Дзевяноста другі

«Калі б у 1992 міністар апрануў форму НКВД, яго б адправілі ў адстаўку не дэпутаты БНФ, а Кебіч»

У сэрыі «Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе» выйшла кніга Сяргея Навумчыка «Дзевяноста другі». З аўтарам гутарыць Ганна Соўсь.

1992, Шушкевіч: Арыентавацца на Расею

Першая адстаўка ў незалежнай Беларусі: памылка, якую нельга было не зрабіць

Няпросты выбар для палітыка — ісьці ва ўладу, якая супярэчыць тваім ідэйным перакананьням, і скарыстаць мізэрныя магчымасьці для прасоўваньня сваіх ідэалаў — альбо не ісьці і застацца «чыстым».

1992, забарона рэфэрэндуму: падтрымка інтэлігенцыі і здрада дэпутатаў Дэмклюбу

З асуджэньнем рашэньня Вярхоўнага Савету выступілі практычна ўсе дэмакратычныя партыі Беларусі, а Ініцыятыўная група заявіла, што пытаньне рэфэрэндуму аб датэрміновых выбарах застаецца актуальным.

1992, Пазьняк — Булахаву: Вы сказалі няпраўду

Лукашэнка ў 1992: «Мы зьнішчылі дзяржаву, хай імпэрыю»

Прамова Лукашэнкі на сэсіі ў кастрычніку 1992 тычылася ня толькі ініцыятывы БНФ, але і ўтрымлівала праграмныя палажэньні, якімі ўлада будзе кіравацца цягам дзесяцігодзьдзяў

1992, Баршчэўскі: «Давядзецца вам, спадары камуністы, атрымаць па зубах!»

1992: У стаўленьні да БНФ пазыцыі Лукашэнкі і Шушкевіча сышліся

1992: «...Прысягаю на вернасьць Рэспубліцы Беларусь»

1992: Эфір для апазыцыі

Рэаліі 92-га: «Дзе, у якой краіне дзяржаўнае тэлебачаньне ваюе з сувэрэнітэтам?»

З кожным днём ўсё больш адчувалася нарастаючая хваля арганізаванага супраціву дэмакратызацыі і нацыянальнаму Адраджэньню. Не стыхійнага, а менавіта – арганізаванага.

Адраджэньне 90-х: героі і здабыткі

Кожная эпоха мае свае найбольш адметныя падзеі і даты, сваіх герояў і свае шэдэўры, мае яна і візуальныя сымбалі, якія трывала замацоўваюцца ў сьвядомасьці.

Пазьняк: З Шушкевічам ў 92-м нельга было дамовіцца ні аб чым

Праз гады ў замежжы Шушкевіча будуць прадстаўляць як першага кіраўніка незалежнай Беларусі (і ён пагодзіцца з такой фармулёўкай), але ў 1992-1993 гадах ён падкрэсьліваў, што займае пасаду «ўсяго толькі» сьпікера парлямэнту, а рашэньні прымае Вярхоўны Савет.

«Пад ціскам БНФ прынялі Незалежнасьць, і вось мы ля разьбітага карыта»

Старт антырэфэрэндумнай прапагандзе быў дадзены публікацыяй у газэце «Советская Белоруссия» артыкулу Вольгі Абрамавай — як яна падпісалася, «кандыдата філязофскіх навук».

Кар’ера Ярмошынай пачалася з фальсыфікацыі

Пры зацьвярджэньні новых членаў ЦВК у красавіку 1992 былі зарэгістраваныя дэпутаты, якія адсутнічалі на сэсіі і нават знаходзіліся ў замежных камандзіроўках (у тым ліку – і прэм’ер Кебіч).

«СБ» пра эканамічную канцэпцыю Апазыцыі БНФ: «Шматплянавая і дэталёва прапрацаваная»

У ліпені 1992-га Беларусь была вінная Расеі 40 мільярдаў, Расея Беларусі — 120 мільярдаў. Аднак урад Гайдара адмаўляўся расплачвацца.

1992: БНФ перадае ў ЦВК паўмільёна подпісаў — пад аховай аўтаматчыкаў

«Мы верым: калі-небудзь 25 Сакавіка стане днём нацыянальнай еднасьці»

Дзень, калі Кебіч падтрымаў Пазьняка. Але маўкліва

Ужо ў жніўні 91-га Крэмль заявіў пра магчымасьць тэрытарыяльных прэтэнзій да новаўтвораных дзяржаваў. Да падзелу земляў не дайшло, але на пачатак 1992 Масква ўжо выкарыстоўвала шырокі арсэнал ціску — палітычнага, вайсковага, але найперш эканамічнага.

Як БНФ перамог намэнклятуру ў юрыдычнай спрэчцы

У Ініцыятыўнай групе былі 28 дэпутатаў Вярхоўнага Савету, усе — члены Апазыцыі БНФ. Ніхто з так званага «Дэмакратычнага клюбу» да нас не далучыўся.

Выбарчы закон БНФ: прафэсійны парлямэнт і партыйныя сьпісы

Пасьля абвяшчэньня ў жніўні 1991-га Незалежнасьці неабходнасьць выбараў новага найвышэйшага заканадаўчага органу ўлады зрабілася першаснай мэтай.

Лукашэнка ў 1992-м: Разумныя людзі ўжо падумваюць аб дыктатуры

Што мог зрабіць Шушкевіч. Самы кароткі разьдзел

У гэтым выпадку наступныя старонкі кнігі былі б напісаныя па-іншаму – як, магчыма, іншымі былі б для Беларусі і наступныя дзесяцігодзьдзі.

Як Масква заклікала беларускіх афіцэраў прысягнуць на вернасьць РФ

Мы бачылі найбольшую небясьпеку ў непрыманьні афіцэрамі і генэралітэтам ідэі беларускай дзяржаўнасьці. Цягам усяго 1992 году афіцэры не прыводзіліся да прысягі на вернасьць беларускаму народу, беларускай дзяржаве.

Мэта — рэфэрэндум

Зянон Пазьняк нагадаў, што Вярхоўны Савет не ідзе на стварэньне ўласнага войска, паўнавартаснай грашовай адзінкі, замаруджваюцца эканамічныя рэформы. Пазьняк паведаміў, што ў такіх умовах Апазыцыя БНФ ініцыюе рэфэрэндум аб датэрміновых выбарах.

Быкаў: Па радыкальных пытаньнях ня можа быць кампрамісаў

Не жадаючы будаваць незалежную беларускую дзяржаву, посткамуністычныя кіраўнікі спрытна ўзяліся за стварэньне ўласных фірмаў, пераводзячы ў іх дзяржаўную маёмасьць. Сёньняшнія «алігархічныя» капіталы ў значнай частцы грунтуюцца на той намэнклятурнай прыватызацыі пачатку 90-х.

Новая кніга Навумчыка. Пра будучыню, якая засталася ў мінулым

Чым адметны першы поўны год беларускай незалежнасьці? Ці справядліва лічыць пачатак 90-х гадамі дэмакратыі і свабоды? Чаму Вярхоўны Савет праігнараваў волю 446 тысяч грамадзянаў, якія паставілі подпісы за рэфэрэндум аб датэрміновых выбарах?

Як быў зьнішчаны апошні шанец

Драматычная гісторыя барацьбы за рэфэрэндум аб новых выбарах, калі камуністычная намэнклятура перакрэсьліла 446 тысячаў подпісаў грамадзянаў.