Абраны прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп часта і раней ігнараваў дыпляматычныя нормы. Таму ня дзіўна, што ягоная інаўгурацыя таксама парушае традыцыі.
Паводле амэрыканскіх СМІ, Трамп стане першым за больш як стагодзьдзе прэзыдэнтам, які запрасіў замежных лідэраў на цырымонію прынясеньня прысягі. Звычайна на гэтай падзеі прысутнічаюць толькі замежныя дыпляматы і паслы.
«Гэта незвычайна, калі на інаўгурацыі прысутнічаюць замежныя лідэры, паколькі гэтая падзея ўспрымаецца як унутрыпалітычнае», — адзначыў Кейсі Маерс, прафэсар Вірджынскага тэхналягічнага інстытуту, які дасьледуе ўзаемадзеяньне паміж сувязямі з грамадзкасьцю і палітыкай.
Сярод запрошаных лідэраў — кансэрватыўная прэм’ер-міністарка Італіі Джорджа Мэлёні, правапапулісцкі прэзыдэнт Аргентыны Хаўер Мілей і віцэ-прэзыдэнт Кітая Хань Чжэн.
«Трамп выкарыстоўвае такія маштабныя падзеі, як інаўгурацыя, каб наладзіць сувязі і знайсьці агульную мову, — адзначае Маерс. — Гэта вельмі ўнікальны падыход да дыпляматыі, у якога ёсьць карані ў бізнэсе».
Тэхнамільярдэры
Сярод іншых VIP-гасьцей на інаўгурацыі — самыя вядомыя прадстаўнікі амэрыканскай тэхнаіндустрыі, у тым ліку ўладальнік X і Tesla Ілон Маск, заснавальнік Meta Марк Цукербэрг і заснавальнік Amazon Джэф Бэзас. Як паведамляецца, запрашэньні таксама атрымалі генэральныя дырэктары Apple, OpenAI, Uber і TikTok.
Некаторыя з гэтых кампаній зрабілі ўнёскі ў інаўгурацыйны фонд Трампа, які сабраў больш за 170 мільёнаў даляраў, рэкордную суму.
Крэмніевая даліна, цэнтар амэрыканскай тэхналягічнай індустрыі, асьцярожна рэагавала на нечаканую перамогу Трампа ў 2016 годзе. Тады Маск, які зараз зьяўляецца адным з найбуйнейшых донараў Трампа ў выбарчай кампаніі 2024 году, падтрымліваў ягоную суперніцу Гілары Клінтан.
Экспэрты лічаць, што зьмяненьне стаўленьня Крэмніевай даліны зьвязана з жаданьнем уплываць на рэгуляваньне тэхнаіндустрыі і пытаньне тарыфаў.
Мэт’ю Далек, прафэсар палітычнай гісторыі Ўнівэрсытэту Джорджа Вашынгтона, лічыць, што тэхнакампаніі імкнуцца пазьбегнуць новых тарыфаў, якія могуць паўплываць на іх бізнэс.
Паводле яго, адміністрацыя Байдэна адштурхнула Крэмніевую даліну праз абвінавачаньні Amazon у манапалізьме, спробы падзяліць Google, судовыя справы супраць Meta, ігнараваньне Tesla на мерапрыемстве ў Белым доме, прысьвечаным электрамабілям, і барацьбу з крыптаіндустрыяй.
«Многія людзі ў сфэры тэхналёгій адчувалі раздражненьне ад спробаў адміністрацыі Байдэна рэгуляваць іхную дзейнасьць і абмяжоўваць спосаб іх працы. Яны лічылі гэта агрэсіўным, — кажа Далек. — Замест таго, каб іх ушаноўвалі як герояў новай лічбавай эпохі, яны лічылі, што некаторыя прадстаўнікі адміністрацыі Байдэна іх дэманізуюць», — дадаў ён.
У разьвітальнай прамове 15 студзеня Джо Байдэн папярэдзіў аб «небясьпечнай алігархіі», якая пагражае дэмакратыі.
«Мяне турбуе небясьпечная канцэнтрацыя ўлады ў руках невялікай колькасьці багатых людзей», — сказаў Байдэн, не называючы імёнаў.
Лічыцца, што Ілан Маск, найбагацейшы чалавек сьвету, аказвае значны ўплыў на Трамп. Абраны прэзыдэнт прызначыў Маска кіраўніком камісіі, якая будзе займацца паляпшэньнем эфэктыўнасьці працы амэрыканскага ўраду, у тым ліку скарачэньнем выдаткаў, якія лічацца марнымі.
Халодны прыём
З 1981 году інаўгурацыю праводзілі ў заходнім крыле Капітолію, дзе для гэтай падзеі будавалі плятформу, якая можа зьмясьціць больш за 1600 чалавек.
Звычайна сярод прысутных — дзейны прэзыдэнт і віцэ-прэзыдэнт і іхныя семʼі; абраны прэзыдэнт і віцэ-прэзыдэнт і іхныя семʼі; былыя прэзыдэнты і іхныя жонкі; чальцы кабінэта міністраў і кандыдаты на гэтыя пасады; 535 сяброў Кангрэсу; дзевяць судзьдзяў Вярхоўнага суду; замежныя паслы; члены Абʼяднанага камітэту начальнікаў штабоў; губэрнатары і іншыя госьці, у тым ліку дарадцы і блізкія сябры новаабранага прэзыдэнта, а таксама буйныя донары і славутасьці.
Па паведамленьнях, сярод славутасьцяў, якія наведаюць інаўгурацыю Трампа, будзе былы чэмпіён сьвету ў боксе Майк Тайсан, а таксама іншыя спартоўцы і музыкі.
Некалькі чальцоў Кангрэсу ад Дэмакратычнай партыі, уключаючы Нэнсі Пэлосі, адну з самых уплывовых фігур партыі, заявілі, што ня будуць прысутнічаць. Сярод іншых вядомых асоб, якія прапусьцяць інаўгурацыю, былая першая лэдзі Мішэль Абама.
Празь незвычайна халоднае надворʼе сёлета інаўгурацыя ўпершыню з 1985 году пройдзе ў Ратондзе Капітолію. Ратонда можа зьмясьціць толькі каля 600 чалавек, ад чаго многія VIP-госьці ня змогуць прысутнічаць.
Акрамя самой інаўгурацыі, заплянавана некалькі важных падзей да і пасьля цырымоніі прынясеньня прысягі, у прыватнасьці вячэра 19 студзеня з Трампам і яго жонкай Мэланіяй. Таксама ўвечары 20 студзеня адбудзецца некалькі інаўгурацыйных баляў.
Як праходзілі інаўгурацыі прэзыдэнтаў ЗША апошнія 100 гадоў. ФОТА
