1939. Верасень

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Сёньня заключная перадача.

"Людзі ўспамінаюць 1939 год проста з жахам"

"Станоўчае стаўленьне да ўзьяднаньня Беларусі ў 1939 годзе станоўча трактуюць вельмі нямногія людзі", — кажа аўтар цыклю "1939. Верасень" Зьміцер Бартосік.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Сёньня заключная перадача.

"Шмат людзей на той сьвет пайшло. І вешаліся..."

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь.

"Мы, дзеці, вялі ўлік вывезеных у Сібір"

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь.

"17 верасьня скончылася дзяцінства: арыштавалі бацьку"

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь.

“Ад высылкі ў Сібір ці Казахстан удалося неяк адбіцца”

Падзеі верасьня 1939-га згадвае Кастусь Сырэль з Вушачаў.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

"Прыйшлі бедныя. Салдаты дрэнна апранутыя..."

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

1939. Верасень

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь. Запісы зрабіў Зьміцер Бартосік.

"Урываюцца, штыкамі ломяць дзьверы: "Уставайце!"

Штодня да 17 верасьня ў эфіры і на сайце "Свабоды" мы прапануем вашай увазе успаміны людзей пра верасень 1939 году, калі пачалася Другая ўсясьветная вайна і калі 17 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Заходнюю Беларусь.

"Усе як зарагаталі, уся публіка..."

Вёсцы Парэчча Докшыцкага раёну пашанцавала. Ніводны жыхар ня быў вывезены ў Сыбір. Ад верасьня 39-га засталіся толькі анэкдоты. Расказвае стараста вёскі, Антон Стычнеўскі.

"Каб вы ведалі, якая ўлада ідзе, вы плакалі б"

Кацярыне Каваленцы, жыхарцы вёскі Варганы, што пад Глыбокім, у 39-м годзе было сем гадоў. Але адзін эпізод дня 17 верасня назаўжды застаўся ў памяці.

"Пан був золоты чоловік"

Раман Скірмунт, дэпутат расейскай Дзяржаўнай думы, кіраўнік Беларускага нацыянальнага камітэту і адзін са стваральнікаў БНР быў забіты ў верасьні 1939 году ў сваім радавым маёнтку Парэчча. Забіты сваімі ж суседзямі сялянамі. Успамінаюць жыхары Парэчча.

"Многія мальцы ў турме загінулі"

"Сярод начы прыехалі і 2 гадзіны далі на зборы"

Жыхарка мястэчка Крашын спадарыня Ганна ў 1939-м годзе была ў сьпісах НКВД на вываз. Але лёс да гэтай сям’і аказаўся літасьцівы. Пасьля верасьня 39-га году пачалося закрыцьцё касьцёлаў і цэркваў. Пра лёс касьцёлу ў Дзеркаўшчыне Глыбоцкага раёну распавядае ахмістрыня, спадарыня Юзэфа.

"Савецкія афіцэры застрэлілі свайго ж салдата"

Жыхар вёскі Градалі, што на Падляшшы, распавядае пра забойства ў 1939-м годзе савецкімі афіцэрамі свайго ж салдата. Краязнаўца зь вёскі Завараты Глыбоцкага раёну Зьміцер Лупач распавядае гісторыю, якая ў Заваратах ўжо пераўтварылася ў гістарычны анэкдот.

"Бацька добры дом меў. Значыць, вораг савецкай ўлады..."

Соф’я Кабарыха зь вёскі Паланэчка Баранавіцкага раёну магла быць высланая разам з бацькамі. Бо бацька быў настаўнікам. Але сям’ю адстаялі сяляне. Другі жыхар Паланэчкі памятае, як рабаваўся ў 39-м паланэцкі палац Радзівілаў.

Успаміны відавочцаў: Зінаіда Казлоўская

Зінаіда Казлоўская, жыхарка гораду Дзісна часта бачыла жыхароў Савецкай Беларусі за працай. Мяжа праходзіла па той бок Дзьвіны.

"Страх трапіць у турму бязь віны і там страціць жыцьцё..."

Вера Лавор зь вёскі Плябань Маладзечанскага раёну распавядае, да якіх хітрыкаў прыбягалі заможныя сяляне, ратуючыся ад высылкі. Вікторыя Савосьціна з гораду Косава ў 39-м адчула. Што такое сапраўдны страх.

Чым быў для людзей верасень 1939?

Успаміны відавочцаў пра верасень 1939 году. Штодня да 17 верасьня на сайце і ў эфіры "Свабоды".