цану і вагу, калі б ён ляжаў на стале ці на паліцы знаходзіўся ў хаце кожнага беларуса. А гэта вельмі далёка да ідэалу”.
“Мы арыентаваліся найперш на тое, што гэта “Залатая сэрыя” “Беларускага кнігазбору”, таму тут павінны быць адабраныя шэдэўры. У асноўным так атрымліваецца, што яны адначасова і хрэстаматыйныя”.
У шэдэўры гэткім чынам патрапілі паэмы “Новая зямля” ды “Сымон-музыка”, аповесьць “У палескай глушы”, апавяданьні “Казкі жыцьця”, вершы. Не маглі выдаўцы абыйсьці ўвагай і тэксты, у якіх вельмі востра прагучаў голас Коласа ў абарону нацыянальных каштоўнасьцяў, а менавіта не друкаваная раней у кнігах публіцыстыка. Міхась Тычына працягвае:
“Гэта артыкул “Беларуская мова ў казённай школе” і ліст, які Якуб Колас у апошні дзень свайго жыцьця занёс у ЦК КПБ, аб стане беларускай мовы”.
Зь недрукаванага раней увайшлі ў том выбранага і некаторыя вершы песьняра. Напрыклад, верш “Беларускаму люду”, напісаны Коласам у 1921 годзе пасьля так званага Рыскага міру, паводле якога частка Беларусі была аддадзеная бальшавікамі Польшчы. Выдыхнуўшы ўвесь свой гнеў з гэтай нагоды, паэт пісаў:
“Нас падзялілі – хто? Чужаніцы, Цёмных дарог махляры. К чорту іх межы! К д’яблу граніцы!.. Нашы тут гоні, бары! Будзем мы самі гаспадарамі, Будзем свой скарб ратаваць! Годзе той крыўды! Ў ногу з братамі Пойдзем наш край вызваляць”.
Апрача “Кнігазбораўскага” тому ў год 125-гадовага юбілею Якуба Коласа выйшла яшчэ некалькі кнігаў клясыка. Найперш трэба згадаць два тамы з задуманага дваццацітомнага акадэмічнага выданьня збору твораў і некалькі кнігаў ў сэрыі “Школьная бібліятэка”, выдадзеных дзяржаўным выдавецтвам “Мастацкая літаратура”.
Дасьледчык творчасьці народнага песьняра доктар філялёгіі Міхась Тычына лічыць, што наклады выдадзеных кнігаў – усяго тысяча ці дзьве тысячы асобнікаў – істотна не ўплываюць на агульную сытуацыю насычанасьці беларускага кніжнага рынку творамі Якуба Коласа:
“І гэты том у “Залатой сэрыі” “Кнігазбору” ўсё-ткі ён бы меў тады цану і вагу, калі б ён ляжаў на стале ці на паліцы знаходзіўся ў хаце кожнага беларуса. А гэта вельмі далёка да ідэалу”.
