Жыхары Сьветлагорску 19 студзеня заўважылі, як з трубы цэлюлёзна-кардоннага камбінату ў раку Бярэзіну цячэ незразумелая вадкасьць і пена. З гэтай нагоды мясцовая жыхарка Алена Масьлюкова зьвярнулася ў раённае ўпраўленьне МНС, а таксама ў міліцыю.
Супрацоўнікі МНС скід зафіксавалі. Алена Масьлюкова зьняла працэс скіду вадкасьці на відэа.
Што скідалі ў Бярэзіну?
Зь відэа бачна, як у ліўневую каналізацыю, якая зьвязана з ракой Бярэзінай, льецца цёмная вадкасьць з брудна-жоўтай пенай. Алена Масьлюкова распавяла Свабодзе, што гэта адбылося каля 14 гадзіны 19 студзеня, навокал стаяў смурод.
Пакуль Алена Масьлюкова не атрымала адказу ні ад МНС, ні ад кіраўніцтва заводу, што канкрэтна скідалі ў ваду і наколькі гэта шкодна для экалёгіі.
Як сказаў карэспандэнту Свабоды намесьнік генэральнага дырэктара па ідэалёгіі Сьветлагорскага цэлюлёзна-кардоннага камбінату Сяргей Гарбачоў, гэта быў плянавы скід, які «не пагражае экалёгіі».
«Пэрыядычныя скіды прадугледжаныя, гэта ж тэхналягічная труба, туды ўсё ідзе пасьля ачысткі. А чорнае яно, бо вада ў рацэ чорная. Гэта прадугледжана ў праекце, які ўзгоднены ўсімі экалягічнымі службамі. Гэта быў плянавы скід. Ня тое, што там нешта страшнае скідаюць. У такіх месцах вялікія зграмаджэньні рыбы, рыба іх з задавальненьнем есьць і ня плавае дагары пузам», — кажа Сяргей Гарбачоў.
Чаму завод сьмярдзіць?
Намесьнік гендырэктара прызнае, што вытворчасьць заводу таксама выклікае смурод, але небясьпекі ў гэтым, упэўнівае ён, няма.
«Канцэнтрацыі ў паветры далёкія ад гранічна дапушчальных у меншы бок. Але, на жаль, гэты газ настолькі сьмярдзючы, што мы яго чуем, калі там дзьве малекулы на кубічны мэтар. У такой канцэнтрацыі няма небясьпекі для людзей. Але ён прыносіць вялікія нязручнасьці. Тыя, хто ня церпяць, гатовыя са скуры выскачыць. У іх і кроў ідзе, і рукі гараць, і вочы на лоб лезуць. Але такіх чатыры чалавекі. У іншых нічога на лоб ня лезе, яны з разуменьнем ставяцца», — сказаў Сяргей Гарбачоў.
У эколягаў да заводу пад Сьветлагорскам, які ў народзе празвалі «сьмярдзючым» за характэрны пах навокал, шмат пытаньняў. Праект праходзіў дадатковую экспэртызу ў Мінпрыроды, дзе пацьвердзілі, што смуроду навокал быць не павінна.
«Кітайскія партнэры нашы пакідалі тут усё»
Меркавалася, што новы завод забясьпечыць патрэбы ўнутранага рынку і будзе вырабляць беленую цэлюлёзу на экспарт. Першапачаткова праект ацэньваўся на 700 мільёнаў даляраў. Амаль усе грошы атрыманыя з кітайскага крэдыту. Будаўнікі таксама кітайцы — кампанія САМСE.
У лістападзе 2018 году завод спыняўся, Сяргей Гарбачоў кажа, што гэта было зьвязана з кітайскімі інвэстарамі. Цяпер на заводзе ідуць працы па пробным выпуску прадукцыі. Кітайскія інвэстары далі на пабудову заводу крэдыт у 800 мільёнаў даляраў.
«Кітайскія партнэры нашы пакідалі тут усё. Мы вымушаныя былі сваю ахову выставіць. Мы пасьля ўсё зьвялі да кучы і ўзнавілі пробныя працы. Гэта каб ліквідаваць усе парушэньні, якія нам выпісалі», — кажа Сяргей Гарбачоў.
Сваю незадаволенасьць гэтым праектам выказваў Аляксандар Лукашэнка. Яшчэ летась у красавіку ён заяўляў, што «завод спыніўся празь месяц пасьля яго запуску».
Што важна ведаць пра завод беленай цэлюлёзы пад Сьветлагорскам
- У 2012 годзе ў Сьветлагорску сабралі больш за 10 тысячаў подпісаў супраць новага будаўніцтва, але праект быў распачаты.
- Смурод у Якімавай Слабадзе і Сьветлагорску пачалі адчуваць у лістападзе 2017 году пасьля першых пусканаладачных работ.
- Кіраўніцтва заводу сьцьвярджала, што выкіды не аказваюць нэгатыўнага ўплыву на здароўе, аднак пасьля дзясяткаў скаргаў ва ўсе структуры ўлады ад мясцовых жыхароў, прызнала, што «газы з кепскім пахам» — мэтыльмэркаптаны. Пусканаладачныя работы былі прыпыненыя.
- 25 сьнежня 2017 году жыхары вёскі Якімава Слабада выйшлі на пратэст, патрабуючы вырашыць праблему са «сьмярдзючым заводам».
- 7 ліпеня 2018 году ААТ «Сьветлагорскі цэлюлёзна-кардонны камбінат» пачаў пусканаладачныя працы на вытворчасьці беленай цэлюлёзы. У тэрыторыю санітарна-абарончай зоны не патрапілі дачныя ўчасткі і сельскагаспадарчыя надзелы.
- 15 верасьня мясцовыя жыхары зноўку выйшлі на пратэст у Сьветлагорску супраць выкідаў з кітайскага заводу.
- Вытворчасьць беленай цэлюлёзы нясе выкіды мэтыльмэркаптану, які ў вялікіх дозах можа выклікаць сьмерць.
- За 20 мэтраў ад заводу знаходзяцца парнікі Сьветлагорскай агароднінай фабрыкі, якая не ўключана ў санітарна-абарончую зону.
- За 350 мэтраў — вёска Якімава Слабада, яе ў ахоўную зону ўключылі.
- Меркавалася, што новы завод забясьпечыць патрэбы ўнутранага рынку і будзе вырабляць беленую цэлюлёзу на экспарт. Першапачаткова праект ацэньваўся на 700 мільёнаў даляраў. Амаль усе грошы атрыманыя з кітайскага крэдыту. Будаўнікі таксама кітайцы — кампанія САМСE.
Канцэрн «Белляспаперпрам» запэўнівае, што запуск вытворчасьці беленай цэлюлёзы «знаходзіцца пад кантролем». Пры гэтым у канцэрне адзначаюць, што ў тэрыторыю санітарна-абарончай зоны не патрапілі:
- тэрыторыі садаводчых таварыстваў і дачных каапэратываў;
- парнікі і адкрытыя надзелы Сьветлагорскай агароднінай фабрыкі;
- сядзібная жылая забудова вёскі Якімава Слабада.
«Зноў гэты смурод! Нас ратуе толькі моцны вецер». Пад Сьветлагорскам запускаюць кітайскі завод
У ліпені кіраўніцтва ЦКК абяцала, што будзе праводзіцца рэгулярны маніторынг экалягічнай сытуацыі ў раёне. Цяпер амаль штодзень на сайце Сьветлагорскага ЦКК разьмяшчаецца адпаведная інфармацыя, паводле якой выкіды не перавышаюць усталяваныя экалягічным заканадаўствам нормы (гранічна дапушчальныя канцэнтрацыі).
