АҚШ сенаты Шыңжаңдағы мұсылмандардың қуғын көруін геноцид деп тануды ұсынды. Дайындалған резолюция Қытайды Шыңжаңдағы қысым үшін жауапқа тартуды қарастырады. Бұл құжат қабылданса Қайта тұратын қазақ, ұйғыр, қырғыз сияқты мұсылман дінін ұстанатын ұлттарға көмегі тие ме?
Қазақстанда тұратын Бикамал Кәкен Шыңжаңда күйеуі сотталғанын, ал Байболат Күнболат інісінің 10 жылға түрмеге қамалғанын айтады.
Қытай мен Қазақстан шекарасын заңсыз кесіп өтті деп айыпталған этникалық екі қазақ бір жылға босқын мәртебесін алды. Шешімді Ақмола облыстық көші-қон полициясы шығарған. Босқын мәртебесін алуға өтінішті тапсырған адвокат Бауыржан Азанов талабымыз толық қанағаттандырылды дейді.
2019 жылы Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы арқылы қазақ-қытай шекарасын заңсыз кесіп өткен Қастер Мұсаханұлы мен Мұрагер Әлімұлы Қазақстаннан бір жылға босқын мәртебесін алды. Олар – Шыңжаңдағы қысымнан қашып, Қазақстаннан босқын мәртебесін алған алғашқы этникалық қазақтар.
Антрополог, Орталық Азия бойынша сарапшы Шон Робертс 30 жылдан бері ұйғырларды зерттеумен айналысады. Жақында "Ұйғырларға қарсы соғыс. Қытайдың Шыңжаң мұсылмандарына қарсы науқаны" деген кітабы жарық көрген сарапшы Азаттыққа сұхбатында Қытайдағы түркі тілдес этностардың тағдыры туралы айтты.
АҚШ ғалымдары жаңа зерттеуінде Орталық Азияда наразылықтың күшейгенін айтады. Бұған басты себеп – коронавирус пандемиясының өршуі және Қытай ықпалының артуы.
Австралия стратегиялық саясат институтының (ASPI) Шыңжаңдағы лагерьлер жайлы ең үлкен карта жариялады. Әр деңгейдегі лагерьлер қалай салынған және олар жайлы не белгілі?
Австралиялық зерттеушілер Қытайдың Шыңжаң өлкесінде лагерьлер саны артқанын анықтап отыр. Бұған дейін Пекин Шыңжаңдағы "тәрбиелеу орталықтарында" ұйғырлар, қазақтар және басқа да мұсылмандар қалмады деген еді.
Азаттық Қытайдың Шыңжаң аймағындағы жағдай туралы кейінгі уақытта жарияланған ең танымал зерттеулердің авторы, Вашингтондағы коммунизм құрбандары мемориалдық қорының аға ғылыми зерттеушісі Адриан Зенцтан сұхбат алды.
Тағы
