هشت سال پیش فرخندۀ ۲۷ ساله به اتهام آتش زدن قرآن کریم در نتیجه لت و کوب مردان خشمگین در زیارت" شاه دو شمشیره" کابل جان باخت و پس از آن جسدش آتش زده شد.
هرچند بعدها اتهام وارده بر فرخنده نادرست ثابت شد، اما دیگر از فرخنده تنها جسد سوختهاش باقی مانده بود.
نهادهای حقوق بشری، فعالان حقوق زن و عالمان دین این رویداد را در آن زمان نکوهش کردند و خواستار تأمین عدالت برای فرخنده شدند.
حکومت آن زمان هم ۱۳ تن را به جرم دست داشتن در قتل فرخنده و بر اساس حکم محکمه زندانی کرد و گفت که پروندۀ برخی متهمان دیگر تحت پیگرد قرار دارد.
خانوادۀ فرخنده هم پیش از این به رادیو آزادی گفته بودند که عدالت در برابر او تأمین نشده است.
اکنون فعالان حقوق زن به مناسبت هشتمین سالگرد کشته شدن فرخنده میگویند، حکومت طالبان با محروم کردن زنان از حقوقشان و بر خورد نادرست با آنان، هزاران زن را با سرنوشت فرخنده مواجه کردند که به باور آنان، روزهای تاریک را تجربه میکنند.
مونسه مبارز، فعال حقوق زنان میگوید که حکومت طالبان زنان را به حاشیه رانده اند تا از آگاهی و حقوقشان دور بمانند.
بانو مبارز به رادیو آزادی گفت، زنان و دختران افغان هر روز در آتش این محرومیتها میسوزند:
"آنچه که در مقابل فرخنده صورت گرفت در مقابل یک زن بود، اما امروز این وضعیت را ۱۹ میلیون نفوس افغانستان، زنان تجربه میکنند. زنان به گونههای مختلف وضعیت فرخنده را تجربه میکنند، فقر، به دار کشیدن، ترور زنان که با نیروهای امنیتی کار میکردند، زندان، شکنجه و تجاوز جنسی همهاش به اندازۀ قضیۀ فرخنده مهم است."
رمزیه سعیدی، یکی دیگر از فعالان حقوق زن به رادیو آزادی میگوید که زنان افغانستان در یک وضعیت بحرانی بسر میبرند و با محرومیت از حقوقشان، به حاشیه رانده شده اند:
"زنان به دلیل بیمعنی از جامعه حذف شدند، محدودیت و قوانین جدید هر روز وضع میشود. مکاتب، پوهنتونها بسته شده و ما شاهد بودیم که زنان را دره و یا شلاق زدند، پارکهای ورزشی به رویشان بسته شد. من نمیدانم آنها از کدام اسلام صحبت میکنند. بسیار متاثر هستم و امیدوار هستیم یک روز این وضعیت تغییر کند."
سخنگویان حکومت طالبان از جمله ذبیحالله مجاهد به پرسشهای رادیو آزادی در بارۀ این ادعاها پاسخ ندادند، اما پیش از این همواره گفته اند که حقوق زنان در چوکات شریعت اسلام تأمین است.
فعالان حقوق زنان میگویند که کشته شدن فرخنده نمونۀ محکمه صحرایی در افغانستان بود، اما در طول دوسال اخیر دهها نمونۀ محکمه صحرایی زنان در افغانستان برگزار شده که زنان بدون بررسی اتهامات لتوکوب و زندانی شدند.
این در حالیست که از آگست ۲۰۲۱ تا اکنون زنان افغانستان با محرومیت مختلف از جمله عدم دسترسی به حقوق اساسیشان چون حق کار و تعلیم، حضور در فضای عمومی و تفریح گاهها مواجه هستند و در برخی موردها هم به اتهامهای مختلف در محضر عام دره زده شدند.
زنانی هم که در طول بیست سال در تلاش تبارز فعالیتهایشان در اجتماع بودند، اما اکنون خانه نشین شدند و یا هم راه مهاجرت را در پیش گرفته اند.