Батыш өлкөлөрү Москва менен мамилесин оңдоого аракет кылып жатканда, Россия кайра Грузияга кол салышы мүмкүн деген кооптонуулар айтылууда. АКШ президенти Барак Обама Москвага келерге бир жума калганда, эл аралык байкоочуларды Түштүк Осетияга киргизбей койду жана Россия Грузиянын түндүк ныптасында аскерий машыгуу өткөрө баштады.
Ирандын Көзөмөл кеңешинин чечими боюнча, президенттик шайлоодогу добуштар кайра саналууда. Добуштардын 10 проценти кайра саналары маалымдалды. Кеңеш 13-июнда президент Ахмединежадды жеңди деп жарыялагандан тарта шайлоо адилет өтпөдү жана добуштар бурмаланды деген оппозициянын тарапкерлери жаңы шайлоо өткөрүүнү талап кылышып, нааразылык акциялары өткөрүшүүдө.
Германия канцлери Ангела Меркел жума күнү Вашингтондо президент Барак Обама менен кездешет. Бул эки лидердин бир жылга жетпеген аралыктагы үчүнчү жолугушуусу. Тез-тез кездешүүлөргө карабай, АКШ-Германия ортосунда экономикалык саясат жана башка маселелер боюнча ажырым өсүүдө. Буга, серепчилердин баамында, баарынан да Германиянын Россия менен болгон мамилеси таасир этүүдө сыягы.
Ооганстандын талиптер коога салган түштүк жана чыгыш провинцияларынын эли 20-августта болчу президенттик шайлоого көңүл кош. Мындан улам, “Азаттык” радиосунун кабарчыларынын билдиришинче, талапкерлер үгүт өнөктүгүн негизинен баш калаа Кабылда жана өлкө түндүгүндөгү провинцияларда гана өткөрүп жатышат.
Иран бийликтери эларалык жандоочу-сателиттердин жыштыктарыны күчтүү толкундар менен басууда. Натыйжада Иран жарандары АКШ жана Британ өкмөттөрү каржылаган Би-Би-Си жана “Америка авазы” радиостанцияларынын перс тилиндеги берүүлөрүн укпай калышты.
Эл аралык рейтинг агенттиги - “Moody” май айынын аяк ченинде Өзбекстандын үч ири банкынын: “Ипотека- банк”, “Алокабанк” жана Борбордук банкында кардарлар алдындагы милденмелерин аткарууга жетерлик акчасы бар экенинен күмөн санаганын билдирди. Эксперттер жүгүртүүдөгү акчанын жетишсиздигинен улам банктардын депозиттери жай өсүп жаткандыктан, өкмөт банктарга кошумча колдоо көрсөтүлөт деген убадасын аткара албайт деп чочушат.
Ирандын ынкылапчыл гвардиясы жаңы демонстрация айоосуз басылат деп эскерткенине карабай, 12-июндагы президенттик шайлоо адилеттүү өткөн жок деген адамдар дүйшөмбү күнү Тегеранда демонстрацияга чыгышты. Батыш булактары күбөлөргө шилтеп, полиция абага ок атып жана көздөн жаш агызчу газ колдонуп элди кууганын кабарлады.
Иран бийликтери президенттик шайлоо калыс өтпөдү деп толкуп жаткан элди тынчыта алар-албасы азырынча белгисиз. Демонстранттар менен өкмөттүк күчтөрдүн кагылышында өлгөндөрдүн саны 17ге жетти. Ирандын диний жана саясый жетекчи чөйрөсү экиге бөлүндү. Өлкө кайда барат?
Ирандын руханий көсөмү айатолла Али Хаменейи 12-июндагы президенттик шайлоонун жыйынтыгын жокко чыгарып, жаңы шайлоо өткөрүү жөнүндөгү оппозициянын алты күндөн берки талабын жүйөсүз кеп деп, четке какты. Ал Ахмединежаддын жеңишин тастыктап, нааразылык акциялары токтотулбаса, пост-советтик кээ бир өлкөлөрдөгүдөй ынкылап чыгып кетиши ыктымал деп эскертти. Айатолла Хаменейи Ирандагы адам укугун бузууларды сындаганы үчүн Британияны "чыккынчы" деп атап, соңку дипломаттык араздашууга чыйыр да салды.
Эл аралык рейтинг агенттиги - Moody май айынын аяк ченинде Өзбекстандын үч ири банкынын: “Ипотека-банк”, “Алокабанк” жана Борбордук банкында кардарлар алдындагы милдеттенмелерин аткарууга жетерлик акчасы бар экенинен күмөн санаганын билдирди.
Барак Обама АКШнын финансы системасын реформалоонун планын сунуш кылды. Реформа дүйнөлүк экономиканы да аңга түрткөн кризистин кайталануусуна бөгөт койуш керек. Бул, эксперттердин айтышынча, 1930-жылдардагы Улуу депрессиядан берки АКШнын банк тармагындагы эң чоң реформа болот.
Ирандык таанымал укук коргоочу, Нобелдин тынчтык сыйылыгын лауреаты Ширин Эбади өлкөдө жаңы президенттик шайлоо өткөрүлүшү зарыл деп санайт. Эбади айым “Азаттык” радиосуна берген интервьюда, шайлоонун жүрүшүнө көз салуу үчүн Иранга эларалык байкоочулар чакырылууга тийиш деген да пикирин айтты.
Британиянын Иракка каршы согушка катышуу себебин көзкарандысыз комиссия иликтейт. Премьер-министр Гордон Браундун Өкүлдөр палатасына айтышынча, атайын түзүлгөн комитет 2003-жылдан берки Ирактагы согушка катышып кетирилген жаңылыштыктарды бир жылда изилдеп чыгат. Оппозиция өкмөттүн изилдөөнү жабык талкуулоо жөнүндөгү чечимин маалыматты элден жаап-жашыруу аракети деп сындады.
16-июнда Ооганстанда ырасмий түрдө президенттик шайлоо өнөктүгү башталды. Бирок өлкөнүн алыскы аймактарында кырдаал оор. Ооганстандагы катаал жагдайга байланыштуу президенттик шайлоо адеп белгилегенден кийинкиге - 20-августка жылдырылган болчу.
Шейшемби күнү Екатеринбургда БРИКтин лидерлеринин биринчи ырасмий кездешүүсү ачылат. Экономикасы тез өнүгүп бараткан Бразилия, Россия, Индия жана Кытайдын лидерлеринин глобалдык экономикалык кризис мезгилинде чогулуусу - төрт өлкөнүн дүйнөдө өсүп бараткан экономикалык таасирин шарданалоонун бир жышааны ирети бааласа болот.
Батыш президент Ахмадинежаддын кайра шайлануусу менен куттуктай элек. Бирок шайлоо бурмаланды деген ирандыктарды күч менен таркатууну, маалыматтарды жаап-жашыруу үчүн медиакаражаттарын төө бастыга алуусун сындашты. Иранга коңшу кээ бир өлкөлөрдүн лидерлери Ахмадинежадды “эмгегиңизди эл туура баалады” деп куттукташты.
Президент Махмуд Ахмадинежаддын кайра шайлануусуна эларалык коомчулук өз мамилесин билдирүүдө өтө этияттыгын көрсөтүүдө. Ал эми Иран оппозициясы добуш берүүлөр орой бурмаланды дешип, шайлоонун жыйынтыгын тааныбоого үндөшүүдө. Анткен менен, бир катар өлкөлөр Ахмадинежадды жеңиши менен куттукташты.
Иран жетекчилиги өлкөнүн шайлоо системасы региондогу эң демократиялуу система, 12-июндагы президенттик шайлоодо эл өзү каалаган талапкер үчүн эркин добуш берет дешет. Бирок байкоочулар менен укук коргоочу уюмдар ирандык шайлоочуларда тандоо мүмкүнчүлүгү жокко эсе экенин айтышат.
10-июнда Нью-Йоркто Гуантанамо түрмөсүнүн биринчи туткунунyн соту башталды. Ахмед Гайлани 1998-жылы Африкада болгон террордук чабуулдарга катышты деген күнөөнү четке какты. Гайланини АКШнын жарындык сотунда соттоо - президент Барак Обаманын Гуантанамо абак жайын жабуу планына кирет. Сот 16-июнда кайра улантылат.
Өткөн жумада 27 өлкөдө Европарламентке шайлоо өттү. Шайлоочулар негизинен орточул-оңчулдарды жана анти-иммиграциячыл ашынган оңчул партияларды колдошту.
Дагы жүктөңүз
