Адзін з судоў Кіева адмовіў грамадзяніну Беларусі, які хацеў ваяваць на баку Ўкраіны ў складзе беларускага нацыянальнага падразьдзелу, у скасаваньні пастановы Службы бясьпекі Ўкраіны аб прымусовым вяртаньні ў краіну паходжаньня або трэцюю краіну.
Пасяджэньне суду прайшло 16 сакавіка ў закрытым рэжыме, але рашэньне па яго выніках апублікавалі толькі цяпер.
У кастрычніку 2022 году Служба бясьпекі Ўкраіны правяла апытаньне грамадзяніна Беларусі з выкарыстаньнем паліграфа і па яго выніках рэкамэндавала яму пакінуць тэрыторыю Ўкраіны да 23 кастрычніка 2022 году. Беларус у сваю чаргу зьвярнуўся ў суд па скасаваньне гэтага рашэньня.
У судовым рашэньні адзначаецца, што ў часе апытаньня пры дапамозе паліграфа супрацоўнікі СБУ атрымалі зьвесткі, якія сьведчаць «аб магчымым знаходжаньні беларуса ў агентурным апараце спэцслужбаў або праваахоўных органаў Беларусі і выкананьні задач на шкоду нацыянальнай бясьпецы Ўкраіны».
«Улічваючы варожае стаўленьне Рэспублікі Беларусь да Ўкраіны было прапанавана органу вайсковага ўпраўленьня Ўзброеных сіл Украіны адмовіць грамадзяніну Беларусі ў праходжаньні вайсковай службы ў нацыянальных вайсковых фармаваньнях Украіны, паколькі знаходжаньне грамадзян Беларусі, якія скампрамэтаваныя супрацай з нацыянальнымі спэцслужбамі, на тэрыторыі Ўкраіны стварае пагрозу дзяржаўнай бясьпецы», — патлумачылі прадстаўнікі СБУ на судовым пасяджэньні.
Па выніках апытаньня супрацоўнікі СБУ таксама нібыта выявілі ў беларуса прыкметы «дэвіянтных паводзінаў» і «дэзадаптацыйныя схільнасьці, якія могуць ускладніць знаходжаньне гэтай асобы ў шэрагах Узброеных сіл Украіны і прывесьці да цяжкіх наступстваў».
Суд палічыў, што атрыманая ў часе контравыведнай праверкі інфармацыя сьведчыць аб «учыненьні беларусам дзеяньняў, якія супярэчаць інтарэсам забесьпячэньня нацыянальнай бясьпекі Ўкраіны і аховы грамадзкага парадку», і зьяўляецца дастатковай падставай для прымусовага вяртаньня беларуса ў краіну паходжаньня або трэцюю краіну.
У апублікаваным судовым рашэньні, згодна з заканадаўствам Украіны аб ахове пэрсанальнай інфармацыі, замест прозьвішча беларуса выкарыстоўваецца фармуляваньне «АСОБА_1».
Летась у кастрычніку стала вядома, што з Украіны вымушаныя былі выехаць два беларускія добраахвотнікі — былы палітвязень Ціхан Клюкач і баец з пазыўным «Карыч», якога СБУ нібыта і западозрыла ў супрацы з КДБ Беларусі.
Тады Ціхан Клюкач сьцьвярджаў, што «Карыча» ў Беларусі аднойчы затрымліваў КДБ, пасьля гэтага той выехаў і больш не вяртаўся.
Вядома, што «Карыч» вучыўся ў Польшчы на праграме імя Каліноўскага і доўга не наведваў Беларусь. Але ў лютым 2022 году ў часе сваёй паездкі ў Беларусь ён трапіў у раённы аддзел КДБ і пад пагрозай зьняволеньня пагадзіўся на супрацу. Па вяртаньні ў Польшчу ён адразу аб гэтым паведаміў польскім спэцслужбам і рэкрутэрам добраахвотнікаў ва Ўкраіну.
Афіцыйны прадстаўнік ініцыятывы Prague Support Team Кірыл Якімовіч расказваў Свабодзе, што ён сустракаў «Карыча» у Польшчы.
«Вялікая да яго павага, што амаль адразу ён сказаў, што падпісаў паперу аб супрацы з КДБ. Ён гэтага ня ўтойваў і не адмаўляў. У мяне да „Карыча“ вельмі добрае стаўленьне. Мы пракансультаваліся са службай бясьпекі „Пагоні“. Яны прапанавалі максымум пазбавіцца ад тэлефона, які пабываў у КДБ. „Карыча“ правяралі палякі на паліграфе. Выбітае дубінкамі падпісаньне ня значыць, што супрацоўнічаў».
Сам «Карыч» пакуль не раскрывае сваёй асобы і не дае інтэрвію.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
