Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Чалавек-армагедон: 5 фактаў пра генэрала Суравікіна, якога Пуцін прызначыў весьці вайну супраць Украіны


Сяргей Суравікін
Сяргей Суравікін

Камэнтуючы ракетны абстрэл цывільнай інфраструктуры Ўкраіны, Пуцін заявіў, што ўдар наносілі «на прапанову Мінабароны и паводле пляну Генштабу Расеі». Магчыма, да гэтага прычыніўся генэрал Суравікін: у верасьні, напярэдадні 56-годзьдзя, яго прызначылі камандуючым расейскай групоўкай ва Ўкраіне.

Факты пра Сяргея Суравікіна прыводзіць расейская служба Радыё Свабода. Як адзначаюць журналісты, амаль на кожным этапе кар’ера генэрала суправаджалася скандаламі.

Забойствы ў час ГКЧП

Усяго праз чатыры гады пасьля заканчэньня з залатым мэдалём Омскай вышэйшай агульнавайсковай каманднай вучэльні, у жніўні 1991 году, Сяргей Суравікін стаў капітанам і камандзірам батальёна. Дакладней, выканаўцам абавязкаў камбата, але за чатыры гады дарасьці ад лейтэнанта да цэлага камбата ў «прыдворнай» Таманскай дывізіі — гэта ня проста хутка, а празьмерна паскорана. Пра такіх імклівых у войску звычайна кажуць «яго вядуць», маючы на ўвазе «калматую лапу». Але «лапа» аказалася вельмі дарэчы, калі падчас ГКЧП (спробы савецкіх вайскоўцаў усталяваць у СССР свой рэжым для «ўратаваньня» дзяржавы) менавіта батальёну, якім камандаваў Суравікін, выпаў сумнеўны гонар праліць кроў трох цывільных асоб: Уладзіміра Усава, Дзьмітрыя Камара і Ільлі Крычэўскага.

Расказваюць, што Суравікін ваяваў у Афганістане, але ніякіх дакладных зьвестак пра тое няма. Дзе ваяваў і ці ваяваў увогуле цяперашні камандуючы расейскімі войскамі ва Ўкраіне на тэрыторыі Афганістану — невядома, затое вядома, што быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі і мэдалём «За адвагу».

Трапляў у крымінальную хроніку

У кар’еры генэрала знайшлося месца і для зьняволеньня ў «Матроскай цішыні», і для ўмоўнага прысуду ў справе аб незаконным абарачэньні зброі ў 1995-м, і для самагубства непасрэднага падпарадкаванага. За краты Суравікіна па выніках суду ў 1995-м так і не адправілі, прызначыўшы год умоўнага зьняволеньня. Сам Суравікін, калі яго ў 2011 годзе прызначалі кіраўніком рабочай групы па стварэньні органаў вайсковай паліцыі, заяўляў, што яго апраўдалі, аднак насамрэч прысуд быў абвінаваўчым. Імаверна, толькі пратэкцыя зьверху дазволіла Суравікіну рухацца далей угару ў сваёй кар’еры.

Таксама ў біяграфіі Суравікіна было забойства салдата ягонымі падначаленымі, дзе пакараньне панёс толькі камандзір роты ў выглядзе 2 гадоў умоўнага зьняволеньня і два салдаты, якім далі па 8 гадоў турмы. Гэта адбылося, калі Суравікін кіраваў 34-й мотастралковай дывізіяй. Яшчэ адну крымінальную справу — аб гібелі 37-гадовага палкоўніка, які застрэліўся ў вайсковым гарадку, — хутка закрылі, яна ня скончылася нічым.

Страты ў Сырыі

Суравікіна прызначылі кіраўніком Паветрана-касьмічных сіл восеньню 2017 году — у гэты момант ён камандаваў расейскай групоўкай у Сырыі.

Менавіта падчас камандаваньня Суравікіна расейская групоўка (а таксама найміты з ЧВК) у Сырыі панесла самыя адчувальныя страты, аж да генэрала і некалькіх палкоўнікаў.

Мае найвышэйшае званьне ў расейскім войску

У жніўні 2021 году Суравікін атрымаў званьне генэрала арміі, найвышэйшае сярод дзейных вайскоўцаў (дзейных маршалаў у расейскім войску няма). Да гэтага моманту ён ужо тры з паловай гады ўзначальваў Паветрана-касьмічныя сілы, прычым стаў першым агульнавайсковым генэралам, хто ня меў досьведу ў авіяцыі, а заняў гэтую пасаду.

Падчас расейскага ўварваньня ва Ўкраіну Сяргей Суравікін камандаваў групай войскаў «Поўдзень». Пракрамлёўскія СМІ прыпісвалі яму посьпех пры атачэньні ўкраінскіх сіл у раёне Горскага і Залатога і захопе Севераданецку. Суравікіну таксама прыпісваюць выкарыстаньне на Данбасе тактыкі «агнявога валу» — масаванага безразборнага артылерыйскага агню для падрыхтоўкі наступленьня.

Пуцін узнагароджвае Суравікіна за ваенныя дзеяньні ў Сырыі. 2017 год
Пуцін узнагароджвае Суравікіна за ваенныя дзеяньні ў Сырыі. 2017 год

Мянушка — «Генэрал Армагедон»

«Комсомольская правда» сьцьвярджала, што ў войсках у Суравікіна ёсьць мянушка — «Генэрал Армагедон»: нібыта за ўменьне дзейнічаць нестандартна і жорстка. «Медуза» са спасылкай на крыніцы пісала, што павышэньне Суравікіна рыхтавалася ўжо некалькі месяцаў — у якасьці аднаго з варыянтаў якраз абмяркоўвалася яго прызначэньне камандуючым усёй расейскай групоўкай на Данбасе.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
  • У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
  • 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава
XS
SM
MD
LG