Café Europa

Вальжына Морт: Для амэрыканскага чытача мы — чорная дзірка

Інго Пэц: Беларусы самі вінаватыя, што іх ня бачаць

Інго Пэц (Ingo Petz) — нямецкі журналіст і пісьменьнік. Аўтар кніг пра Новую Зэляндыю і Азербайджан. Адзін зь нямецкіх экспэртаў па Беларусі ды знаўца сучаснай беларускай музычнай сцэны.

Віктар Марціновіч: Маё пакаленьне з-за мовы ня будзе эміграваць

Віктар Марціновіч – беларускі пісьменьнік і журналіст. Намесьнік рэдактара «Белгазеты». Выкладчык гісторыі мастацтва ў ЭГУ. Выдаў раманы «Параноя» (2009, па-расейску), «Сьцюдзёны вырай» (2011, па-беларуску) і «Сфагнум» (2013, па-расейску адначасова зь беларускім перакладам). Жыве ў Менску.

«Я ўцёк ад амапаўцаў на Плошчы»

Ондржэй Соўкуп (Ondřej Soukup) — чэскі журналіст, міжнародны аглядальнік газэты Hospodařské noviny — госьць нашай рубрыкі Café Europa.

З Ганнай Янкутай пра моцную і слабую літаратуру

«Калі супаставіць беларускую літаратуру з брытанскай, то, безумоўна, яна вельмі слабая...»

Сьвета Курс: «Я апынулася сярод нябітых людзей»

Сьвета Курс (Эва Вежнавец) — беларуская журналістка і пісьменьніца. У 2008 выдала кнігу прозы «Шлях дробнай сволачы». Жыве ў Варшаве, працуе журналісткай на Эўрапейскім радыё для Беларусі. Цяпер знаходзіцца на творчай стыпэндыі ў ЗША.

Дзьмітры Строцаў: Беларусы павінны сустрэцца самі з сабою

«Грамадзтву неабходна прайсьці праз аўтарытарызм. Але праз аўтарытарызм трэба праходзіць асэнсавана».

Хто дапаможа беларусам, калі не палякі?

Наш госьць у Café Europa - Кшыштаф Лукашэвіч, польскі рэжысэр маладога пакаленьня, які ў 2012 годзе зьняў фільм «Жыве Беларусь!»

Ці падзеліцца Польшча на аўтаномныя рэгіёны?

У перапісе 2011 году ў Польшчы каля 850 тысяч чалавек дэкляравалі шлёнскую нацыянальнасьць.

Букоўскі: Псыхіятры-карнікі дагэтуль на месцы

У бібліятэцы Вацлава Гаўла ў Празе адбылася сустрэча з колішнім дысыдэнтам Уладзімерам Букоўскім, які ў савецкія часы правёў 12 гадоў у турмах і вар'ятнях, — у чэскім перакладзе Радкі Бзонкавай выйшла ягоная кніга «І вяртаецца вецер».

Томас Вайлер пра цёплыя пачуцьці да Беларусі

Томас Вайлер (Thomas Weiler) — нямецкі літаратурны перакладчык з польскай, расейскай і беларускай моваў. Жыве ў Ляйпцыгу. Зь беларускай мовы пераклаў, сярод іншага, раман Альгерда Бахарэвіча «Сарока на шыбеніцы», вершы Уладзімера Арлова, Алеся Разанава, Веры Бурлак і інш.

Прарэктар ЭГУ: Мы надавалі мала ўвагі беларускай тоеснасьці

Прарэктар Эўрапейскага гуманітарнага ўнівэрсытэту Дарыюс Удрыс распавёў, чаму ЭГУ нельга лічыць унівэрсытэтам «для эміграцыі», як узмацніць беларускасьць у навучальнай праграме і чаму выставу пра БНР пакуль што немагчыма паказаць у Беларусі.

Ёсьць такі народ – русіны

У Café Europa гасьцюе Анна Плішкава – кіраўніца Інстытуту русінскай мовы ў Прэшаўскім унівэрсытэце ў Славаччыне. Яна – першая асоба ў сьвеце, якая напісала і абараніла кандыдацкую дысэртацыю на русінскай мове («Списовный язык карпатьскых Русинів: проблемы становліня, кодіфікації, акцептації і сфер функціонуваня»).

Дзяўчына, якая ўратавала Караткевіча ад ласасёвых губ

Каміла Стайн рэдагавала новае выданьне кнігі Ўладзімера Караткевіча «Дзікае паляваньне караля Стаха» па-ангельску. Яна расказала Свабодзе пра сваё захапленьне Караткевічам і пра пляны выдавецтва Glagoslav па выданьні беларускіх твораў.

Марцін Поляк: Беларусь у нас – чорная дзіра

Нас зноў аддзяляе мяжа. Але гэтым разам мы, Захад, паставілі гэтую мяжу.

Фантастыка па-кашубску

Гжэгаж Яраслаў Шрамкэ (Grzegorz Jarosław Schramke) — кашубскі пісьменьнік і публіцыст, настаўнік. Яму 34 гады, ён жыве ў паўночным рэгіёне Польшчы, які называецца Кашубіяй, і вучыць дзяцей у школе сваёй роднай кашубскай мове.

Дзьмітры Плакс: У мяне няма пачуцьця дому

Дзьмітры Плакс — мастак, пісьменьнік, перакладчык, журналіст. Нарадзіўся ў Менску. Стваральнік беларускай службы Радыё Швэцыі. Жыве і працуе ў Стакгольме.

Кот Манаеў і брантазаўры Караткевіча

Малгажата Бухалік (Małgorzata Buchalik) — польская перакладчыца з расейскай і беларускай моваў. Зь беларускай мовы пераклала, сярод іншага, «Горад сонца» Артура Клінава, «Адам Клакоцкі і ягоныя цені» Ігара Бабкова, «Рыбін горад» Наталкі Бабінай, «Хрыстос прызямліўся ў Гародні» Ўладзімера Караткевіча. Жыве ў Варшаве.

Адам Глёбус: Дурань павінен ведаць, што ён дурань

Я чытаю кніжкі, якія вылучаю на сваю прэмію. А наогул большасьць астатніх прэмій даюць людзі, якія кніжак не чытаюць.

Атлянтыда беларускага ідышу

Наш госьць у Café Europa — прафэсар Довід Кац, амэрыканец з каранямі ў Сьвіры і Міхалішках, адзін з найбуйнейшых у сьвеце спэцыялістаў мовы ідыш, заснавальнік і шматгадовы кіраўнік Інстытуту ідышу ў Вільні, аўтар чатырох зборнікаў апавяданьняў.

Довід Кац пра ідыш і Беларусь, ч. 4

Прафэсар Довід Кац (Вільня-Нью Ёрк) чытае фрагмэнт паэмы Мэйшэ Кульбака "Вільня"

Довід Кац пра ідыш і Беларусь, ч. 3

Прафэсар Довід Кац (Вільня-Нью Ёрк) расказвае пра стан ідышу ў сёньняшнім сьвеце

Довід Кац пра ідыш і Беларусь, ч. 2

Прафэсар Довід Кац (Вільня-Нью Ёрк) расказвае пра свае падарожжы па Беларусі ў 1990-2010 гг.

Довід Кац пра ідыш і Беларусь, ч. 1

Прафэсар Довід Кац (Вільня-Нью Ёрк) расказвае пра значэньне Беларусі ў сьвеце ідышу

Лужыцкія сэрбы ня вымруць і за 100 гадоў

Янак Воўчар (па-лужыцку Janek Wowčer; па-нямецку Janek Schäfer) — галоўны рэдактар газэты Serbske Nowiny, якая пяць разоў на тыдзень выходзіць на верхнелужыцкай мове ў Будзішыне (нямецкае: Bautzen). Ён распавядае ў Café Europa, як колькасна невялікі народ лужыцкіх сэрбаў у Нямеччыне стараецца захаваць сваю моўна-культурную адметнасьць.

Я шукаю аўтэнтычнасьці на сцэне

"Акторства — усюды адно, але лялечны тэатар дае дадатковую мэтафару формы, якая праяўляецца ці то праз ляльку, ці то праз маску, ці то празь іншыя прадметы, якімі карыстаецца актор-лялечнік".

Муртазалі Дугрычылаў: Мой дзед гаварыў на васьмі мовах

Сёньняшні госьць Café Europa — наш калега з Паўночнакаўкаскай рэдакцыі Радыё Свабода Муртазалі Дугрычылаў.

Я жыла сярод інуітаў і індзейцаў

Сёньня ў Café Europa гасьцюе Ася Яніна Кандрацюк (Asia Janina Kondratiuk), беларуска родам з Падляшша, якая жыве і працуе ў Манрэалі (Канада).

Акрамя нарвэскай, у мяне і свая мова

Сёньняшні госьць у Café Europa — Лідыя Ёхансэн (Lydia Johansen), перакладчыца. Жыве і працуе ў Осла (Нарвэгія).

Прага і Брно, Гашак і Грабал, піва і сьлівовіца

Чарговы госьць у Café Europa - Сяргей Сматрычэнка, філёляг-славіст, перакладчык, рэдактар, выкладчык чэскай і славацкай моваў, заснавальнік і куратар кніжнай сэрыі «Чэская калекцыя» ў выдавецтве Ігара Логвінава. Жыве і працуе ў Брне (Чэхія).

Мы ўсё яшчэ ня выйшлі з андэрграўнду

Я бачыла прыстойную Беларусь

Пэтра Прохазкава (Petra Procházková) — чэская журналістка, якая здабыла сабе вядомасьць рэпартажамі з гарачых кропак і гуманітарнымі акцыямі.

Я была ў стэрыльным і халодным беларускім горадзе

Наагул я не разумею, чаму беларусы адмаўляюцца ад сваёй багатай гісторыі, ад сваёй прыгожай эўрапейскай мовы. Не разумею, чаму яны за любую цану спрабуюць гаварыць па-расейску, што ў іх не заўсёды атрымліваецца.

Калі мовы і культуры скрыжоўваюцца: фінашвэды

Пану Пэтэры Хёглюнд (Panu Petteri Höglund) — фінскі перакладчык, онлайн-журналіст, паліглёт, змагар за выжываньне ірляндзкай мовы. За кубкам кавы ў «Café Europa» спадар Хёглюнд распавядае пра свае моўныя зацікаўленьні ды дзеліцца меркаваньнямі пра культурна-моўную ідэнтычнасьць фінашвэдаў ды пра тое, ці існуе фінская літаратура на швэдзкай мове.

Паэт, які пакінуў абложаную крэпасьць

Ігар Памяранцаў: Для мяне горад Чарнаўцы — родны ня толькі таму, што я зьвязаны зь ім сваім жыцьцём, дзяцінствам і юнацтвам, але і таму, што я зьвязаны з гэтым горадам сьмерцю.

Эўрапеец у кавярні, мастак у сутоньні

Ігар Бабкоў, мастак беларускага сутоньня, пагаварыў з намі пра эўрапейскі страх і надзею у «Café Europa» на рагу Энгельса і Незалежнасьці.

Шупа, Ергавіч, сэўдалінкі і басьнійская кава

З нагоды выхаду кніжкі Міленкі Ергавіча «Іншала, Мадона, іншала» ў Менску, перакладчык Сяргей Шупа распавядае нам пра гэтага пісьменьніка і ягоныя творы, пра мову, на якой Ергавіч піша, ды пра мову, на якую гэтую кніжку давялося перакласьці. І яшчэ пра каву, якую можна пакаштаваць у Заграбе і Сараеве.

Беларусы як сірочая туга палякаў

Адам Паморскі, польскі перакладчык, эсэіст і літаратурны крытык, дзеліцца думкамі пра літаратуру, чытачоў і працу перакладчыка.

Паляваньне на беларускія прывіды ў Кембрыджы

«На маю думку, Беларусь мае найбольш трагічную гісторыю з усіх краінаў Эўропы. Яе мінулае — поўнае жахаў»

Новая рубрыка: Café Europa

У новай рубрыцы - артыкулы, блогі, падарожныя замалёўкі, інтэрвію і іншыя рэчы, у якіх будуць абмяркоўвацца «эўрапейскія тэмы» ў шырокім сэнсе і не абавязкова сур’ёзным тонам.

Ня толькі польская дылема: біць ці ня біць?

Як "Плястыкі" падтрымалі "Бабін бунт"

Дазваніцца да легенды чэскага року, аднаго са старэйшын гурту Plastic People of Universe было проста. Зь першага разу Ўласьціміл Брабэнэц падняў трубку.

Фюле: Мы ўжо ня будзем ісьці сьледам за Лукашэнкам

Як Брусэль бачыць разьвіцьцё далейшых адносін зь Менскам? На гэтую тэму разважае эўракамісар у пытаньнях пашырэньня і палітыкі добрасуседзтва Штэфан Фюле ў эксклюзіўным інтэрвію Радыё Свабода.