Гісторыя

«Наша Ніва»: У Нацыянальным гістарычным музэі прыбралі фігуры Вітаўта і Ягайлы

«Наша Ніва» паведамляе таксама пра імавернасьць таго, што да канца году экспазыцыю пра шляхту тут заменяць на іншую — пра Расейскую імпэрыю.

«У горадзе стане цішэй і павысіцца дарожная бясьпека». Улады пракамэнтавалі зьнішчэньне брукаванкі пад Стоўпцамі

Дзяржаўная газэта «Мінская праўда» цытуе стаўпецкіх чыноўнікаў, якія сьцьвярджаюць, што зьнішчаны каля ўезду ў горад кавалак брукаванкі ня мае статусу гісторыка-культурнай каштоўнасьці.

На Калыме адкрылі помнік чэкістам розных пакаленьняў

У Магадане на ўнутранай тэрыторыі адміністрацыйнага будынка Упраўленьня ФСБ Расеі адкрылі помнік «Супрацоўнікам органаў бясьпекі тэрыторыі». Пра гэта паведаміў губэрнатар Сяргей Носаў.

У Гішпаніі прызнаюць незаконным дыктатарскі рэжым Франка

Кангрэс дэпутатаў Гішпаніі ўхваліў новы закон аб гістарычнай памяці. У дакумэнце рэжым былога дыктатара генэрала Франсіска Франка аб’яўлены незаконным, а гішпанскі ўрад абавязаны садзейнічаць у пошуках ахвяр франкізму.

«У Беларусі — фашызм без ідэалёгіі», — гісторык Пашкевіч

Гісторык Аляксандар Пашкевіч адказвае на пытаньне, чаму Лукашэнка па-беларуску праслаўляе ВКЛ, тлумачыць, чаму ўлада так і не стварыла ніякай уласнай ідэалёгіі, і спрабуе выбраць правільнае слова для гістарычнай характарыстыкі сёньняшняга менскага рэжыму.

Беларуская бібліятэка ў Лёндане зрабіла даступнай на сайце выставу, прысьвечаную Янку Купалу

У гонар 140-годзьдзя з дня нараджэньня Янкі Купалы бібліятэка ўпершыню выстаўляе разам рукапісы Янкі Купалы, асобнікі ягоных самых раньніх выданьняў і арыгінальныя ілюстрацыі мастака Барыса Заборава да твораў песьняра.

У Гішпаніі знайшлі парэшткі найстаражытнейшага чалавека ў Эўропе

Група археолягаў, якія працуюць на стаянках Атапуэрка на поўначы Гішпаніі, выявіла фрагмэнт сківіцы чалавека, які жыў прыблізна паміж 1,2 і 1,4 мільёна гадоў таму. Гэта найстаражытнейшыя астанкі, знойдзеныя ў Эўропе.

Пісаць вершы Купалу натхніў украінскі геній, а расейскі геній яго абураў. Цікавыя факты да 140-годзьдзя клясыка

7 ліпеня 1882 году нарадзіўся Іван Луцэвіч (Янка Купала), клясык беларускай літаратуры, паэт, драматург, публіцыст, выдатны дзеяч беларускага Адраджэньня пачатку XX стагодзьдзя. Мы сабралі цікавыя факты пра ягонае жыцьцё.

МЗС Польшчы пра зьнішчэньне магіл жаўнераў АК у Беларусі: «Нагадвае змрочныя старонкі гісторыі камунізму»

У заяве МЗС Польшчы адзначылі, што гэтая «ганебная падзея» — прыклад парушэньня цяперашнімі беларускімі ўладамі ўсіх абавязаньняў у дачыненьні да мэмарыяльных аб'ектаў на сваёй тэрыторыі.

Ужо сёньня: 135 гадоў Марку Шагалу

Падзеі 6 ліпеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Колькі разоў беларусы ваявалі з расейцамі. Тлумачым

За апошнюю тысячу гадоў беларусы ваявалі з расейцамі як мінімум 100 год. Многія з гэтых войнаў былі страшнейшыя за ІІ сусьветную, а агулам нам вядома пра дзясяткі войнаў з усходнім суседам.

Як пад Ляхавічамі аднаўляюць сядзібу пачынальніка беларускага негвалтоўнага супраціву

На радзіме Тадэвуша Рэйтана, у Грушаўцы Ляхавіцкага раёну, трывае рэстаўрацыя ягонай родавай сядзібы. У 1773 годе Рэйтан з выступіў супраць першага гвалтоўнага падзелу Рэчы Паспалітай. Сёньня яго лічаць пачынальнікам беларускага негвалтоўнага супраціву.

Сем пытаньняў пра вызваленьне Беларусі і афіцыйнае сьвята 3 ліпеня. ТЭСТ

3 ліпеня афіцыйна сьвяткуецца Дзень Незалежнасьці Рэспублікі Беларусь (Дзень Рэспублікі). Што вы ведаеце пра гэтую дату і падзеі вакол яе? Праверце сябе.

Ужо сёньня: Гадавіна вызваленьня Менску ад нацысцкай акупацыі

«Менск 3 ліпеня 1944 году», карціна Валянціна Волкава

Хто такі рускі? Як адно слова можа распаліць вайну

Калісьці я спытаўся ў Васіля Быкава: з чаго пачынаецца фашызм? На двары быў самы пачатак 1980-х, я быў студэнтам і, натуральна, меў на ўвазе нямецкі фашызм першай паловы ХХ ст. Ён пачынаецца з узвышэньня адной нацыі над іншымі, — сказаў Быкаў.

У Польшчы знайшлі магчымае месца пахаваньня караля, у гонар якога названы Bluetooth

Група дасьледнікаў з дапамогай спадарожнікавых здымкаў выявіла месца імавернага пахаваньня дацкага конунга Гаральда I Сінязубага, у гонар якога названая тэхналёгія бесправадной сувязі Bluetooth.

Касьцёл у Будславе, які летась пацярпеў ад пажару, нарэшце адкрылі для прыхаджан

Пажар у Нацыянальным санктуарыі Маці Божай Будслаўскай адбыўся летась 11 траўня. Рэстаўрацыя трывала больш за год. 24 чэрвеня касьцёл нарэшце адкрылі для прыхаджан.

Чаму беларусы і ўкраінцы амаль нічога ня ведаюць адны пра адных. Гутарка з украінскім гісторыкам Яраславам Грыцаком

Украінскі гісторык Яраслаў Грыцак у інтэрвію Свабодзе расказвае, што аб’ядноўвае беларусаў і ўкраінцаў; чаму абодва народы амаль нічога ня ведаюць адзін пра аднаго; калі ва Ўкраіне можа палепшыцца стаўленьне да беларусаў і што для гэтага могуць зрабіць самі беларусы.

«Я ніколі не адчувала сябе ні прынцэсай, ні першай лэдзі». Удава Станіслава Шушкевіча пра шчасьлівыя 47 гадоў з мужам і ягоную сьмерць

Ірына Шушкевіч запісала відэа, дзе расказала пра іх знаёмства, пачатак сямейнага жыцьця, а таксама пра пэрыяд, калі яна стала «першай лэдзі краіны».

Выйшаў фільм «Апошнія сьведкі старой Горадні» пра людзей, якія пакінулі горад пасьля Другой сусьветнай вайны

Фільм «Апошнія сьведкі старой Горадні» каманда МОSТ Media здымала цягам двух месяцаў у розных польскіх гарадах. Карціна разьбітая на чатыры часткі: міжваенны пэрыяд; 1939 год, прыход першых саветаў; жыцьцё ў Горадні трох гераінь фільма падчас нямецкай акупацыі і іхны пераезд у Польшчу.

Ужо сёньня: Ваўкавыск і Жыровічы атрымалі Магдэбурскае права

Падзеі 21 чэрвеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Васіля Быкава

Падзеі 19 чэрвеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Камунізм=Рашыzм». У Кіеве адкрылася выстава, на якой параўналі злачынствы цяперашніх расейскіх вайскоўцаў і НКВД. ФОТА

У цэнтры ўкраінскай сталіцы зьявілася вулічная экспазыцыя, на якой прадстаўлена інфармацыя аб украінцах, якія пацярпелі ад амаль ідэнтычных злачынстваў, учыненых у 30-я гады мінулага стагодзьдзя органамі НКВД і цяпер, у часе расейска-ўкраінскай вайны, вайскоўцамі расейскай арміі.

У Кіеве галасуюць за перайменаваньне тапонімаў, сярод прапаноў ёсьць вуліцы Караткевіча, Каліноўскага і Скарыны

Ідэя перайменаваньня вуліцы Дабралюбава ў Кіеве ў гонар беларускага пісьменьніка Ўладзімера Караткевіча, якую ўхвалілі экспэрты Кіеўскай гарадзкой рады, належыць украінскаму літаратару Вячаславу Лявіцкаму.

By_culture: Школьным бібліятэкам загадалі прыбраць кнігі звыш 30 літаратараў. У Мінадукацыі адмаўляюць

Усе аўтары «забароненай літаратуры» — сябры зьліквідаванага ўладамі Саюзу беларускіх пісьменьнікаў.

Сьлёзы шчасьця, бясплатнае піва і паўкабана. Як у Беларусі сустракалі Напалеона

У новых падручніках гісторыі Беларусі для старэйшых клясаў вайну Францыі і Расейскай імпэрыі 1812 году называюць «айчыннаю». Аднак архіўныя матэрыялы таго часу пра сустрэчу Напалеона ў былым ВКЛ разьбіваюць гэтае ўяўленьне ўшчэнт.

Якім насамрэч быў Дудаеў і як ён паставіў на калені Расею

Гэты народ царская Расея не магла захапіць больш за паўстагодзьдзя. Бальшавікі, каб скарыць чачэнцаў, дэпартавалі іх з уласнай зямлі. Але і пасьля распаду СССР Расея ваявала з чачэнцамі да пачатку 2000-х.

Ужо сёньня: 141 год з дня нараджэньня Івана Луцкевіча

Падзеі 9 чэрвеня ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Ужо сёньня: дзень народзінаў Элізы Ажэшкі

Падзеі 6 чэрвеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Як Масква рабіла савецкай Чачню, дзе не было аніводнага бальшавіка

Гэты народ царская Расея не магла захапіць больш за паўстагодзьдзя. Бальшавікі, каб скарыць чачэнцаў, дэпартавалі іх з уласнай зямлі. Але і пасьля распаду СССР Расея ваявала з чачэнцамі да пачатку 2000-х.

Дэмантаваныя ў розных гарадах Літвы савецкія помнікі перададуць у Груцкі парк

Такую рэкамэндацыю муніцыпалітэтам перадаў Дэпартамэнт культурнай спадчыны Літвы, паведамляе літоўскае Міністэрства культуры.

«Ягоным сэрцам была Беларусь». Някляеў, Гардзіенка, Вячорка пра Янку Запрудніка

26 траўня на 96-м годзе жыцьця памёр адзін з найстарэйшых і самых вядомых дзеячоў беларускай дыяспары ў ЗША, гісторык, публіцыст, шматгадовы супрацоўнік Радыё Свабода, сябра Рады БНР Янка Запруднік.

«Пакарэньне Сібіру — ваенная агрэсія». Расейскі гісторык камэнтуе крамлёўскі міт аб «міралюбстве» Расеі

Чаму вялікая Расея дзясяткі год не магла заваяваць маленькую Чачню

Гэты народ царская Расея не магла захапіць больш за паўстагодзьдзя. Бальшавікі, каб скарыць чачэнцаў, дэпартавалі іх з уласнай зямлі. Але і пасьля распаду СССР Расея ваявала з чачэнцамі да пачатку 2000-х.

20 даляраў ЗША за адзін беларускі «зайчык». Беларускаму рублю спаўняецца 30 гадоў

Успамінаем, адкуль «запазычылі» выяву таго самага зайчыка, як па-іншаму магла называцца беларуская валюта і іншыя цікавыя факты.

Шайгу заклікаў РПЦ прызнаць сьвятым Суворава, які задушыў паўстаньне ў Беларусі і Польшчы

Старшыня Сінадальнай камісіі па кананізацыі сьвятых Маскоўскага патрыярхату, ігумен Валаамскага манастыра япіскап Троіцкі Панкрацій заявіў, што РПЦ зьбярэ матэрыялы аб жыцьці Суворава і вывучыць інфармацыю «аб наяўнасьці або адсутнасьці фактаў цудатварэньня».

Што стаіць за спрэчкамі пра знос савецкага помніка ў Рызе

Наста Захарэвіч наведала мітынгі прыхільнікаў і праціўнікаў зносу помніка савецкім вайскоўцам ў сталіцы Латвіі. Захаваньне помніка — гэта не пытаньне павагі да продкаў, а пытаньне, ці прытрымліваецеся вы расейскіх правілаў гульні, лічыць яна.

«Празь яго і хацелася хадзіць на заняткі». Што вядома пра менскага гісторыка каледжа, якога затрымалі на вачах навучэнцаў

У Менскім лінгвагуманітарным каледжы на гэтым тыдні сілавікі ў цывільным затрымалі маладога выкладчыка гісторыі Андрэя Дараховіча. Пазьней у прапагандысцкіх тэлеграм-каналах зьявілася «пакаяльнае відэа» зь ягоным удзелам. Па словах навучэнцаў Дараховіча, калегі неаднаразова пісалі на яго даносы.

«Беларусь усё бліжэй да фашызму і сталінізму», — гісторык Цімафей Акудовіч

Гісторык Цімафей Акудовіч адказвае на пытаньне, якую ідэалёгію прапаноўвае цяперашні рэжым, разважае, ці можна назваць яе фашызмам, і тлумачыць, чаму не ўдалося зрабіць прыгожую ідэю зь беларуска-савецкай спадчыны.

10 фактаў пра кнігу Орўэла «1984», якая нарабіла шуму ў Беларусі ў 2022-м

Самую вядомую ў сьвеце антыўтопію «1984» Джорджа Орўэла раскупілі ў беларускіх кнігарнях пасьля неафіцыйных паведамленьняў пра забарону выданьня. Свабода сабрала 10 фактаў пра кнігу.

У Горадні ліквідоўваюць дзьве грамадзкія арганізацыі. Адна зь іх — аб'яднаньне малалетніх вязьняў канцлягераў

У Горадзенскім абласным судзе распачалі працэс ліквідацыі абласнога спартова-патрыятычнага клюбу «Гонар Радзімы» і Горадзенскага абласнога грамадзкага абʼяднаньня былых малалетніх вязьняў фашысцкіх канцлягераў, паведамляе Hrodna Life.

Беларусь на цырымоніі на месцы канцлягеру Маўтхаўзэн у Аўстрыі прадставілі Павал Латушка і актывісты дыяспары

У цырымоніі з нагоды 77-й гадавіны вызваленьня канцлягеру Маўтхаўзэн у Аўстрыі 15 траўня ад Беларусі ўзялі ўдзел кіраўнік Народнага антыкрызіснага кіраўніцтва (НАК) Павал Латушка, прадстаўнікі «народных амбасадаў» у Аўстрыі і Славеніі і чальцы нацыянальнай дыяспары

Чэхія не запрасіла беларускіх дыпляматаў на жалобную цырымонію ў былы канцлягер Тэрэзін. Краіну прадстаўляла мясцовая беларуска

У былым канцэнтранцыйным лягеры Тэрэзін у паўночна-заходняй Чэхіі адбылася грамадзкая паніхіда ў памяць аб ахвярах нацысцкіх злачынстваў падчас Другой сусьветнай вайны.

У Менску зьявіўся помнік гісторыку і археолягу Тышкевічу

Каля Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ў Менску зьявіўся помнік вядомаму беларускаму гісторыку і археолягу Яўстаху Тышкевічу.

У Адэсе ўкраінскія вайскоўцы пры капаньні акопаў знайшлі старажытныя амфары. ФОТА

Украінскія вайскоўцы выпадкова дапамаглі археолягам з раскопкамі.

«Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня»: 1956 год, беларусы ўздымаюць галаву. Разгром абаронцаў і канец Замчышча

Радыё Свабода публікуе фрагмэнты другога тому кнігі Сяргея Абламейкі «Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня». У кнізе расказваецца, як Менск у ХХ стагодзьдзі страціў сваю самую старую частку — раён Замчышча, Нізкага і Рыбнага рынкаў, які называўся Старым горадам.

Як лэнд-ліз патопіць армію Пуціна. Тлумачым на прыкладзе ІІ сусьветнай вайны

Крэмль і разам зь ім Лукашэнка раптам захваляваліся за ўкраінскую эканоміку і дабрабыт украінцаў. Маўляў, ратуйце, Украіну чакае галеча.

9 траўня, якое падзяліла сьвет. Здымкі зь Беларусі і іншых краін

Ужо сёньня: у Беларусі адзначаюць Дзень Перамогі

Падзеі 9 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Беларусы просяць устанавіць у Менску помнік Станіславу Шушкевічу і назваць адну з вуліц у яго гонар

З гэтай мэтай была створана адпаведная пэтыцыя, пад якой ужо падпісалася сотні людзей. Збор подпісаў будзе працягвацца да 16 траўня, пасьля чаго пэтыцыя будзе накіраваная ў Менскі гарадзкі выканаўчы камітэт.