Сяргей Навумчык

У чым бы я паспрачаўся з Алексіевіч

У часе паездкі па ЗША (пісьменьніца наведала Нью-Ёрк і Вашынгтон), Сьвятлана Алексіевіч выказала некалькі меркаваньняў, зь якімі асабіста мне хацелася б паспрачацца.

«Начныя ваўкі» з чэскімі нумарамі

— «Ваўкі! Жывыя ваўкі!» — «Дзе?» — я не адразу зразумеў, што жонка мела на ўвазе не жывёлаў, а гэтых, на матацыклах, якія спыніліся на запраўцы пад Прагай.

Кебіч, салдат імпэрыі

«Што зрабілася з Кебічам?» — пытаюцца ў мяне, маючы на ўвазе ягоную новую кнігу, дзе ён выступае апалягетам «руского мира» і фактычна адмаўляе Беларусі ў існаваньні як незалежнай дзяржаве.

У чым схлусіла Ярмошына?

«А ў чым яна сказала праўду?» — могуць запытацца, маючы на ўвазе шматгадовую дзейнасьць Лідзіі Ярмошынай на пасадзе старшыні ЦВК. Але гэтым разам — не пра падлік галасоў.

Шыем Сьцягі

Рэфэрэндум бяз права голасу

З нагоды 25-й гадавіны рэфэрэндуму аб захаваньні СССР прапануем вашай увазе разьдзел з кнігі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста першы», прысьвечаную падзеям таго месяца.

Расейцы лічаць Быкава «выбітным айчынным пісьменьнікам»

«Паэт — Пушкін, фрукт — яблык, — прыводзіла яна прыклады, — ну а актор — ...» — «Актор — Марчэла Мастраяні?» — апярэдзіў я. «Не, ды Капрыё» — паправіла мяне калега, даючы зразумець, што яна — чалавек XXI стагодзьдзя (а не ХХ, у якім заблукаў аўтар гэтых радкоў).

Gorby ў Менску

Сёньня Міхаілу Гарбачову спаўняецца 85 гадоў. Прапануем урывак з кнігі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста першы», якая выйшла ў сэрыі «Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе» пра сустрэчу з першым і апошнім прэзыдэнтам СССР.

Па лякалах Гебэльса: газэта Мінабароны пра «Малады фронт»

У «цэнтральным органе Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь» — «Белорусской военной газете» — выйшаў артыкул Уладзімера Сідарава «По лекалам гітлерюгенда».

Чаму яны не даруюць Пазьняку

У свой час Васіль Быкаў сказаў, што камуністы ніколі не даруюць Пазьняку адкрыцьця Курапатаў, бо ён даў канкрэтныя сьведчаньні злачынстваў камуністычнага рэжыму.

Як мы спусьцілі зь лесьвіцы Жырыноўскага

У Менску выступіў адэпт «русского міра» Мікалай Старыкаў. Візыты ідэолягаў аднаўленьня імпэрыі ў Менск пачаліся адразу пасьля абвяшчэньня Незалежнасьці Беларусі. Першым быў Жырыноўскі.

Сваркі з Алексіевіч мусяць застацца ў мінулым

Уначы званок з Канады, Івонка Сурвіла: «Толькі што па тэлебачаньні паказвалі інтэрвію з Алексіевіч, прамаўляла яна так цудоўна, сказала пра маленькі і дарагі ёй кавалак зямлі — пра Беларусь, вельмі я ўсьцешаная такімі яе словамі!».

Як быць з Алексіевіч?

Інфармацыя пра вялікія шанцы Сьвятланы Алексіевіч быць уганараванай Нобэлеўскай прэміяй па літаратуры ізноў актывізавала дыскусію вакол стаўленьня пісьменьніцы да нацыянальных каштоўнасьцяў.

Лубянскі «полюс» Лукашэнкі

Галоўным у выступе Лукашэнкі ў ААН быў ня плач па роднасных для яго дыктатарах, а настальгія па «шматпалярным сьвеце».

Пра катэдж Гайдукевіча і мэханізм нацыянальнай здрады

Гэта Васілю Быкаву Лявон Баршчэўскі завозіў мех бульбы, бо не хапала пэнсіі, гэта Зянон Пазьняк атрымліваў 20 даляраў ў інстытуце гісторыі і на сэсію ВС езьдзіў на тралейбусе, — а чынавенства актыўна скалачвала падмурак цяперашніх холдынгаў і карпарацый.

Чаму нам патрэбныя тры Дні Незалежнасьці

Мой адказ: калі казаць пра сёньняшнія дзяржаўныя сьвяты, дык сапраўднага Дня Незалежнасьці няма ніводнага. А павінна быць мінімум тры. Зробім невялікі экскурс у нядаўнюю гісторыю.

Права на супраціў

У Сеціве ідзе дыскусія адносна заклікаў некаторых палітыкаў рыхтавацца да вайсковай агрэсіі (вядома зь якога боку), да ўзброенага супраціву і нават — назапашваць зброю. Ацэнкі, як і заўсёды ў такіх выпадках, гучаць розныя.

Урок беларускі. Памяці Марыі Лукашук

У Берасьці памерла Марыя Пракопаўна Лукашук.

Воўчыя зграі

Расейскі мотаклюб «Начныя ваўкі» ладзіць прабег па Эўропе. У Польшчы байкераў маюць сустракаць пратэстамі, затое ў Беларусі, паводле прадстаўніцы віцебскага мотаклюбу, «ваўкоў» чакае добры прыём.

За што я ўдзячны Гарбачову

11 сакавіка 1985 году Міхаіл Гарбачоў быў абраны Генэральным сакратаром ЦК КПСС. Ён пакуль яшчэ кляўся імем Леніна, але ўжо разумеў, што так, як было пры ягоных папярэдніках — Сталіне, Хрушчове, Брэжневе — заставацца ня можа

Нямцоў і «Жыве Беларусь!»

Ня бойцеся вышыванак! Адказ Альгерду Бахарэвічу

Я ўвогуле ня ведаю ніводнага выпадку, каб хтосьці кагосьці прымушаў апрануць вышыванку. І ня бачу нічога заганнага ў тым, што вышыванка зрабілася моднай.

Віскулі — «ня наша» дата

Лічыць 8 сьнежня 1991 году, дзень падпісаньня Віскулёўскіх пагадненьняў — днём набыцьця Беларусьсю незалежнасьці — тыпова расейскі погляд.

«Цёшчына мова» Лукашэнкі

Я бачыў, добра памятаю і ніколі не забуду тую грэблівасьць, якую імпульсіўна выяўляў Лукашэнка, калі чуў слова «нацыянальнае».

Карыстальнікі twitter просяць Парашэнку прысвоіць Жызьнеўскаму званьне героя Ўкраіны.

У сацыяльнай сетцы стартавала акцыя пад хаштэгам #герояжизневскому да прэзыдэнта Ўкраіны Пятра Парашэнкі з просьбай надаць загінуламу на Майдане беларусу званьне Героя Ўкраіны.

«Украінцы клянчаць «Дайце!», а беларусы кажуць «Мы — самі!»

Курапаты і Чарнобыль, праўда пра мінуўшчыну і трывога за будучыню зрушылі беларускае грамадзтва і прымусілі яго дамагацца незалежнасьці.

Nicht verstehen, Herr Горбі

Бэрлінская прамова Міхаіла Гарбачова, у якой ён выступіў адвакатам Уладзімера Пуціна, выклікала шмат у каго зьдзіўленьне: ня мусіў рабіць такое ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру.

«Пазьняк, Пазьняк... Лепш мяне, Новікава, паслухайце!»

У гэтыя дні пытаюцца, што я магу сказаць пра колішняга калегу па Вярхоўным Савеце Яўгена Новікава, чыя праграма сваёй адыёзнасьцю не задаволіла нават кіраўніцтва БТ.

«Дыхай, падла! І размаўляй!»

У сваім фэйсбуку я «павіншаваў» тых, хто ў пачатку 90-ых дамагаўся наданьня рускай мове роўнага статусу з беларускай — што было тоесна ліквідацыі статусу беларускай мовы як адзінай дзяржаўнай.

Як нацыянальныя сымбалі сталі дзяржаўнымі

19 верасьня 1991 году Вярхоўны Савет 12-га скліканьня надаў бел-чырвона-беламу сьцягу і гербу “Пагоня” статус дзяржаўных сымбаляў. Пра тое, як гэта адбылося – разьдзел з кнігі Сяргея Навумчыка “Дзевяноста першы”, якая летась выйшла ў Бібліятэцы Свабоды.

Як Карпенку выключылі з барацьбы

Сёньня Генадзю Карпенку – дэпутату Вярхоўнага Савету 12 і 13 скліканьняў, члену-карэспандэнту Акадэміі навук – споўнілася б 65 гадоў. У цыклі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста чацьверты», якія публікавался ў чэрвені, ёсьць нататкі, прысьвечаныя Генадзю Карпенку.

Сіла наўпроставага дзеяньня

Раніцай 19 жніўня 1991 года дэпутаты Апазыцыі БНФ назвалі стварэньне ГКЧП спробай дзяржаўнага перавароту і заклікалі людзей выходзіць на вуліцы.

Чаму безь Беларусі

Сёньня адзначаюць 70-годзьдзе высадкі саюзных войскаў у Нармандыі. Але – безь Беларусі. Безь дзяржавы, народ якой страціў на той вайне кожнага чацьвёртага

Бураўкін быў шанцам для Беларусі

Канешне, найперш ён быў паэтам. Створанага ім і ў інтымнай лірыцы хопіць, каб назаўсёды застацца ў літаратуры.

Дзе наша свабода, Саша?

25 траўня 1989-га савецкія людзі глытнулі столькі свабоды, колькі ніколі да гэтага ня мелі. З таго дня тэрыторыя свабоды штодня пашыралася, з розным імпэтам, але пашыралася, у Беларусі – аж да моманту, калі прыйшоў той, хто гэтую свабоду адабраў.

Чырвона-зялёная клятва

Пра які «прымус» кажа Лявон Вольскі

«Фаўст» Гётэ пра Лукашэнку ў Эўропе

У Беларусі яшчэ не ўсьвядомілі, што адбылося ў апошнія дні.

Сядзеў пры Сталіне. Сеў бы і пры Пуціне?

Чым была добрая савецкая прэса

Дваццаць страчаных гадоў

15 студзеня 1994 «у адзін і той жа дзень – у Беларусі адбыліся тры падзеі, якія дасьледчыкі ацэняць як выключныя ў найноўшай гісторыі краіны» -- так пачынаўся мой артыкул, які ў студзені 2004-га надрукавала «Народная воля».

Сьцяг — толькі для музэю?

Мяне ня ўзрадавала зьвестка, што, паводле міністэрства культуры, «палотнішча Дзяржаўнага сьцяга Рэспублікі Беларусь, якое рэальна выкарыстоўвалася ў 1991–1995 гады, павінна існаваць і захоўвацца як матэрыяльны рухомы аб’ект і яму можа быць прапанавана надаць статус гісторыка-культурнай каштоўнасьці».

Дзе, дзе... У Карагандзе!

Сёньняшняе прызначэньне мітрапалітам Менскім і Слуцкім мітрапаліта Разанскага і Міхайлаўскага Паўла, не беларуса, народжанага ў Карагандзе, выклікала бурную рэакцыю — пакуль што ў форме зьедлівых камэнтароў у сацыяльных сетках, думаю, наперадзе — доўгія дыскусіі ў грамадзтве.

Памылка крытыкаў БНФ

Калі б дэпутаты Апазыцыі БНФ пакінулі Вярхоўны Савет, як пра гэта пісаў Сяргей Дубавец у 1993 годзе і на слушнасьці чаго настойвае сёньня, ён не надрукаваў бы свой артыкул у «Свабодзе», а яго дачка ня скончыла б беларускі гуманітарны ліцэй.

Нам не хапае тых, хто ў Курапатах

Чвэрць стагодзьдзя таму, 30 кастрычніка 1988 году, беларусы заявілі, што яны хочуць быць нацыяй.

Вандроўнік Івашкевіч

Віктар Івашкевіч быў аптымістам. Больш аптымістычнага чалавека, чым ён, прыгадаць не магу - ва ўсялякім разе ў Народным Фронце, ля вытокаў якіх ён стаяў. Віктар быў чалавекам вясёлым, і я думаю, што ў гэтыя сумныя для ўсіх нас, хто яго ведаў, дні -- зь неба ён пасьмяецца гэтым успамінам.

Ці схаваў памочнік Лукашэнкі кубкі з «Пагоняй»?

Словы з гімну БНР «Мы выйдзем шчыльнымі радамі...» – у інтэрвію не кіраўніка суполкі БНФ, а першага міністра спорту і прэзыдэнта Нацыянальнага Алімпійскага камітэту Уладзімера Рыжанкова.

П/п-к Лукашэнка, пяць сутак гаўпвахты!

Пра зьмест цяперашніх беларуска-расейскіх манэўраў сказана багата. Мне ж хочацца сказаць пра форму. Тым болей, што форма, як вядома, вельмі часта адпавядае зьместу.

...і не народзіцца той беларус!

Мова магла б зьнікнуць з Бацькаўшчыны і застацца толькі ў дыяспары. Але — ня зьнікла. Гэтаму шмат прычынаў, адна зь іх — Арлоў.