Сяргей Навумчык

«Дыхай, падла! І размаўляй!»

У сваім фэйсбуку я «павіншаваў» тых, хто ў пачатку 90-ых дамагаўся наданьня рускай мове роўнага статусу з беларускай — што было тоесна ліквідацыі статусу беларускай мовы як адзінай дзяржаўнай.

Як нацыянальныя сымбалі сталі дзяржаўнымі

19 верасьня 1991 году Вярхоўны Савет 12-га скліканьня надаў бел-чырвона-беламу сьцягу і гербу “Пагоня” статус дзяржаўных сымбаляў. Пра тое, як гэта адбылося – разьдзел з кнігі Сяргея Навумчыка “Дзевяноста першы”, якая летась выйшла ў Бібліятэцы Свабоды.

Як Карпенку выключылі з барацьбы

Сёньня Генадзю Карпенку – дэпутату Вярхоўнага Савету 12 і 13 скліканьняў, члену-карэспандэнту Акадэміі навук – споўнілася б 65 гадоў. У цыклі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста чацьверты», якія публікавался ў чэрвені, ёсьць нататкі, прысьвечаныя Генадзю Карпенку.

Сіла наўпроставага дзеяньня

Раніцай 19 жніўня 1991 года дэпутаты Апазыцыі БНФ назвалі стварэньне ГКЧП спробай дзяржаўнага перавароту і заклікалі людзей выходзіць на вуліцы.

Чаму безь Беларусі

Сёньня адзначаюць 70-годзьдзе высадкі саюзных войскаў у Нармандыі. Але – безь Беларусі. Безь дзяржавы, народ якой страціў на той вайне кожнага чацьвёртага

Бураўкін быў шанцам для Беларусі

Канешне, найперш ён быў паэтам. Створанага ім і ў інтымнай лірыцы хопіць, каб назаўсёды застацца ў літаратуры.

Дзе наша свабода, Саша?

25 траўня 1989-га савецкія людзі глытнулі столькі свабоды, колькі ніколі да гэтага ня мелі. З таго дня тэрыторыя свабоды штодня пашыралася, з розным імпэтам, але пашыралася, у Беларусі – аж да моманту, калі прыйшоў той, хто гэтую свабоду адабраў.

Чырвона-зялёная клятва

Пра які «прымус» кажа Лявон Вольскі

«Фаўст» Гётэ пра Лукашэнку ў Эўропе

У Беларусі яшчэ не ўсьвядомілі, што адбылося ў апошнія дні.

Сядзеў пры Сталіне. Сеў бы і пры Пуціне?

Чым была добрая савецкая прэса

Дваццаць страчаных гадоў

15 студзеня 1994 «у адзін і той жа дзень – у Беларусі адбыліся тры падзеі, якія дасьледчыкі ацэняць як выключныя ў найноўшай гісторыі краіны» -- так пачынаўся мой артыкул, які ў студзені 2004-га надрукавала «Народная воля».

Сьцяг — толькі для музэю?

Мяне ня ўзрадавала зьвестка, што, паводле міністэрства культуры, «палотнішча Дзяржаўнага сьцяга Рэспублікі Беларусь, якое рэальна выкарыстоўвалася ў 1991–1995 гады, павінна існаваць і захоўвацца як матэрыяльны рухомы аб’ект і яму можа быць прапанавана надаць статус гісторыка-культурнай каштоўнасьці».

Дзе, дзе... У Карагандзе!

Сёньняшняе прызначэньне мітрапалітам Менскім і Слуцкім мітрапаліта Разанскага і Міхайлаўскага Паўла, не беларуса, народжанага ў Карагандзе, выклікала бурную рэакцыю — пакуль што ў форме зьедлівых камэнтароў у сацыяльных сетках, думаю, наперадзе — доўгія дыскусіі ў грамадзтве.

Памылка крытыкаў БНФ

Калі б дэпутаты Апазыцыі БНФ пакінулі Вярхоўны Савет, як пра гэта пісаў Сяргей Дубавец у 1993 годзе і на слушнасьці чаго настойвае сёньня, ён не надрукаваў бы свой артыкул у «Свабодзе», а яго дачка ня скончыла б беларускі гуманітарны ліцэй.

Нам не хапае тых, хто ў Курапатах

Чвэрць стагодзьдзя таму, 30 кастрычніка 1988 году, беларусы заявілі, што яны хочуць быць нацыяй.

Вандроўнік Івашкевіч

Віктар Івашкевіч быў аптымістам. Больш аптымістычнага чалавека, чым ён, прыгадаць не магу - ва ўсялякім разе ў Народным Фронце, ля вытокаў якіх ён стаяў. Віктар быў чалавекам вясёлым, і я думаю, што ў гэтыя сумныя для ўсіх нас, хто яго ведаў, дні -- зь неба ён пасьмяецца гэтым успамінам.

Ці схаваў памочнік Лукашэнкі кубкі з «Пагоняй»?

Словы з гімну БНР «Мы выйдзем шчыльнымі радамі...» – у інтэрвію не кіраўніка суполкі БНФ, а першага міністра спорту і прэзыдэнта Нацыянальнага Алімпійскага камітэту Уладзімера Рыжанкова.

П/п-к Лукашэнка, пяць сутак гаўпвахты!

Пра зьмест цяперашніх беларуска-расейскіх манэўраў сказана багата. Мне ж хочацца сказаць пра форму. Тым болей, што форма, як вядома, вельмі часта адпавядае зьместу.

...і не народзіцца той беларус!

Мова магла б зьнікнуць з Бацькаўшчыны і застацца толькі ў дыяспары. Але — ня зьнікла. Гэтаму шмат прычынаў, адна зь іх — Арлоў.

Дык калі адзначаць Дзень Незалежнасьці?

"Я не лічу 27 ліпеня 1990 году Днём Незалежнасьці" - піша Сяргей Навумчык

«Дробязі» Навальнага

Яшчэ раз пра “памылкі БНФ”

У фэйсбуку адбваецца дыскусія наконт “памылак лідэраў БНФ” у пачатку 90-ых гадоў.

«Асаблівы шлях» паводле Макея

Міністар замежных спраў Рэспублікі Беларусь Уладзімер Макей апублікаваў у ангельскай вэрсіі часопісу «Россия в глобальной политике» артыкул, у якім спрабуе апраўдаць парушэньні правоў чалавека ў Беларусі.

Ці павінны партыі бараніць мову?

Рэфэрэндум-95 пра сымболіку і мову ня быў легітымным

14 траўня 1995 году адбыўся рэфэрэндум па чатырох пытаньнях, прапанаваных А. Лукашэнкам. Як працэдура прызначэньня, гэтак і само правядзеньне рэфэрэндуму адбываліся з парушэньнямі тагачасных Канстытуцыі і законаў.

Рэжым без фоташопу

Суд у справе Belarus Press Photo 2011 і прызнаньне альбому экстрэмісцкім абазначыў пераход рэжыму у новы якасны стан.

Якой будзе люстрацыя?

Навошта скажаць факты, таварыш генэрал?

Менавіта ў Канстытуцыі 1994 г., праз прэзыдэнцкую форму кіраваньня, было закладзенае тое, што неўзабаве вылілася ў «белыя плямы» у СМІ, палітычныя забойствы і тысячы палітычных вязьняў.

Без «сакралаў»

Калі няма аргумэнтаў, тады гучыць слова «сакральны».

Войнавіч: «Зьдзіўляе бязмозгасьць дыктатараў»

«Маскоўскі дзёньнік» Сяргея Навумчыка, частка 3.

Дзеля якога сьцяга можна рызыкаваць?

У самым шматлюдным месцы Віцебску, ля «сіняга дому», на вачах у мінакоў невядомы хлопец забраўся на слуп і прымацаваў бел-чырвона-белы сьцяг у «гняздо», якое ў дні сьвятаў прызначанае для цяперашняга дзяржаўнага сьцягу.

Маскоўскі дзёньнік. Частка 2. Бурбуліс пра Віскулі: «Выбару не было»

Мерапрыемства, у якім мне давялося ўдзельнічаць у часе маскоўскай камандзіроўкі, было цікавае тым, што адлюстроўвала сучаснае становішча ў Расеі палітычнага спадкаемства Ельцына.

Маскоўскі дзёньнік. Частка 1. Першая графа

На падлёце да Масквы стуардэсы прапанавалі замежнікам так званую міграцыйную карту. Рутынная рэч — такія блянкі для замежнікаў прадугледжаныя шмат у якіх краінах. Але тое, што прачытаў я ў першай графе блянка, было для мяне нечаканасьцю. Не скажу, што прыемнай.

Ня плач, дзядзька. Прарвемся! Адказ Дубаўцу

Мне не зусім зразумела, пра якую «крыўду» і «злосьць» піша Дубавец. Магчыма, Сяргей быў на кагосьці ці на нешта пакрыўджаны — у БНФ, як і ў кожнай іншай шматтысячнай арганізацыі, людзі былі розныя.

Мова як сірата ў 37-м

У сеціве адбылася дыскусія вакол разьмяшчэньня ў некаторых гарадах білбардаў “Мова = мама“, “Любіш маму?” ды падобных, якія адны ўспрынялі як знак павароту да беларусізацыі, а іншыя – як фарысейства, як спробу ўладаў, не мяняючы стаўленьня да мовы, перацягнуць на свой бок хаця б частку нацыянальна арыентаванага электарату.

У «Совбеліі» — журналісты?

У рэпліках загадчыцы аддзелу культуры газэты «СБ-Беларусь сегодня» (далей буду называць яе так, як прынята — «Совбелія») ёсьць два аспэкты: поўны непрафэсіяналізм і нацыянальны нігілізм.

Адзін дзень, які зьмяніў СССР

50 год таму выйшла аповесьць Аляксандра Салжаніцына «Адзін дзень Івана Дзянісавіча».

Не Сідорскі, не Макей, і ніхто падобны

Дык ці павінны тыя, хто вызнае дэмакратычныя погляды,«скласьці лапкі» на яшчэ Бог ведае які працяглы час?

Рэфэрэндум-92. «Эвалюцыя» паводле Шушкевіча

«Службовую, нізкую і надзвычай нечыстаплотную ролю ў забароне рэфэрэндуму адыграў дэпутат Булахаў (пазьней набліжаны да Лукашэнкі)».

446 061 тых, хто жадаў пераменаў

Але Станіслаў Шушкевіч узяў паўзу. Часам кажуць, што для беларускай дэмакратыі паўза гэтая доўжыцца аж па сёньня...

Васіль Быкаў: Няпэўная пазыцыя — ўрэшце здрада

«Усё залежыць ад нацыянальнай і палітычнай сьвядомасьці народу. На што мы здольныя, такая і доля ў нас будзе». Васіль Быкаў, 1991 год.

1992 Рэфэрэндум, які не адбыўся

29 кастрычніка 1992 году Вярхоўны Савет праігнараваў патрабаваньне 440 тысяч грамадзян і адмовіўся прызначыць рэфэрэндум аб датэрміновых парлямэнцкіх выбарах.

Без Лукашэнкі. Пакуль толькі – Горадня

Ня верце тым, хто ўжывае выраз «белая зайздрасьць» як антыпод «чорнай». Зайздрасьць бывае толькі аднаго колеру.

Лукашэнка ніколі не выйграваў справядліва - ні ў 1994, ні ў 1995

Трэба прызнаць, што Пазьняк і Лукашэнка на выбарах 1994 году былі ня ў роўных умовах — на ідэі, якія выспавядаў Лукашэнка, працавала ўся дзяржаўная інфармацыйная машына

Сакрэтны пратакол

"Заўсёды казаў, што найлепшыя інтэлектуальныя сілы сабраныя ў спэцслужбах".

​​«Брэжнеў» – узяты. Наперадзе – ​​«Сталін»?

Сёньня, калі на вуснах алімпійскія мэдалі ды рэкорды, кіраўнік беларускага Нацыянальнага алімпійскага камітэту адзначае рэкорд палітычны.

Хату Быкава разбурылі. На чарзе — дача?

Гэты фотаздымак — найлепшы камэнтар для інфармацыі агенцтва Белта пра тое, што Лукашэнка распарадзіўся стварыць на дачы Быкава ў Ждановічах музэй.