Ад аўтара
Калі б мне давялося паўтарыць усё нанова, я не вагаўся б ні імгненьня. Гэта ня поза, гэта пазыцыя.
Прадстаўленыя запісы — апісаньне і тлумачэньне таго, што адбывалася за сьценамі сумна вядомага сьледчага ізалятара КДБ, або папросту «Амэрыканкі». З 19 сьнежня 2010-га па 6 красавіка 2011 году.
Анатоль Лябедзька
Анатоль ЛябедзькаНарадзіўся у 1961 г. у вёсцы Трылес Стаўбцоўскага раёну Менскай вобласьці. Скончыў факультэт гісторыі і францускай мовы Менскага пэдагагічнага інстытуту, юрыдычны факультэт БДУ.
Дэпутат Вярхоўных Саветаў Беларусі 12-га і 13-га скліканьняў.
Адзін з ініцыятараў спробы імпічмэнту прэзыдэнта (1996).
Ад 2000 г. — старшыня Аб’яднанай грамадзянскай партыі. Сустаршыня Палітычнай Рады Аб’яднаных дэмакратычных сіл.
За ўдзел у палітычнай дзейнасьці неаднаразова прыцягваўся да адміністрацыйнай і крымінальнай адказнасьці.
Жанаты, мае сына.
Пасьля акцыі пратэсту супраць фальсыфікацыі вынікаў выбараў быў затрыманы ў ноч на 20 сьнежня 2010 г. у Менску і зьмешчаны ў СІЗА КДБ.
Яму выставілі абвінавачаньне ў арганізацыі і ўдзеле ў масавых беспарадках.
6 красавіка 2011 г. вызвалены зь СІЗА КДБ пад падпіску аб нявыезьдзе.
23 жніўня крымінальная справа супраць яго была спыненая.
Праваабарончая арганізацыя «Міжнародная амністыя» прызнала Лябедзьку вязьнем сумленьня.
Чацьвёртая частка тэксту напісаная непасрэдна ў камэрах СІЗА. Мне ўдалося вынесьці запісы, расьпіхаўшы аркушы дзёньніка ў канвэрты зь лістамі. Астатняе давялося аднаўляць па памяці, па ўласных лістах, якія былі адпраўленыя з «амэрыканкі» і дайшлі да адрасата. Таму загадзя выбачаюся за магчымыя недакладнасьці ў дэталях (да прыкладу, серада або чацьвер, раніцай ці ў абед). Пры гэтым я ня стаўлю мэты зьняць вяршкі чужой спагады. У мяне няма жаданьня нешта пузырыць, перабольшваць, прымнажаць. Як няма і намеру нешта рэтушаваць, лякіраваць, прымяншаць.
Некалькі сшыткаў з нататкамі, зь вершамі і апавяданьнямі былі канфіскаваныя пры маім вызваленьні з «амэрыканкі». Бяз права на вяртаньне. Запісы ператварыліся ў небясьпечнага сьведку, і, хутчэй за ўсё, іх зьнішчылі. Але ж я жывы! І мой доўг, мой абавязак — аднавіць усё ў дэталях, у падрабязнасьцях. Усё як было. Каму гэта трэба? Гэта трэба мне, гэта трэба вязьням «Амэрыканкі», гэта трэба ўсім нам. Дзеля чаго? Дзеля асэнсаваньня, дзеля разуменьня, дзеля ачышчэньня, дзеля таго, каб такое больш не паўтарылася.
Дзёньнік — гэта ня толькі апісаньне падзеяў, якія адбываліся са мной і вакол мяне ў гэты час. Гэта яшчэ і думкі пра сябе, і рэанімаваныя памяцьцю фрагмэнты розных пэрыядаў пражытага жыцьця.
108 дзён. 108 начэй. Час, зь якога выціснуты ўспаміны. Час, які выбраў нас. Час, які прымусіў і нас выбіраць. Паміж словамі і ўчынкамі. Паміж свабодай зь беспрынцыповасьцю і несвабодай з прынцыпамі. Між вымушаным «так» і самапаважлівым «не».