Күлкү кербени

Кайсы ырчынын тушунда ким бийлеген?

Тарых сабагы өтүп жатат. Мугалим жогорку класстын окуучусун ордунан тургузат.
- Кана, айтчы, Леонид Брежнев деген ким болгон?
- Ал деген ырчы Алла Пугачеванын күлгүн кезинде СССР деген мамлекетти башкарган киши.
- Жакшы. Динмухамед Кунаев ким болгон?
- Ал болсо Роза Рымбаева деген ырчынын жаш чагында Казакстанды башкарган.
- Абдан жакшы. Аскар Акаевди деле билээрсиң?
- Ооба. Ал киши деген айтылуу ырчы Саламат Садыкова баралына келип, Эл артисти наамын алып, “Кыргыз жери” ырын аргендей үнү менен аткарып жүргөн чакта Кыргызстандын президенти болгон дешет.

* * * * *

Бугаалтырыбыз Маркстан кыйын

Бир жолу марксисттик-лениндик идеяларга элеттегилер кантип сугарылганын текшерүү үчүн атайын адис тоо койнундагы районго жиберилет.
Албетте, дароо эле райондук “актип” шаарчадагы чоң жыйынканага чогултулат.
- Мен оболу оңой суроодон баштайын, - дейт алиги адис. – Айтыңыздарчы, “Капиталды” ким жазды эле?
- Капиталды?
- Ооба.
- Аны жазчу болсо жанагы Эмгек-Талаа айылындагы бугаалтыр жазат. Ошону “жазгыч” деп угуп жүрөбүз. Биз эми ал шайтандын эсебин табабыз, - дептир компартиянын райкомунун ачуусу чукул катчысы.

* * * * *

Айтматовдун чыгармасын ким жазган?

Орто мектептеги бүтүрүү сынагында оозеки суроо берилип жатат.
Сынакка кирген бала – айыл өкмөтүнүн эрке уулу.
- Кана, Айбек, биздин татаал сурообузга жооп берсең: Чыңгыз Айтматовдун “Жамийла” чыгармасын ким жазган?
- ... - (Айбектин көзү шыпта).
Болуптур, буга жооп бере албасаң, бизге айтып берчи: 1941-45-жылдардагы Улуу Атамекендик согуш качан болгон?
- ... - (Айбек мурдун шыр тартат).
- Деги ошол согушта эмнелер болду эле, сүрөттөп бере аласыңбы?
- Та-та-та-тах, дүңк-дүңк, пчю-пчю-пчю-уу! Та-та-та-тах!
- Ой азамат, бая эле ушинтип жооп бербейсиңби!

* * * * *

Нөшөрдө калган гректер

Байыркы дүйнө тарыхынын адиси болгон профессор дарсты токтото калып студенттерге кайрылыптыр:
- Түшүнбөй жаткан сурооңор болсо, тартынбай бергиле!
- Урматтуу профессор, эгерде байыркы гректер ачык талаа астындагы амфитеатрда отурганда жаан капысынан нөшөрдөп жаап кетсе, көрөрмандарга эмне болчу?
Профессор бир оокумга чейин ойлонуп, өзү окуп чыккан китептерди көңүлүндө кайра эстеп чыккан соң, акыры үшкүрдү да, жооп узатты:
- Анда көрөрман гректердин кийими ным болуп калчу.

* * * * *
ТЧ.

Штирлиц деген укмуш баатыр да!

Совет доорунун акыркы он жылдыгындагы азил. Тарыхчы мугалим окуучудан сурайт:
- Азамат, айтчы, Гитлер качан жана кандай жагдайда өлгөн?
- Жылы эсиме келбей атат, агай! Бирок аны Штирлиц өлтүргөн.

* * * * *

Кыргыз чалгынчыны алып кеткиле!

Бир жолу Штирлиц “Чоң Жерге” купуя сөздөр аркылуу шашылыш кабар жөнөттү.
“Бизге жапон дипломаты катары жиберген кыргыз чалгынчыңарды шашылыш кайра артка чакырып алгыла!”
“Эмне болуп кетти? Ал жакшы эле иштеп жатпайбы?” – деген жооп сыр сөздөргө катылып Маскөөдөн Берлинге келди.
“Ал кеңседе учураган немистин баарына эл көзүнчө он эки атасына чейинки санжырасын жатка айттырып кыйнап жатат. Мага кезек келсе, калпым чыгып тутулуп калчудаймын”, - дептир Штирлиц.

* * * * *

Штирлиц ыйлаганда

Бир жолу ССтин группен-фюрери Генрих Мүллер өтүп баратса, Штирлиц ыйлап отурат дейт.
- Ой! Фон Штирлиц, деги сага эмне болду?
- Эми болгонун айта берейинчи! Мага “Чоң Жерден” айтышты, үчүнчү уулдуу болдуң дешти!
- А-а, куттуктайм! – Мүллер бейкапар өтүп кетти.
Штирлиц болсо жубайын 15 жылдан бери көрө элек тагдырын ойлоп үшкүрдү.

* * * * *

Кабардын эң жаманы

Мүллер Штирлицке капысынан кайрылды:
- Фон Штирлиц, менде Сиз үчүн эки жаңылык бар. Бири жаман, экинчиси – андан да жаман. Кайсынысынан баштайын?
- Болуптур, жаманынан баштаңыз.
- Орус радист кыз сиз тууралуу баарын айтып салды!
- Эми эң жаман кабарды айтсаңыз.
- Ал болгонун болгондой кылып бизге эмес, Сиздин аялыңызга айтып салды.

* * * * *

Кабаттан адашкан байланышчы

Империялык кеңсаларды жетектеген Мартин Бормандын батирин түнүчүндө бейтааныш бирөө каккылайт.
- Ким бул?
- Берлинге Аяз ата келди, - деп орус акценти менен шыбырайт сырттагы киши.
- А-а, силер үстүңкү кабаттагы Штирлицке келгенсиңер го. Ошол жакка барыңыз. Деле тынч уктатышпай коюшту, - деп күбүрөндү Борман.

* * * * *

Жеңишке бир жылдай калды

Мүллер Штирлицке:
- Сизден шектенип жүрөм...
- Бүгүн кайсы күн болду экен? – Штирлиц теманы башкага бурду.
- 1944-жылдын 6-июну.
(“М-да, эптеп чыдай турайын. 9-майдагы Жеңиш күнүнө чейин бир жылдай эле убакыт калды!” – деп Штирлиц ичинен күн санап оор улутунуп койду).

* * * * *

Телефон үчүн карыз эмес

Мүллер Штирлицке кайрылат:
- Фон Штирлиц, эмнеге Сиз Маскөөгө бир далай чалганыңызга карабай телефон кызматы үчүн төлөбөй жатасыз?
- Мүллер мырза! Мен Сталинград согушунан кийин акча үнөмдөө үчүн Маскөөгө Скайп (Skype) менен гана чыгып калгам.

* * * * *

(Пост-советтик жаш окурман менен көрөрманга:
Макс Отто фон Штирлиц (немисче Max Otto von Stierlitz) – бул совет доорундагы орус жазуучусу Юлиан Семеновдун калемине таандык көркөм чыгармадагы кейипкердин - советтик чалгынчы полковник Исаевдин (Всеволод Владимирович Владимировдун) Германияда чалгында жүргөндөгү жасалма аты.
Штирлиц тууралуу анекдоттордо совет доорундагы бир катар жосунсуз жоруктар, идеологдор менен цензорлор даңазалаган жалган кейипкерлер, калайык арасындагы сабатсыздык, ж.б. шылдыңга алынган).

* * * * *
ТЧ.