بلاګونه

اسدالله مایار

د چارسدې پر باچا خان پوهنتون برید که یو خوا د پښتون قام د روښانه سباوون امیدونه شهیدان کړل نو بلخوا یې پښتانه زلمي پر دې فکر مجبوره کړل، چې دا څوک دي چې د پښتنو له راتلونکې سره لوبې کوي.

دغه برید هغه پښتانه هم راویښ کړل چې په ښوونځيواو کالجونو کې د خپل قام له تاریخ، کلتور او له خپلو اتلانوناخبره ساتل شوي دي او پښتانه اتلان ورته [غداران] ښودل کېږي.

زما په فکر که یو خوا د باچا پوهنتون پر برید پښتانه ودړدیدل نو بل خوا دغه برید د قامي تشخص او پېژندګلوۍ په ګټه هم شو. او هغه داسې چې په پاکستان کې د اسټیبلیشمېنټ تر کنټرول لاندې مېډیا چیرې هم ریښتیا نشي بیانولی، دغه یوازې د پنجاب د ګټو لپاره کار کوي. خو د دغه برید له وجې پښتانه او بیا باچا خان یو ځل بیا په نړۍ کې څرګنده شول. او د نړۍ ټولو رسنیو نه یوازې د دغه برید په پس منظر خبرې وکړې بلکې ورسره یې د باچا خان عدم تشدد پر فلسفه یې لیکل وکړل.

ته به د زړه په وطن لوبې کوې

او هنګامه او انقلاب به نه وي!!

پاکستان باید پر هند او افغانستان د تورونو لګولو پر ځای [خپل ګرېوان] ته وګوري، دا پوښتنه ډیره مهمه ده، چې هند به ولې په پښتونخوا کې بریدونه کوي پر دې چې هند ته خو لاهور زیات نږدې دی او افغانستان چې د پښتنو [اصلي وطن] دی ولې به په خپلو وروڼو بریدونه تر سره کوي. او بغیر د څه پلټنو دومره زر پر یو ګاونډي هېواد تور لګول پخپله پوښتنې پیدا کوي.

پاکستان خپله داسې خلک حتا سیاستوال لري چې دغو ترهګرو او طالبانو ته خپل [وروڼه، بچي او شاګردان] وایي. پښتون قام له تېرو څه باندې۴۰ کالو راهیسې د داسې بریدونو لاندې دی، او په لر او بر پښتون افغان وطن کې په زرګونو پښتنو خپل ژوند وبایلو. له کابله تر پېښوره، له کندهاره تر کوټې او سواته په حجرو، جوماتونو، ښوونځيو، پوهنتونونو او ان په جنازو کې چاودنې وشوې. خو بلخوا د ملک په نورو برخو کې ژوند روان دی، رڼاګانې او خوشالۍ دي، او یو بل پاکستان دی چې له کوټې، پېښور او وزیرستانه بدل عکس لري. دا داسې ده لکه چې ټوله پرمختیا او ګټه د پنجاب او ټول تاوان د پښتونخوا .

په ژوند مې هغسې لښکرې کوي

مغل ته هاغسې خېبر ښکارم

د باچا خان پوهنتون برید د پښتنو پر قامي مبارزه، تعلیم او کلتور او تاریخ برید دی، ځینې خلک دا هم وایي چې د دغه برید مقصد د پاکستان او چین تر منځ له اقتصادي لارې د پښتنو پام ځان ته اړول دي. ځکه چې حکومت غواړي د دغه منصوبې ټوله ګټه دې یوازې پنجاب ته ورسي.

د باچا خان پر پوهنتون برید د لر او بر افغان وطن ځوانان هم یو ځای کړل. په ټولنیزو رسنیو یي له یو بل سره د کابل او چارسدې غم شریک کړ، او له یوه بله یې د حال تپوس وکړ.

اوس باید د پښتنو ټول سیاسي مشران د ذاتي ګټو پر ځای د قامي ګټو لپاره وجنګیږي او ټول قام یو موټی کړي ځکه چې د جنت لار په پښتونخوا نه تېرېږي.

کاروان به د ژوندون شي د مقصد په لور روان

په مینه او خلوص چې قدمونه کړو شریک

لیکنه: اسدالله مایار، قانونپوهه او سیاسي فعال

یادګېرنه: دا لیکنه د هغه خپل نظر دی او د مشال راډیو فکر یا نظر ښکارندويي نه کوي.

په اروپا کې په دې شپږکاله کې د ژبې د اهمیت په حواله ، د کتاب په حواله ، د علم په حواله او د ساینس په میدان کې د څیړنو په حواله زه په یوه خبره رسیدلی یم او هغه دا ده چې مورنۍ ژبه د پرمختیا په لاره کې خنډ نه دی ، په مورنیو ژبو کې له زده کړو پرته پرمخ تلل هیڅ امکان نه لري.

چیک جمهوریت د مینځنۍ اروپا یو وړوکی هیواد دی، څه باندې لس میلیونه خلک په کې ژوند کوي ، خو د دې جمهوریت په تعلیمي ادارو، څیړنیزو مرکزونو او ساینسي لیبارټریو کې ټول کتابونه د دې قام په مورنۍ ژبه کې دي. زه ګورم چې دا لس میلیونه خلک تر پنځوس میلیونه پښتنو ډیر ښه ژوند تیروي او د خپل تاریخ ، کلتور او سباوون په اړه د کومې سرګردانۍ یا کنفیوژن ښکار نه دي.

هره ورځ د نړۍ د سترو لیکوالانو ، ساینس پوهانو، عالمانو او څېړونکو کتابونه ، مقالې او څیړنې له نورو ژبو چیک ژبې ته ژباړل کیږي او خپریږي. د نورو اروپايي قامونو په شان دا خلک په کور او بهر دواړو کې کتاب ګوري . کله کله په بحثونو کې راته دا اندازه هم وشي چې زموږ په اقتصادي ، سیاسي او امنیتي ستونزو دوي تر موږ هم ډیر ښه پوهیږي.

موږ چې بچي سکولونو ته لیږو نو د هغوي استادان راته وخت په وخت دا ټینګار کوي چې په کور کې له ماشومانو سره پخپله مورنۍ ژبه خبرې وکړو ځکه چې د ماشوم پر نفسیاتي او جذباتي وده او د هغه د صلاحیتونو په ښایسته کولو کې مورنۍ ژبه یو مهم ځاي لري. بې ژبې خلک خو نیمګړي وي. دا نه چې زموږ بچي نورې ژبې نه ذده کوي ، یا علوم نه زده کوي. دلته چې هر ماشوم زده کړې پوره کوي نو د انګلیسۍ سره سره په فرانسوۍ ، جرمن او سپینش ژبو هم خبرې کولای شي.

مورنۍ ژبه یوازې د اظهار وسیله نه ده بلکې دا د یو قام د تاریخ ، کلتور، او د هغوي د ټولنیز مزل په اړه د مالوماتو ، یادونو، او ارمانونو سرچینه وي.

نن سبا په خیبر پښتونخوا کې حکومت د سکولونو له نظامه پښتو ژبه باسي او تګلاره دا ده چې ماشومان به په انګریزۍ کې زده کړې کوي. د حکومت وزیران صاحبان وايي هر څه په انګلیسي ژبه دي نو پښتو زده کولو ته اړتیا نشته.

د پښتنو په سیمه کې پښتو ژبه تل د خپلو او پردو دواړو له لاسه ځپل شوې ده او ددوزخ ژبه ګرځول شوې ده. نه د پښتنو په ټولنیز ژوند کې د عزت ځاي لري او نه د ریاست په پالیسیو کې. پښتو ژبه خو یا شاعرانو ژوندۍ ساتلې ده او یا هم سندرغاړو.

نه یم خبر چې یوازې له انګریزي ژبې سره به زموږ دا نوی نسل د پرمختیا پر لور لاړ شي که نا؟

خو که ژبه ترې ورکه شوه نو یوه خبره څرګنده ده چې خپل ځان به ترې ارو مرو ورکیږي.

تاریخ دا وايي چې له ژبې پرته د قامي وجود پاتې کیدل ممکن نه دي.

چې چرته ځې نو ماته وایه

چې په پردو کوڅو کې نه کړم تپوسونه