Паштовая скрынка 111

«Сьвет навокал імкліва мяняецца — а мы, беларусы, нібыта замерлі ў летаргічным сьне...»

2015 год адлічвае апошнія дні. У гэты пераднавагодні калядны час людзі традыцыйна азіраюцца назад, спрабуючы падсумаваць і асэнсаваць перажытае, абдумваюць пляны на бліжэйшую будучыню.

«Каму ахвота ў 62 гады распачынаць рэформы...»

Даволі нечакана для многіх прагучалі заявы чарговы раз пераабранага на новы тэрмін прэзыдэнта пра тое, што ні ў якіх кардынальных рэформах ён патрэбы ня бачыць.

«Сьвятлану Алексіевіч ігнаруе не дзяржаўнае тэлебачаньне, а асабіста Лукашэнка...»

Найбольш адметная падзея апошніх тыдняў — прысуджэньне і ўручэньне Нобэлеўскай прэміі Сьвятлане Алексіевіч. Прэстыжная ўзнагарода ўпершыню ў гісторыі дасталася грамадзянцы Беларусі, але беларускую ўладу гэты факт ня надта парадаваў.

«Сумна: мы сталі краінай лузэраў...»

Тэмы, якія найчасьцей гучаць у пошце Свабоды ў гэтыя сьнежаньскія дні, так ці інакш зьвязаныя з падзеямі ў Расеі і вакол яе.

«Незалежнасьць нібыта маем, але нейкая яна ня надта пераканаўчая...»

На працягу апошніх тыдняў адна з асноўных тэмаў у пошце Свабоды — стаўленьне да падзеяў у Расеі і вакол яе. Адбудова так званага «рускага сьвету», за якую актыўна ўзяўся прэзыдэнт Пуцін, так ці інакш закранае і Беларусь

«Цяпер беларус сто разоў падумае, перш чым несьці ў банк свае грошы»

Новая перадача сэрыі «Паштовая скрынка 111».

«Хваліць нашу мэдыцыну можа толькі той, хто даўно не бываў у звычайных паліклініках і бальніцах...»

На інаўгурацыі Аляксандар Лукашэнка сьцьвярджаў, што пры ім у краіне створана «наймагутнейшая ў сьвеце сыстэма аховы здароўя». На гэтае сьцьвярджэньне зьвярнулі ўвагу многія слухачы Свабоды.

«Не сусьветны крызіс вінаваты, а — бяздарная эканамічная палітыка...»

Пасьлявыбарчыя рэаліі Беларусі, і найперш істотнае і відавочнае для ўсіх пагаршэньне эканамічнага становішча, — асноўная тэма, якая гучыць у пошце Свабоды ў гэтыя лістападаўскія дні.

«Пры Лукашэнку вясковыя людзі практычна перасталі трымаць жывёлу ва ўласнай гаспадарцы...»

Выбары мінулі (для многіх нават незаўважна, бо ніякай інтрыгі ў іхным выніку не было) — а сацыяльныя праблемы ня толькі засталіся, але і працягваюць абвастрацца на тле жорсткага эканамічнага крызісу.

«Чым такія выбары, дык лепш прэзыдэнтам прызначыць якога-небудзь ката ці сабаку...»

​Нягледзячы на тое, што масавых пасьлявыбарчых пратэстаў у Менску не плянавалася і да маштабных акцыяў ніхто з апазыцыйных палітыкаў не заклікаў, нямала людзей увечары 11 кастрычніка на Кастрычніцкую плошчу ўсё ж выйшлі. Якія мэты яны перад сабой ставілі і чаму адважыліся на такі крок?

«За апошнія дваццаць год не было ніводнай выбарчай кампаніі, калі б у эканоміцы ўсё складвалася так кепска...»

Разважаючы пра цяперашнюю выбарчую кампанію, многія слухачы Свабоды азіраюцца назад, на апошнія больш як дваццаць гадоў, на працягу якіх цяперашняя ўлада ня раз праводзіла выбары і рэфэрэндумы.

«Пераважная большасьць нашых людзей па-беларуску чытаюць сяк-так, а пісаць наогул ня ўмеюць...»

Амаль усе допісы, якія мы атрымліваем у гэтыя кастрычніцкія дні — на тэму прэзыдэнцкіх выбараў.

«Дагаспадарылася прэзыдэнцкая „вэртыкаль“ да таго, што ўсё развальваецца на вачах...»

Тэма, якая ў гэтыя дні часта гучыць у перадвыбарчых выступах кандыдатаў на пасаду прэзыдэнта, — беспакаранасьць і бескантрольнасьць чыноўнікаў, якія ва ўмовах аўтарытарнай улады надзеленыя вялізнымі паўнамоцтвамі.

«Уцекачы папрацавалі крыху ў калгасе, атрымалі заробак — і паўцякалі назад ва Украіну...»

​Як зьмянілася беларуская вёска за тыя больш як два дзесяцігодзьдзі, на працягу якіх краінай кіруе першы і пакуль што адзіны прэзыдэнт?

«Супернікі Лукашэнкі зарэгістраваныя кандыдатамі, але асуджаныя на ганебную паразу...»

Сёлетняя выбарчая кампанія выклікае ў беларускім грамадзтве супярэчлівыя ўражаньні і ацэнкі. З аднаго боку, фактычна ні ў кога няма сумневу, хто будзе абвешчаны пераможцам; з другога — пытаньне пра ўдзел у кампаніі апазыцыйнага кандыдата стала прадметам апантаных спрэчак і нават сварак.

«Караткевіч жа яшчэ нічога кепскага не пасьпела зрабіць: за што вы яе лаеце...»

Ледзь не адзінае, у чым старыя апазыцыйныя лідэры знайшлі паразуменьне і згоду — гэта спрэчкі і сваркі ва ўласным асяродзьдзі.

«Калі зьбіралі подпісы за Лукашэнку, дык вёска падзялілася на два лягеры...»

У праграме «Паштовая скрынка 111» — агляд лістоў нашых слухачоў.

«За дваццаць год хто памёр, хто ўцёк у эміграцыю, а хто памяняў погляды ды падпявае ўладзе...»

Галоўнай тэмай пошты Свабоды на працягу апошніх тыдняў застаецца прэзыдэнцкая выбарчая кампанія.

«Гэта ня выбары, а нейкі спэктакль, „лахатрон“ для гадаванцаў дзіцячага садку...»

Чым бліжэй восень, тым больш у нашай пошце допісаў на тэму прэзыдэнцкіх выбараў.

«Моладзь заканчвае тэхнікумы, інстытуты — а працы няма»

Эфір 8 жніўня 2015 году

«Пра фальшывыя печы, якія ня грэюць, і фальшывыя калодзежы, у якіх няма вады...»

Сумневу ў тым, якія вынікі гэтай кампаніі абвесьціць у кастрычніку ўлада, ня мае фактычна ніхто. Але няшмат і тых, хто цешыць сябе спадзяваньнямі на росквіт Беларусі пры незьмяняльнай уладзе.

​«Агульны вынік працы апазыцыі — адмоўны...»

праблема адстойваньня незалежнасьці беларускай дзяржавы застаецца актуальнай. Чаму? На гэтую тэму разважаюць у сваіх лістах на Свабоду нашы слухачы

«Лукашэнка да ўлады нікога ніколі не падпускаў і не падпусьціць. Але зьмены набліжаюцца...»

Нягледзячы на тое, што ні ўлада, ні апазыцыя, ні грамадзтва ў цэлым асаблівых сюрпрызаў ад чарговай кампаніі не чакаюць, усё ж эканамічная сытуацыя і сацыяльныя праблемы заўважна ўплываюць на зьмену грамадзкіх настрояў

«Некаторыя заводы працуюць па два дні на тыдзень — ну што гэта за праца?..»

Многія беларускія пэнсіянэры непрыемна зьдзіўленыя тым, што сёлета, у год прэзыдэнцкіх выбараў, улада яшчэ ні разу не падвышала пэнсіі — нягледзячы на пастаянны рост цэнаў і высокую інфляцыю.

«Сапраўдных дармаедаў шмат, але Лукашэнка ня там іх шукае...»

Сёлета ў ліпені спаўняецца 21 год, як Аляксандар Лукашэнка прыйшоў да ўлады. Заводы спыняюцца, пэнсіянэраў выганяюць з працы, — пра гэта лісты на Свабоду.

«Лукашэнка пралічыўся: выбары яму трэба было праводзіць па гарачых украінскіх сьлядах...»

Празь некалькі дзён у Беларусі павінна пачацца выбарчая кампанія. Памятаючы досьвед мінулых двух дзесяцігодзьдзяў, пераважная большасьць беларускага грамадзтва мае мала сумневаў адносна таго, чым скончыцца чарговае змаганьне за прэзыдэнцкае крэсла. Але ёсьць і тыя, хто не выключае і іншыя сцэнары выбараў 2015-га году.

«Эканоміка даведзена да ручкі, добрай працы няма, заробкі і пэнсіі мізэрныя...»

Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі сёлета адбудуцца раней, чым пра гэта яшчэ летась казалі ўлады. Чаму Аляксандар Лукашэнка вырашыў прысьпешыць выбарчую кампанію? Які ўплыў гэта можа мець на зыход выбараў?

«Выбары ў Беларусі трэба адмяніць — з прычыны поўнай адсутнасьці сэнсу ў такой працэдуры»

У пошце Свабоды ўсё больш допісаў на тэму прэзыдэнцкіх выбараў, якія маюць адбыцца ў Беларусі гэтай восеньню.

«Ня будзе ў нас ні выбараў, ні Плошчы...»

Чым бліжэй пачатак выбарчай кампаніі, тым больш у пошце Свабоды лістоў пра тое, якой яна будзе/

«Раней у год прэзыдэнцкіх выбараў пэнсіі падвышалі ледзь не штомесяц. А што цяпер?..»

Сёлета ўвосень у Беларусі павінны адбыцца чарговыя прэзыдэнцкія выбары. Многія нашы слухачы сталага веку моцна зьдзіўлены і ўстрывожаны тым, што, нягледзячы на хуткі пачатак выбарчай кампаніі, улада ніводнага разу за пяць месяцаў не падвысіла пэнсіі.

«Не дайшоў хворы вэтэран да помніка — не далі падарунка...»

У пошце некалькіх мінулых тыдняў шмат допісаў на тэму памяці пра Другую сусьветную вайну. Слухачы прыходзяць да супярэчлівых высноў адносна таго, ці такім чынам варта ўшаноўваць падобныя юбілеі.

«Яны вызвалілі Ўсходнюю Эўропу ад Гітлера, але заняволілі яе камунізмам...»

Вызваліўшыся ад дыктату Масквы, усходнеэўрапейскія краіны хутка пазбавіліся ад той ідэалягічнай спадчыны. Цяпер дайшла чарга і да бліжэйшых суседзяў Расеі — у прыватнасьці, да Ўкраіны.

«Кінуліся навыперадкі, каб хутчэй трапіць на закупы ў нібыта зьбяднелую і жабрацкую Ўкраіну...»

Тэма, якая вось ужо больш як год нязьменна прысутнічае ў пошце Свабоды, — драматычныя падзеі ва Ўкраіне, зьвязаныя з расейскай анэксіяй Крыму і наступным збройным канфліктам на паўднёвым усходзе, у Данбасе.

«Як толькі нейкі адважны чыноўнік загаворыць па-беларуску — яго тут жа стараюцца выжыць...»

Празь некалькі месяцаў у Беларусі павінна распачацца прэзыдэнцкая кампанія. Хоць вонкава на вуліцах беларускіх гарадоў і вёсак гэта ніяк не заўважна, усё ж некаторыя палітычныя падзеі пра набліжэньне выбараў сьведчаць.

«Доля беларускага пэнсіянэра — гэта галеча, і канца ёй ня бачна...»

Ці лепш жылося пэнсіянэрам за савецкім часам? Чаму Белстат ня хваліцца даходамі пэнсіянэраў? Агляд лістоў на Свабоду.

«Навошта нам 110 дэпутатаў? Хопіць і 13...»

Улады часта і ахвотна называюць тую дзяржаўную мадэль, якую яны стварылі, — сацыяльна арыентаванай. Аднак, мяркуючы па пошце Свабоды, значная частка беларускіх грамадзянаў мае вялікі сумнеў у слушнасьці гэтых сьцьвярджэньняў.

«Без сваёй мовы нацыя згарае, як дровы ў печы...»

Адзіным шырокадаступным спосабам змаганьня за свае правы для многіх беларускіх грамадзянаў застаюцца звароты ў розныя ўстановы і скаргі ды просьбы, адрасаваныя высокім начальнікам.

«Некаторыя нашы дактары больш падобныя да знахараў...»

Мэдычнае абслугоўваньне ў Беларусі нібыта агульнадаступнае і бясплатнае, але насамрэч яно вельмі дорага абыходзіцца людзям. І размова тут ня толькі і ня столькі пра грошы, колькі — пра змарнаваныя ў шматлікіх чэргах нэрвы і час. Прынамсі, пра гэта сьведчаць многія допісы на Свабоду.

«Стабільнасьць у разуменьні Лукашэнкі — гэта найперш недатыкальнасьць ягонай асабістай улады...»

Тэма, якая на працягу больш як года нязьменна гучыць у пошце Свабоды, — драматычныя падзеі на паўднёвым усходзе Ўкраіны, вострае супрацьстаяньне паміж Масквой і Кіевам, у арбіту якога міжволі аказалася ўцягнутай і Беларусь.

«На кірмашы местачковыя пэнсіянэры беспардонна парушаюць прэзыдэнцкі ўказ: ладзяць несанкцыянаваныя пікеты і нават невялікія мітынгі...»

Зь якіх крыніцаў жыхары беларускай вёскі атрымліваюць інфармацыю пра падзеі ў сваёй мясцовасьці? Мясцовыя мэдыі ў рэгіёнах нібыта існуюць — гэта найперш раённыя газэты і рэгіянальнае радыё. Але ці давяраюць ім людзі?

«Добрыя заробкі толькі ў тых, хто бліжэй да начальнікаў...»

Для сёньняшняй размовы я выбраў некалькі допісаў, аўтары якіх распавядаюць пра рэаліі сёньняшняга беларускага жыцьця — заробкі, пэнсіі, узаемадачыненьні з працадаўцамі. Усё гэта апошнім часам у Беларусі вельмі істотна і хутка мяняецца і выклікае адпаведную грамадзкую рэакцыю.

«Адны ўліліся ў армію „дармаедаў“, іншыя рушылі ў Менск, хоць на трохмільённы заробак!..»

На працягу апошніх некалькіх месяцаў у эканоміцы Беларусі адбываюцца істотныя зьмены — большасьць людзей адчувае гэта на ўласных кішэнях. Тэма наступстваў вострага эканамічнага крызісу стала адной з галоўных у пошце Свабоды.

«Замест ложка ў шпітальнай палаце — лаўка ў агульным калідоры»

Эфір 22 лютага 2015 году

«Аб’ядналі два калгасы — абодва жабракі...»

​Тэма, якая часта гучыць у пошце Свабоды, — лёс беларускай вёскі. Звычайна ўлада ставіць сабе ў заслугу тое, што захавала калгасную сыстэму і працягвае яе шчодра фінансаваць. Але як гэта адбіваецца на рэаліях вясковага жыцьця?

«Няўжо Ярмошына ніколі не пакаштуе парыскіх круасанаў»

Новая перадача сэрыі «Паштовая скрынка 111». Эфір 08 лютага 2015 году

«Свабода — ня дзеля таго, каб залезьці ў вулей і дражніць пчол...»

Тэма, якая часьцей за іншыя гучыць у пошты Свабоды ў першыя тыдні новага году, — стан беларускай эканомікі, востры фінансавы крызіс наступствы якога адчуваюць беларусы на ўласных кішэнях.

«Няхай будзе любы прэзыдэнт — толькі б ня здаў Беларусь імпэрскай Расеі...»

​Пошта першых двух тыдняў новага 2015-га году запоўненая ня толькі сьвяточнымі віншаваньнямі ды пажаданьнямі, але і лістамі трывожнымі, зь непакоем за лёс краіны, з роздумам пра тое, што адбываецца ў эканоміцы.

«Нават самым вялікім улюбёнцам лёсу шанцуе ня вечна»

2014 год адлічвае апошнія гадзіны. Якім ён запомніўся жыхарам Беларусі? Чым быў адметны? Якія спадзяваньні за гэты час спраўдзіліся, а якія засталіся не ажыцьцёўленымі?

Экпертыза Свабоды. Вынікі году. Частка 2