Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Абаронцы Курапатаў патрабуюць ва ўладаў ануляваць рашэньні пра дазвол на будаўніцтва рэстарацыі


Нарада ўдзельнікаў пікетаваньня рэстарацыі каля Курапатаў, 12 чэрвеня
Нарада ўдзельнікаў пікетаваньня рэстарацыі каля Курапатаў, 12 чэрвеня

12 чэрвеня грамадзкія актывісты працягнулі пікетаваньне рэстарацыі «Поедем поедим», што за 50 мэтраў ад Курапатаў. Пратэсты вядуцца з 31 траўня.

Абаронцы Курапатаў дамагаюцца закрыцьця рэстарацыі, якая адкрылася меркавана ўвечары 4 чэрвеня. Пікетоўцы не прапускаюць на тэрыторыю комплексу аўтамабілі, вядуць тлумачальную працу з наведнікамі, якія прыяжджаюць або прыходзяць у рэстарацыю.

«Але паток машын значна зьменшыўся, мы ім сапсавалі працу», — сказаў сустаршыня БХД Павал Севярынец, які ўдзельнічае ў пікетаваньні зь першага дня.

Аўторак — дзень руху салідарнасьці «Разам»

Паводле графіку, пра які днямі дамовіліся прадстаўнікі розных партый і грамадзкіх рухаў, сёньня асноўны час дзяжурства каля рэстарацыі «закрываюць» прадстаўнікі руху салідарнасьці «Разам». Але і акрамя сябраў гэтай ініцыятывы, на пікет прыйшло шмат актывістаў зь іншых арганізацый ды проста неабыякавых людзей.

Ігар Лялькоў з партыі БНФ, Уладзімер Раманоўскі з АГП, Уладзімер Юхо і Алесь Чахольскі з КХП БНФ, паэт Славамір Адамовіч ды іншыя ўзялі ўдзел у нарадзе, якая адбылася на пачатку пікетаваньня. Усяго на пікет а 12 гадзіне сабралася каля 15 чалавек, і пікетоўцы заклікалі людзей прыходзіць увечары. «Бо бывае, што пасьля 18-й гадзіны застаецца 2–3 чалавекі, а гэтага мала, каб праводзіць эфэктыўнае пікетаваньне».

Ці наведаюць Курапаты міжнародныя дэлегацыі, якія прыедуць на адкрыцьцё Трасьцянца?

Павал Севярынец апавёў пра намаганьні запрасіць у Курапаты прадстаўнікоў кіраўніцтва Ізраілю, Польшчы, Аўстрыі і Нямеччыны, якія прыедуць у Менск на адкрыцьцё мэмарыялу на месцы канцлягеру Трасьцянец пад Менскам. Гэта меркавана адбудзецца 29 чэрвеня.

«Грошы на мэмарыял давала Нямеччына, а там у кіраўніцтве краіны партыі — партнэры БХД. І мы паспрабуем спытаць празь іх, ці наведаюць дэлегацыі Курапаты, а ня толькі Трасьцянец, прапанаваць такі візыт сюды. Вельмі важна, каб пра гэтую праблему з рэстарацыяй каля Курапатаў ведалі ў Эўропе», — мяркуе Павал Севярынец.

Уздельнікі пратэсту каля рэстарацыі «Поедем поедим» 12 чэрвеня
Уздельнікі пратэсту каля рэстарацыі «Поедем поедим» 12 чэрвеня

Спачатку пакаяньне, потым дараваньне і прымірэньне

Сакратар управы КХП-БНФ Алесь Чахольскі адгукнуўся на артыкул у «Советской Белорусии», у якім ішла гаворка пра паседжаньне працоўнай групы па мэмарыяле ў Курапатах.

Ён абурыўся, што ня быў туды запрошаны своечасова, і пракамэнтаваў вынікі паседжаньня:

«Народны мэмарыял у Курапатах ужо створаны, а тыя тры эскізы помніка, якія яны прапануюць, не прайшлі экспэртызы прадстаўнікоў грамадзтва, у тым ліку Саюзу мастакоў. Яны кажуць пра помнік-прымірэньне, але спачатку трэба правесьці расьсьледаваньне злачынстваў», — мяркуе Алесь Чахольскі.

Зь ім пагадзіўся народжаны ў ГУЛАГУ актывіст Уладзімер Раманоўскі:

«Гэта непрымальна, калі ігнаруюць думку грамадзкасьці. А тое, што цяпер адбываецца побач з Курапатамі, — гэта калясальны прыклад разбурэньня маралі», — лічыць спадар Раманоўскі.

Павал Севярынец заклікаў падрыхтаваць заяву ў сувязі з сытуацыяй вакол падрыхтоўкі помніка ў Курапатах і прапанаваць падпісаць яе вядомым асобам.

Актывісты пагадзіліся і з такой прапановай: любым дзеяньням па мэмарыялізацыі Курапатаў з боку дзяржавы павінна папярэднічаць адкрыцьцё архіваў, высьвятленьне імёнаў ахвяр рэпрэсій і сьледзтва. «Спачатку сьледзтва і магчымае пакаяньне, і толькі потым дараваньне».

«Іх аштрафавалі». Генпракуратура патлумачыла, чаму рэстаран пад Курапатамі ня зьнесьлі ў 2012 годзе

Пратэстоўцы адправілі зварот у пракуратуру

У другой палове дня дэлегацыя актывістаў разьвезла па дзяржаўных установах адмысловую заяву ў сувязі з працай каля Курапат рэстарацыі «Поедем поедим».

«Мы патрабуем ануляваць усе рашэньні, зьвязаныя з дазволам на будаўніцтва ў ахоўных зонах мэмарыялу Курапаты, і абавязаць Міністэрства культуры вярнуцца да «Праекту зон аховы помніка гісторыі „Месца згубы ахвяр палітычных рэпрэсій „Курапаты““, распрацаванага Кукуняй О.Р., Т.Ф.Косьціч і ўхваленага на навуковай радзе Мінкультуры (пратакол № 85) 20.05.2003 году, як адзінага законнага дакумэнту. Будаўніцтва рэстаранна-забаўляльнага комплексу „Поедем поедим“ (былая назва „Бульбаш-хол“) прызнаць незаконным».

«Зварот мы адвезьлі ў Генпракуратуру Беларусі, Камітэт дзяржкантролю і Менскі аблвыканкам», — сказала Свабодзе грамадзкая актывістка Ганна Шапуцька.

Па 19-й гадзіне дарогай з Курапатаў быў затрыманы ўдзельнік пратэсту кінарэжысэр Аляксей Туровіч.

Што важна ведаць: пратэсты супраць новай рэстарацыі ў Курапатах

  • Рэстаран «Поедем поедим» у Курапатах меркавана запрацаваў увечары 5 чэрвеня.
  • Грамадзкія актывісты штодня ад 31 траўня пікетуюць забаўляльны комплекс, патрабуючы закрыцьця рэстарацыі.
  • 1 чэрвеня рэстаран «Поедем поедим» пачаў рэклямавацца ў інтэрнэце.
  • 28 траўня карэспандэнт Свабоды трапіў на тэрыторыю комплексу, дзе пабачыў падрыхтоўку да хуткага адкрыцьця рэстарацыі.
  • Адрас рэстарацыі супадае з адрасам ТАА «Амізбел», якое было створана кампаніяй «Белноватэкс груп». Апошняя валодае шэрагамфэшэнэбэльных рэстаранаў у Менску.
  • Рэстарацыя стаіць за 50 мэтраў ад месца, дзе ў 1930-я адбываліся масавыя расстрэлы. Карнікі НКВД расстралялі тут ад 30 тысяч да 250 тысяч чалавек.
  • Будоўля забаўляльнага комплексу пад назвай «Бульбаш-хол» пачалася ў 2010 годзе ў ахоўнай зоне Курапатаў. У 2014-м ахоўную зону зьменшылі. Гісторыя будаўніцтва і змаганьня тут.
  • Першая грамадзкая абарона Курапатаў адбывалася ў 2001–2002 гг., калі моладзь пратэставала супраць пашырэньня кальцавой дарогі праз урочышча. На пачатку 2017-га актывісты адстаялі Курапаты ад будоўлі бізнэс-цэнтру.​

Сталінскія рэпрэсіі і Курапаты

У Беларусі масавыя рэпрэсіі пачаліся яшчэ з прыходам да ўлады бальшавікоў — у 1917 годзе. А скончыліся, калі памёр Сталін — у 1953-м. Дасьледчыкі мяркуюць, што пад іх падпалі як мінімум 600 тысяч чалавек. Паводле іншых ацэнак, гэтая лічба дасягае 1,4 мільёна. Але дакладныя лічбы не вядомыя — КДБ дагэтуль не раскрыў архівы. Паводле розных падлікаў, ад 30 да 250 тысяч чалавек карнікі НКВД расстралялі з 1937 па 1941 гады ў Курапатах — лясным масіве пад Менскам.

Асноўнае пра Курапаты

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG