Өзбекстанда түрмеде отырған қарақалпақ блогері Мұстафа Тұрсынбаев қайтыс болды. Бұл туралы 18 ақпанда Адам құқығы жөніндегі Түркімен Хельсинки қоры хабарлады.
Via Serica (АҚШ) ұйымының мәліметінше, блогер Ташкент облысындағы колонияда жазасын өтеп жатқан.
Түркімен Хельсинки қорының жазуынша, Тұрсынбаев қайтыс болғанға дейін құрылыста жүргенде жараланып, комаға түскен.
Өзбекстанның бас прокуратурасы 18 ақпанда қарақалпақ блогерінің қазасын растады.
Ресми хабарламаға сәйкес, 11 ақпанда Ташкент облысындағы №7 колонияда жазасын өтеп жатқан Мұстафа Тұрсынбаев бір қабатты ғимаратты бұзып жұмыс істеп жүргенде қабырғаның бір бөлігі үстіне құлаған. Жарақат алған Тұрсынбаев 16 ақпанда ауруханада қайтыс болған. Осы оқиғаға байланысты "Еңбекті қорғау ережесін бұзу" бабы бойынша қылмыстық іс қозғалған.
Түркімен Хельсинки қорының хабарлауынша, кейінгі екі жылда саяси себеппен сотталған қарақалпақ тұтқындары арасында осымен үш адам қайтыс болған. Қордың мәліметінше, 41 жастағы Тұрсынбаев Қарақалпақстанда YouTube-те 153 мың жазылушысы бар "Нөкіс Online" арнасының авторы ретінде танылған.
Мұстафа Тұрсынбаев 2023 жылғы қарашада блогер Саламат Сейтмұратовпен бірге ұсталған. Былтыр наурызда Нөкіс аудандық соты екі блогерді "Бопсалау" айыбы бойынша 5 жылға соттаған. Шілдеде апелляциялық сот үкімді күшінде қалдырған.
Түркімен Хельсинки қорының жазуынша, Тұрсынбаев өзіне тағылған айыпты жоққа шығарған.
Қордың ақпаратына сәйкес, Қарақалпақстанда Тұрсынбаев "тәуелсіз журналистік қызметі үшін ойдан шығарылған айып бойынша сотталды" және оны қудалауға "қарақалпақ тілінде әлеуметтік тақырыптар бойынша жариялаған жазбалары себеп болды" деген пікір кең таралған. 2022 жылы шілдеде ол Нөкістегі оқиғаны тергеуге байланысты қамауға алынып, азапталған деп жазды қор.
2022 жылғы 1 шілдеде Өзбекстан Конституциясының жаңа жобасы талқыланып жатқанда Шымбай және Мойнақ қалаларында наразылық акциясы басталды. Көп ұзамай наразылық Қарақалпақстан астанасы Нөкіске жетті. Конституция жобасында Қарақалпақстан референдум өткізіп, Өзбекстан құрамынан шыға алады деген бапты алып тастау ұсынылған.
1 шілдеде ішкі істер органдары жергілікті оппозиция басшысы Дәулетмұрат Тәжімұратовты ұстап әкеткен. Ол бейбіт наразылық өткізуге рұқсат алғанын айтқан. Көшедегі халық саны көбейіп, наразылар Тәжімұратовты босатуды талап етті.
Бейбіт жиын наразылар мен Өзбекстан Ұлттық гвардиясының қақтығысына ұласып, халыққа оқ атылды. Өзбекстан бас прокуратурасының дерегінше, 21 адам қаза тапқан. Құқық қорғаушылар құрбан болғандар саны әлдеқайда көп дейді.
2023 жылғы 30 сәуірде Өзбекстанда Конституцияны өзгерту жөнінде референдум өтті. Конституцияға енгізілген өзгертулерден кейін президент Мирзияев осы қызметке тағы екі мерзімге сайлану құқына ие болды. Қарақалпақстан мәртебесі туралы толықтырулар референдумге шығарылған жоқ.
ПІКІРЛЕР