Байкот. Блог Віталя Рымашэўскага

Як вядома, выбараў у Беларусі даўно няма. Рэжым адабраў у беларусаў магчымасьць самім абіраць уладу. Але пазбавіць чалавека ці народ права выбару ня здольны ніхто. Якія б складаныя ні былі жыцьцёвыя ўмовы — выбар заўсёды застаецца за чалавекам: зрабіць так ці іначай. І кожны чалавек здольны гэты выбар зрабіць згодна са сваімі перакананьнямі і ўласным сумленьнем. Такі выбар у беларусаў сёньня ёсьць: зноўку падпарадкавацца плянам улады і прыняць удзел у выбарчым спэктаклі — альбо далучыцца да кампаніі байкоту.

У гэтыя тыдні, згодна з вызначаным сцэнарам, разыгрываецца дзея першая — «Збор подпісаў за вылучэньне кандыдатаў».

Кампанія байкоту прапануе грамадзянам Беларусі альтэрнатыву: замест збору подпісаў у падтрымку «кандыдатаў» у палатку — далучыцца да кампаніі ў падтрымку палітвязьняў.З гэтага тыдня распачаты збор подпісаў за вызваленне палітвязняў і рэабілітацыю ўсіх несправядліва асуджаных. Для ўсіх неабыякавых людзей на пікетах, пры абыходзе кватэраў, пры сустрэчах са знаёмымі — ёсьць магчымасьць распавесьці пра вязьняў, сабраць подпісы ў іх падтрымку, заклікаць не ісьці галасаваць і далучыцца да кампаніі байкоту.

Тым болей, што з 2011 году страху ў беларускім грамадзтве стала меней. Пры размовах зь людзьмі ўразіла гатоўнасьць менчукоў выказаць салідарнасьць з палітвязьнямі. У лютым-сакавіку 2011 году Беларуская Хрысьціянская Дэмакратыя таксама праводзіла збор подпісаў за вызваленьне палітвязьняў, але нават у Менску са 100 чалавек толькі адзін ці двое пагаджаліся паставіць подпіс. Большасьць выказвала сваю падтрымку і салідарнасьць. Але ад подпісу адмаўляліся — баяліся рэпрэсій. Зараз на байкотных пікетах пераважная большасьць ставіць подпісы пад зваротам у падтрымку вызваленьня палітвязьняў і рэабілітацыі ўсіх несправядліва асуджаных.

Ніводнага разу не пачуў нечага падобнага да: «нам патрэбна альтэрнатыва» альбо «раскажыце, што вы прапануеце замест…» Відавочна: беларусы ў сваёй большасьці вызначыліся «за» ці «супраць» цяперашняй улады. Усім усё зразумела. Адны (іх відавочная меншасьць) пакуль працягваюць ускладаць спадзеў на Лукашэнку, іншыя — гатовыя падтрымаць любога, хто выступае за зьмены. Гэтыя ўсё разумеюць. Ім не патрэбныя казкі пра шчасьлівую праэўрапейскую, прарасейскую ці прамарсіянскую будучыню. Калі яны і хочуць пачуць нейкую «праграму» — то толькі ў выглядзе адказу на адно пытаньне: што можна зрабіць, каб нешта зьмянілася ў краіне? Як магчыма памяняць гэтую сыстэму? Пры гэтым многія ня вераць у перамены. Разуменьне таго, што адбываецца, расчараванасьць і нявер’е ў магчымасьць нешта зьмяніць — асноўны настрой у грамадзтве. Абяцаць гэтым людзям, што, ідучы на «выбары», галасуючы за «кандыдатаў», яны нешта мяняюць — значыць, бессаромна падманваць іх , чарговы раз памнажаць расчараванасьць і бязьвер’е, якімі карыстаецца рэжым.

Я заклікаю ўсіх неабыякавых людзей далучыцца да байкоту "выбараў" і замест збору подпісаў за кандыдатаў, замест легалізацыі існага рэжыму зьбіраць подпісы за вызваленьне палітвязьняў.

Да 24 верасьня 2012 году рэжым прапануе і заахвочвае толькі да аднаго дазволенага дзеяньня: удзелу ў перадвыбарчым фарсе. Байкотныя акцыі — пад забаронай, актывістам кампаніі — месяцы адміністрацыйных арыштаў і жорсткае зьбіцьцё. Грамадзкія арганізацыі, што падтрымалі кампанію — пад пагрозай закрыцьця.

Як вядома, усялякае дзеяньне спараджае адпаведнае супрацьдзеяньне. Які б жорсткі ні быў рэжым, якія б жахлівыя ні былі рэпрэсіі — чалавечае грамадзтва заўсёды знаходзіць альтэрнатыўныя спосабы змагацца, абыходзіць перашкоды і ўрэшце перамагаць — праз вызваленчыя паўстаньні, нацыянальныя страйкі, перамогу на свабодных выбарах... Форма змаганьня розная, вынік адзін — зьвяржэньне рэжыму. Так заўсёды было ў гісторыі і так будзе. Ніводзін таталітарны рэжым ня здолеў выйграць змаганьне з уласным народам.

Зьнішчыць апазыцыю — яшчэ ня значыць перамагчы. Маўклівыя акцыі пратэсту ў Беларусі 2011 году — яскравае таму пацьвярджэньне. У дэмакратычных краінах інтэрнэт і сацыяльныя сеткі — найперш сродак камунікацыі. Для таталітарных дзяржаў сацыяльныя сеткі — альтэрнатыўны спосаб самаарганізацыі грамадзтва, фармаваньня апазыцыйных ідэяў і каардынацыі дзеяньняў.

На зьмену «Рэвалюцыі праз сацыяльную сетку» ў 2012 годзе паўстала ініцыятыва «БАЙКОТ ВЫБАРАМ 2012». Ужо на дадзены момант суполка налічвае каля 14 000 чалавек. Гэта самая буйная беларуская інтэрнэт-суполка ў падтрымку палітычнай кампаніі.

І дарэмна ляяльныя апазыцыянэры ганьбяць інтэрнэт-актывістаў. Сутнасьць іхніх закідаў — абсалютная калька з тыповай прапаганды БТ супраць апазыцыі: «там толькі невялікае зборышча адмарозкаў, а ўвесь беларускі народ за нас». Інтэрнэт-супольнасьць выказалася недвухсэнсоўна ў падтрымку байкоту. На дадзены момант інтэрнэт-актыўнасьць — гэта адна зь нямногіх формаў актыўнасьці для тых, хто ня згодны ісьці шляхам калябарацыі пад лёзунгамі: «прапануем альтэрнатыву — абаронім незалежнасьць беларускага рэжыму ад уласнага народу». Да таго ж — гэта сур’ёзная альтэрнатыва сыстэме СМІ праўладнай і сыстэме СМІ «незалежнай».

«Рэвалюцыя праз сацыяльную сетку» ў 2010 годзе выбухнула маўклівымі акцыямі пратэсту — падтрымка кампаніі байкоту праз сацыяльныя сеткі непазьбежна ў пэўны момант выльецца ў актыўнасьць невіртуальную. Таму што можна прыкупіць пару апазыцыянэраў, завабіўшы мяккай абіўкай палаткавых крэслаў, але нельга купіць увесь народ.

Сёньня будучыня Беларусі залежыць ад кожнага з нас.