Пяцікніжжа Свабоды

Маргарыта Аляшкевіч — пра самыя дарагія беларускія кнігі

Свой прыватны рэйтынг, прысьвечаны самым дарагім беларускім кнігам, крытык Маргарыта Аляшкевіч назвала «Кіпсек. Убоства раскошы». Кіпсекам водле стандартаў кнігавыдавецкай справы мянуецца раскошна аформленая кніга або альбом. Айчынныя кнігарні прапануюць багата ілюстраваныя альбомы мастакоў і выданьні аб Беларусі, яе прыродзе і культуры. Кошты вагаюцца ад некалькіх дзесяткаў тысяч да некалькіх мільёнаў рублёў. Кожнай зь пяцёркі абраных багацеек спадарыня Аляшкевіч таксама дадала свой цэтлік.

Уладзімер Сіўчыкаў – пра факсымільныя выданьні

Факсымільныя, што значыць “дакладна ўзноўленыя” выданьні, -- навуковая і культуралягічная патрэба. А яшчэ – раскоша, якую можа дазволіць і дазваляе сабе нацыя. За апошняе трыццацігодзьдзе беларусы пабагацелі на тры дзясяткі найменьняў факсымільных выданьняў. Некаторыя з гэтых кніг рэпрэзентуе пісьменьнік Уладзімер Сіўчыкаў.

Яраш Малішэўскі – пра кнігі, аўтарам якіх трэба паставіць помнікі

На Лысай гары пад Менскам мусіць быць помнік Вядзьмаку-Лысагорскаму, а ля Гальшанскага замку – Уладзімеру Караткевічу, лічыць гісторык і краязнаўца Яраш Малішэўскі. Аргумэнты пра тое, дзе і каго зь беларускіх літаратараў трэба ўвекавечыць манумэнтальнымі выявамі, ён выклаў у сваім прыватным рэйтынгу.

Аксана Спрынчан – пра найлепшыя кнігі фотавершаў

Андрэй Расінскі — пра 5 беларускіх кніг для сцэны

Беларуская літаратура багатая на сцэнічныя творы. Для тэатру пісалі Купала і Крапіва, Макаёнак і Дунін-Марцінкевіч, Караткевіч і Францішка Уршуля Радзівіл. Але ёсьць кнігі, хаця і ня складзеныя, як п’есы, але як наўмысна для тэатру прызначаныя. Гэта кнігі зь незвычайнымі драматургічнымі сюжэтамі і такімі ж героямі, якія граюць у драме жыцьця. Менавіта з такіх твораў і склаў свой прыватны рэйтынг культуроляг Андрэй Расінскі.

Анатоль Івашчанка – пра 5 найлепшых беларускіх кніг для кіроўцаў таксі

Уладзімір Сіўчыкаў – пра найлепшыя слоўнікі

У Нью-Ёрку ў Беларускім інстытуце навукі і мастацтва дзесяць гадоў таму выйшаў бібліяграфічны даведнік “Беларускія слоўнікі і энцыкляпэдыі”. Ягоныя складальнікі Вітаўт Кіпель і Зьміцер Саўка сабралі зьвесткі пра дзьве з паловаю тысячы (!) выданьняў! Сёньня дырэктар выдавецтва “Радыёла-плюс” Уладзімір Сіўчыкаў падае свой звышляпідарны рэйтынг моўных слоўнікаў, якія варта мець у кожнай хатняй бібліятэцы.

Яраш Малішэўскі — пра энцыкляпэдыі, якія варта мець кожнай беларускай сям’і

Розных унівэрсальных ды спэцыяльных энцыкляпэдычных даведнікаў у Беларусі цягам апошніх трыццаці гадоў выдадзена даволі багата. Зь іх наш сёньняшні экспэрт гісторык Яраш Малішэўскі выбраў пяць тых, якія даюць адказы на ўсе выпадкі жыцьця і якія варта мець у хатняй бібліятэцы кожнай беларускай сям’і.

Сяргей Харэўскі – пра кнігі, аздобленыя беларускімі мастакамі, чые карціны варта павесіць у сябе ў офісе і кватэры

Ёсьць такія кнігі, якія хочацца адразу ўзяць у рукі, нават не зважаючы, што ў іх напісана. Такія прыгожыя кнігі, кнігі, да якіх міжволі цягнуць рукі дзеці і дарослыя. Старонкі з гэткіх выданьняў – сапраўдныя шэдэўры мастацтва. Іх хочацца бачыць часьцей, аздабляць імі нашае жыцьцё. Дзякуючы, перадусім, менавіта высокаму мастацтву кніжнікаў. Мастакоў і друкароў.

Яраш Малішэўскі — пра апетыя беларускімі пісьменьнікамі гарады, у якіх варта пабываць

Гісторык Яраш Малішэўскі сёньня сабраў стосік беларускіх кнігаў, якія прыносяць ня толькі чытацкую асалоду. Яны яшчэ падказваюць кірунак летніх вандровак. А тым, хто даверыцца гэтым абраньніцам, дапамогуць убачыць схаваныя таямніцы знаёмых даўно і першы раз убачаных старажытных беларускіх местаў.

Ганна Янкута – пра кнігі для бізнэсоўцаў

Наша сёньняшняя экспэртка Ганна Янкута доўга шукала, што зь белліту параіць прачытаць беларускім бізнэсоўцам. І знайшла такі адну кнігу. Але і тая апынулася на трэцім месцы. Усе іншыя пазыцыі ейнага рэйтынгу занялі замежныя кнігі, хоць і пераствораныя ўжо па-беларуску. Ці то бізнэсоўцы нашы такія пераборлівыя ў чытаньні, ці то белліт і напраўду не дацягвае да высокай плянкі спадарыні Янкуты – меркаваць вам шаноўныя чытачы. Але для пачатку ўсё ж даверцеся ейным рэкамэндацыям.

Андрэй Расінскі — пра 5 беларускіх кнігаў, якія просяцца на экран

Сярод «экранных» беларускіх кніжак вылучаюцца дзьве. І яны ня проста прызначаныя для экранізацыі, але прагнуць экранізацыі шматразовай — з рознымі дэкарацыямі, рознымі акторамі — і нават у розных краінах. Дарэчы, яны ўжо аднойчы былі экранізаваныя. Але ім гэтага яўна замала. Бо такая іхняя прырода. Гэта прырода сэрыйнае «Папялушкі» і хваравітага «Дракулы», «Фаўста» і — «Чалавека-павука», «Гамлета» і «Рабыні Ізаўры» (была такая). Пяць беларускіх кнігаў, якія просяцца на экран, выбраў кінакрытык Андрэй Расінскі.

Пятро Васючэнка – пра найлепшыя беларускія драматургічныя творы

Свайго Мальера ў Беларусі не было. Як, зрэшты, і Шэкспіра. Ня кажучы ўжо пра Бэртольда Брэхта. Гэтыя стэрэатыпы ўспрыняцьця нацыянальнай драматургіі абвяргае літаратуразнаўца і пісьменьнік Пятро Васючэнка.

Аксана Спрынчан — пра найлепшыя імянныя кнігі

Гісторыя літаратуры сьведчыць, што ня толькі моцна ўпэўненыя ў сваім таленце пісьменьнікі і ня толькі тыя, ў каго ён наогул ёсьць, могуць дазволіць сабе пагуляцца з ўласным імем у назьве кнігі. Але пяць беларускіх імянных твораў, якія выбрала ў сваім прыватным рэйтынгу наша сёньняшняя экспэртка Аксана Спрынчан, даводзяць чытачу, што іх аўтары ня схібілі ні ў назвах, ні ў зьмесьце.

Гісторык Яраш Малішэўскі – пра кнігі пра бальшавіцкія рэпрэсіі

Палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі найноўшага часу яшчэ пакінуць па сабе мастацкія сьведчаньні таленавітых вязьняў. Многія старонкі сучасных турэмных мэмуараў перагукнуцца з творамі, якія пакінулі ў беларускай літаратуры вязьні сталінскіх ГУЛАГаў і іх родзічы.

Маргарыта Аляшкевіч — пра кнігі для перачытваньня

Сапраўдны чытач — гэта той, хто перачытвае . Вяртаньне да кнігі — акт, магчыма, куды больш сьвядомы, чым першае прачытаньне, якое бывае матывавана і модай на аўтара, і лоўкасьцю маркетынгавай кампаніі, і строгасьцю выкладчыка па літаратуры. Першае чытаньне суадносіцца з перачытваньнем, як глыток вады на маратоне з паўкеліхам шарданэ на схіле дня. Маргарыта Аляшкевіч — пра тэксты, якія знаёмыя нам зь дзяцінства і якія ня лішне перачытаць пасталеўшы.

Тацяна Барысік — пра канфлікт бацькоў і дзяцей у беларускай прозе

Клясычным творам у гэтай тэме прынята лічыць раман Івана Тургенева «Бацькі і дзеці». Але літаратарка з Магілёву Тацяна Барысік лічыць, што ў беларускай прозе па псыхалягізьме сюжэтаў і вастрыні канфліктаў багата твораў, якія не саступаюць хрэстаматыйнай расейскай клясыцы, а мо нават больш прывабліваюць чытача пазнавальнасьцю сябе ў героях. І дапамагае зарыентавацца ў тэме.

Аксана Спрынчан — пра літаратурных дзядоў для беларускіх унукаў

Cёньняшняя экспэртка «Пяцікніжжа Свабоды» Аксана Спрынчан вырашыла дапамагчы тым юным беларускім чытачам, каму хранічна бракуе кантактаў зь дзядамі. Калі крэўныя дзяды ці то жывуць далёка, ці заўжды моцна занятыя сваімі справамі, ці ўвогуле іх няма, то можна паспрабаваць сумовіцца зь літаратурнымі, тымі, каго называе спадарыня Аксана.

Анатоль Івашчанка — пра кнігі-экспэрымэнты ў беларускай літаратуры

Якія беларускія літаратурныя выданьні можна лічыць экспэрымэнтатарскімі і наагул — чым ёсьць літаратурны экспэрымэнт зь сёньняшняга гледзішча? Такімі пытаньнямі задаўся экспэрт «Пяцікніжжа Свабоды» паэт, літаратуразнаўца й сам сабе экспэрымэнтатар па жыцьці Анатоль Івашчанка.

Ніна Здановіч — пра Беларусь у малюнках і ілюстрацыях

Сёньняшняя экспэртка пяцікніжжа — дацэнтка гісторыі Ніна Здановіч. Свoй рэйтынг яна прысьвяціла кнігам, якія, на яе думку, найлепей паказваюць Беларусь у малюнках і ілюстрацыях.

Наталка Бабіна – пра містыку ў беларускай літаратуры

Экспэртка рубрыкі Наталка Бабіна лічыць, што калі б у беларускай літаратуры было на 2 адсоткі больш твораў містычных, загадкавых, захапляльных, то менавіта гэта гарантавала б нам яе захаваньне. Тым ня менш, хоць свайго Стывэна Кінга ўсё яшчэ беларуская проза ня мае, але свой рэйтынг яна склала не на пустым месцы.

Аксана Спрынчан — пра беларускі паэтычны кветнік

Вясна абуджае краскі прыроды і спрадвечную прагу людзей аздобіць кветкамі ўсю сваю жыцьцёвую прастору. А сёньняшняя экспэртка «Пяцікніжжа Свабоды» паэтка і літаратуразнаўца Аксана Спрынчан знайшла найлепшыя, на ейную думку, кветнікі на кніжных старонках.

Ірына Дубянецкая — пра кнігі, што ёсьць пажыткам для розуму і ўцехай для сэрца

Пяцікніжжа — грэцкі Pentateuchos (Пяць скруткаў), гэбрайская Тора (Закон) — першыя пяць кніг Бібліі, якія ляглі ў падмурак Юдаізму, якія захавалі асаблівы статус у нетрах хрысьціянскага Старога Запавету і якія зрабілі найглыбейшы адбітак на думку, культуру і мастацтва заходняй цывілізацыі. Калекцыя, якую сабрала для «Пяцікніжжа Свабоды» доктарка багаслоўя Ірына Дубянецкая, складаецца з кніг, выдадзеных у сучаснай Беларусі, і якія — незалежна ад розгаласу — сталіся вехамі для беларускай думкі, вялікімі навуковымі і культурнымі зьдзяйсьненьнямі. Парадак кніг у яе калекцыі адпавядае біблійнаму Пяцікніжжу.

Тацяна Барысік — пра найлепшыя творы пра вёску

Дзеяньне амаль усіх беларускіх клясычных аповесьцяў і апавяданьняў, напісаных у 19-пачатку 20 стагодзьдзя, адбываецца ў сельскай мясцовасьці. Але наша экспэртка, літаратарка з Магілёву Тацяна Барысік пакідае ў спакоі «Палескую хроніку» з «Пінскай шляхтай» ды засяроджваецца на найлепшых творах пра тую беларускую вёску, якую мы яшчэ памятаем.

Паліна Масьлянкова — пра глямур у беларускай літаратуры

Сябра рады інтэрнэт-часопісу «Прайдзісьвет» Паліна Масьлянкова вырашыла аспрэчыць стэрэатып успрыманьня беларускай літаратуры як люстэрка беднага і цёмнага жыцьця вяскоўцаў. Яна даводзіць, што ад першых нацыянальных мастацкіх твораў іх старонкі напоўненыя апісаньнем таго, што сёньня называюць словам глямур.

Маргарыта Аляшкевіч — пра кнігі не для чытаньня

Кніга — яна і ў Афрыцы кніга, каб яе чыталі. Ат не, хапае такіх, якія купляюць зусім не з-за тэксту, ці не зусім з-за тэксту і нават не з-за прыгожай вокладкі, сьцьвярджае наша сёньняшняя экспэртка літаратурны крытык Маргарыта Аляшкевіч.

Ася Паплаўская — пра найлепшыя аўдыёкнігі

Кнігі можна чытаць. Ці слухаць. Альбо і чытаць і слухаць. Спачатку вачыма, пасьля — вушамі ўспрыняць твор. Ці наадварот. Варыянтаў безьліч. Беларуская аўдыёкніга ня так даўно заняла пачэснае месца на паліцах кнігарняў. Усяго 5 гадоў беларусы слухаюць кнігі па-беларуску. Найцікавейшыя ўзоры — у гэтым суб’ектыўным топе нашай сёньняшняй экспэрткі Асі Паплаўскай.

Уладзімер Лобач – пра найлепшыя кнігі пра міты

Наш сёньняшні экспэрт – гісторык і этнакультуроляг Уладзімер Лобач, абгрунтоўваючы тэму свайго прыватнага рэйтынгу, напісаў: “Міт, калі яго ня блытаць з прадукцыяй сучасных мас-медыя, з’яўляецца выключнай праўдай для ягоных носьбітаў і спажыўцоў. Ён не патрабуе доказаў, не вымагае навуковай верыфікацыі і літаратурнай крытыкі, бо прымаецца на веру, і сам, у значнай ступені, ёсьць гэтаю верай. Ніхто ўжо і ня скажа, хто першы пусьціў міты ў сьвет: багі ці людзі, што былі роўныя багам. Але істотным стае іншае – краіна, што страціла свае міты, - мёртвая краіна. І цяпер ты ведаеш сэнс сцьвярджальнага “Жыве Беларусь!”

Наталка Бабіна — пра беларускія дэтэктывы

Калі кіно — найважнейшае з мастацтваў, то дэтэктыў — найважнейшы жанр у літаратуры. Бо няма чалавека, які б адмовіўся пачытаць дэтэктыў — загадкавы, таемны, страшны або іранічны. Так лічыць Наталка Бабіна, сёньняшняя экспэртка перадачы «Пяцікніжжа Свабоды». У сваім прыватным рэйтынгу яна вызначае ў гэтым жанры тыя беларускія кнігі, якія дадуць магчымасьць забыцца і захапіцца — і застацца ў памяці.

Марына Шода — пра кнігі для маленькіх дзяўчатак

Наша сёньняшняя экспэртка — Марына Шода. Яна — выкладчыца БДУ і маці прыўкраснай Аленкі, якая яшчэ ня ўмее чытаць, але ўжо мае свае любімыя кніжкі. Таму свой прыватны кніжны рэйтынг для маленькіх дзяўчатак спадарыня Шода склала з дапамогай дачкі.

Пятро Васючэнка — пра кнігі, якія стваралі Беларусь

Літаратуразнаўца і пісьменьнік Пятро Васючэнка свой чарговы прыватны рэйтынг прысьвяціў кнігам, якія, на ягоную думку, маюць лёсавызначальную ролю ў фармаваньні беларускай нацыі.

Ганна Кісьліцына – пра кнігі пра кнігі

Крытык Ганна Кісьліцына перакананая, што чытаць некаторыя кнігі пра пісьменьнікаў і іх герояў ня менш, а часам і больш цікава, чым самі мастацкія творы. І таму ў сваім сёньняшнім прыватным рэйтынгу выступае гідам па беларускім кнігазнаўстве.

Анатоль Івашчанка – пра беларускія літаратурныя рэмэйкі

Моднае слоўца рэмэйк ці рымэйк (ад анг. remake – пераствараць) імкліва пераўтвараецца ў літаратуразнаўчы панятак. Але ці такая ўжо новая сама гэтая зьява? Наш экспэрт Анатоль Івашчанка вылучыў найлепшыя творы-перастварэньні ў беларускай прозе, паэзіі і драматургіі.

Анатоль Сідарэвіч пра беларускую мэмуарыстыку

Наш сёньняшні экспэрт Анатоль Сідарэвіч разважае пра беларускую мэмуарыстыку. Ён ня стаў вызначаць пяць лепшых кніг нацыянальнай літаратуры ў гэтым жанры, а даў кароткі аналіз яе стану наагул. Чым парушыў фармат рубрыкі. Але правілы на тое і ўсталёўваюцца, каб іх парушаць, тым больш такім мэтрам беларускай крытыкі як спадар Сідарэвіч.

Ян Максімюк пра пераклады

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ян Максімюк пра пераклады. Частка V

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ян Максімюк пра пераклады. Частка ІV

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ганна Янкута — пра экзотыку ў беларускай літаратуры

Кароткія шэрыя дні, доўгія завейныя вечары і бясконцыя марозныя ночы можна перажыць, амаль не заўважыўшы, у кампаніі з аўтарамі кніг, якія наша экспэртка маладая перакладчыца і крытык Ганна Янкута называе найлепшай беларускай экзотыкай.

Ян Максімюк пра пераклады. Частка ІІІ

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ян Максімюк пра пераклады. Частка ІІ

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ян Максімюк пра пераклады. Частка І

Часу чытаць кніжкі ў мяне штораз менш, а яшчэ менш — каб іх перакладаць. Дык вось мне падумалася, што я выпішу тут пяць загалоўкаў кніжак, якія я з ахвотай прачытаў бы па-беларуску, калі б нехта пераклаў. Магчыма, нехта надумаецца перакласьці. Каб нарабіць смаку такім перакладчыкам, я дазволіў сабе перакласьці па кавалачку з гэтых твораў.

Ганна Кісьліцына пра найлепшую прозу-2009

Мы жывем у часы суцэльнай дыфузіі жанраў — куплены ў кнігарні раман лёгка можа аказацца інтэрнэт-раманам, зборнік апавяданьняў — перанесеным на паперу блогам, п’еса — смс-перапіскай... Таму жартаўлівае вызначэньне: «Паэзія — гэта тое, што напісана ў слупок, а проза — тое, што ў радок», не такое ўжо і кепскае — ў сьвятле сучаснай літаратуры.

Аляксандра Дынько пра найлепшыя кнігі паэзіі-2009

Містычна-міталягічныя калядныя даты — ці не найбольш загадкавая пара году. Яна снуе ў людзкіх душах такі ж невытлумачальны настрой, які спараджаецца паэтычнымі словамі. Вы адчуеце гэта, прачытаўшы кнігі, якія, на думку нашай экспэрткі выдаўніцы і дырэктаркі «кнігарніЎгалярэі» Аляксандры Дынько, сталі найлепшымі паэтычнымі кнігамі, выдадзенымі ў 2009 годзе.

Алесь Квіткевіч пра беларускія бэстсэлеры-2009

Якія беларускія кнігі карысталіся сёлета найлепшым чытацкім попытам? Высьветліць гэта мы папрасілі Алеся Квіткевіча — дырэктара прыватнага выдавецка-рэклямнага ўнітарнага прадпрыемства «БелТонМэдыя», пры якім паўгода таму была адчыненая першая беларуская інтэрнэт-кнігарня Prastora.by --> http://www.Prastora.by .

Ася Паплаўская – пра кніжкі-антыдэпрэсанты

Сучасная беларуская літаратура багатая на вясёлыя і дасьціпныя творы, чытаньне якіх можа даць станоўчы тэрапэўтычны эфэкт, лічыць наша экспэртка Ася Паплаўская. Свой сёньняшні прыватны рэйтынг яна прысьвяціла кнігам, якія, на яе думку, лекуюць ад зімовай дэпрэсіі.

Анатоль Івашчанка — пра кнігі для цяжарных беларусак

Спэцыялісты кажуць, што ўжо ва ўлоньні маці фармуецца эмацыйна-псыхічны складнік дзіцяці. Таму цяжарным жанчынам рэкамэндуюць слухаць пэўную музыку, прыкладам, клясычную. А наш сёньняшні экспэрт паэт, кандыдат філялёгіі і малады бацька Анатоль Івашчанка прапануе кнігі, якія будзе, на ягоную думку, неабходна прачытаць будучым маці, каб нарадзіць і выхаваць сапраўднага беларуса.

Уладзімер Лобач — пра найлепшыя кнігі аб Полацку

Ганна Янкута – пра найлепшыя кнігі беларускіх перакладаў сусьветнай клясыкі

Наша сёньняшняя экспэртка – маладая перакладчыца, адна са стваральніц і актыўных аўтарак інтэрнэтнага часопісу перакладной літаратуры “ПрайдзіСьвет” Ганна Янкута. У сваім прыватным рэйтынгу яна вызначыла пяць найлепшых кніг сусьветнай клясыкі па-беларуску.

Ася Паплаўская – пра “захаляўныя” кніжкі

Калі вы хочаце ведаць найлепшыя творы беларускай клясыкі і выбітных сучасных аўтараў, але вам хранічна не стае часу на чытаньне пульхных тамоў, то кніжкі-малюткі якраз для вас. Наша сёньняшняя экспэртка літаратурная журналістка Ася Паплаўская назьбірала больш за дваццаць пяць такіх кішэнных, ці як іх жартам называюць халяўных (не таму што на халяву можна атрымаць, а за гэтую самую халяву ў ботах схаваць) беларускіх выданьняў, і склала зь іх свой прыватны рэйтынг.