Паводле заснавальніцы выдавецтва і перакладчыцы Вольгі Яноўскай, «гэта самая поўная беларуская кулінарная кніга на ангельскай мове на сёньняшні дзень». Свабода пагутарыла зь ёй пра гэтую кнігу, працу выдавецтва і чаканыя выданьні.
«Каля 70 новых рэцэптаў, у тым ліку тыя, што раней ніколі не публікаваліся па-ангельску»
Заснавальніца беларускага выдавецтва Grunwald у Канадзе Вольга Яноўская называе кнігу The Belarusian Cookbook свайго роду кулінарнай гісторыяй, якая расказваецца праз рэцэпты.
— У ёй больш за 250 рэцэптаў і больш за 50 фатаздымкаў. Тут ёсьць стравы і са шляхецкіх сталоў, і зь сялянскіх кухняў. Некаторыя рэцэпты перадаваліся праз пакаленьні, іншыя адноўленыя з кніг. Ёсьць нават савецкія рэцэпты. Усё адаптавана для сучаснай кухні XXI стагодзьдзя, асабліва для амэрыканскай.
Праца над выданьнем у выдавецтве Grunwald пачалася сёлета ў лютым. Спачатку плянавалася зрабіць проста перавыданьне кнігі, якая выйшла ў 2009 годзе ў нью-ёрскім выдавецтве Hippocrene Books. Але хутка стала зразумела, што ў 2025 годзе патрэбны іншы падыход, кажа Вольга Яноўская.
— Таму вынікам стала новая, значна пашыраная і абноўленая рэдакцыя: шмат рэцэптаў дададзена, частка дапрацавана. Я думаю, тут каля 70 новых рэцэптаў, і сярод іх шмат такіх, якія раней ніколі не публікаваліся па-ангельску. Мы дадалі фатаздымкі, больш гістарычнага і культурнага кантэксту. Новая рэдакцыя ад Grunwald нашмат больш поўная і сучасная.
Вольга Яноўская прызнаецца, што праз працу над кнігай сама многае адкрыла пра беларускую кухню. Пачала экспэрымэнтаваць з рознымі варыянтамі хлебнага квасу паводле рэцэпту з гэтай кнігі, і цяпер у яе сям’і гэта ўжо стандартны летні напой.
Яноўская лічыць, што The Belarusian Cookbook будзе цікавая аматарам кулінарыі і славянскай кухні, а таксама нашчадкам беларусаў, якія жывуць за мяжой. Паводле яе, наступным крокам павінна стаць асобная кніга, прысьвечаная рэканструкцыі кулінарных традыцый беларускіх мястэчак — габрэйска-беларуская кухня на ангельскай мове.
Кнігі Кастуся Акулы, Уладзіслава Наважылава, Яна Баршчэўскага
Выдавецтва Grunwald зьявілася год таму, заявіўшы свой прыярытэт — выданьне беларускіх кнігаў на ангельскай мове. Таму асноўная частка працы выдавецтва цяпер — гэта пераклады. Вольга Яноўская кажа пра пэўныя складанасьці ў сёлетняй працы.
— Трампаўскія тарыфы вельмі паўплывалі на цэны, лягістыку, магчымасьці і дэдлайны. Для выданьня кулінарнай кнігі мы мусілі прайсьці праз чатыры друкарні, пакуль не знайшлі прымальны варыянт якасьці матэрыялаў і цаны. Таму ўсе нашыя выданьні 2025 году выходзяць толькі ў канцы лета і восеньню. У верасьні выйдзе «Білінгва» — зборнік прозы і паэзіі фронтмэна легендарнага беларускага мэтал-гурту Gods Tower Уладзіслава Наважылава. У Grunwald сёлета выйдзе яшчэ адна ягоная кніга «Яблык у валізцы». Апошняя — гэта аўтабіяграфія і гісторыя гурту, напісаная ў магічна-сюррэалістычным стылі. Трохі пазьней «Яблык у валізцы» зьявіцца і на ангельскай мове. Gods Tower ігралі на адной сцэне зь легендамі сусьветнага «мэталу», таму кніга будзе цікавая і «мэталістам», і музыкам, і тым, хто хоча ўбачыць нефармальную гісторыю канца СССР і 1990-х.
У лістападзе споўніцца 100 гадоў з дня нараджэньня Кастуся Акулы, беларускага пісьменьніка, паэта, дзеяча беларускай дыяспары ў Канадзе. Ягоны раман Tomorrow is Yesterday пра вайну выйшаў у Канадзе ў 1968 годзе па-ангельску. Вольга Яноўская зьвяртае ўвагу, што раман ня быў цэнзураваны, бо выйшаў па-за межамі СССР. Grunwald рыхтуе юбілейнае перавыданьне гэтага раману, наклад ужо ў друкарні. Будзе таксама электронная вэрсія і, магчыма, аўдыякніга.
Для Вольгі Яноўскай самая істотная падзея гэтага году — гэта пераклад і выданьне «Шляхціца Завальні» Яна Баршчэўскага на ангельскай мове.
— Гэта будзе прыгожае, ілюстраванае выданьне, праца над якім заняла амаль год і амаль што скончана. Спадзяюся прэзэнтаваць «Шляхціца Завальню» сёлета на «Прадмове». Мы таксама пачалі экспэрымэнтаваць у сфэры аўдыякніг. Ужо скончылі запіс і апрацоўку «Дзьвюх душ» Гарэцкага і пачалі працу над «Шляхціцам Завальнем». Гэтым займаецца Grunwald Productions — ініцыятыва маёй дачкі Віліі.
Яноўская падкрэсьлівае, што місія выдавецтва — пашыраць прысутнасьць беларускай культуры ў Эўропе і Амэрыцы, каб беларуская кніга была бачная і даступная.
— Мы хочам вырасьці ў прафэсійнае выдавецтва ў Канадзе, увайсьці ў выдавецкія асацыяцыі. Гэта адкрые новыя магчымасьці, але і патрабаваньні высокія — выдавецтва павінна працаваць мінімум тры гады з моманту выданьня першай кнігі. Кнігі павінны быць якасныя, цікавыя канадыйскім і амэрыканскім чытачам, з кантрактамі і дамовамі з аўтарамі, ілюстратарамі, рэдактарамі. Гэта значыць — ганарары, роялці, павага да аўтарскіх правоў. Мы ня можам працаваць як vanity press, калі аўтар сам плаціць за выданьне і друк. Гэта доўгі і складаны працэс, але ён таго варты. Гэта праца на будучыню, таму мы крок за крокам вучымся і адаптуемся.
«Большасьць першых замоваў кулінарнай кнігі — не ад беларусаў»
Яноўская называе асноўнымі чытачамі кнігаў выдавецтва прадстаўнікоў беларускай дыяспары і іх дзяцей, якія нарадзіліся за мяжой, хутка асымілююцца, але хочуць мець кнігі пра сваю культуру на ангельскай мове. Аднак кожная кніга мае і сваю асобную аўдыторыю, падкрэсьлівае Вольга.
— Чытачы The Belarusian Cookbook — гэта таксама людзі, якія проста любяць спрабаваць новыя рэцэпты і адкрываць іншыя культуры. Кніга толькі выйшла, і пакуль рана рабіць высновы, але цікава, што большасьць першых замоваў — не ад беларусаў. Дарэчы, аўдыторыя «Дзьвюх душ» Максіма Гарэцкага, якія мы выдалі летась, аказалася шырэйшай, чым чакалася. Гэта былі ня толькі эмігранты ў першым, другім і трэцім пакаленьнях, але і аматары гісторыі ХХ стагодзьдзя, прыхільнікі экзыстэнцыйнай літаратуры. У адным з водгукаў кнігу параўналі з творамі Кафкі і Камю — ангельскамоўны чытач успрымае беларускую літаратуру праз свае досьведы і фільтры, не заўсёды відавочныя нам.
«Часам атрымліваецца, што дастаўка каштуе даражэй, чым сама кніга»
Запыталіся Вольгу Яноўскую, чаго бракуе выдавецтву цяпер.
— Сёньня час вельмі цікавы, але і складаны. Геапалітычныя зьмены моцна б’юць па лягістыцы і ланцужках паставак. Кошт міжнароднай перасылкі хутка расьце, і часам дастаўка каштуе даражэй, чым сама кніга. Таму трэба шукаць новыя, нестандартныя рашэньні. Grunwald ужо наладзіў партнэрства з выдавецтвам Skaryna Press для эўрапейскай дыстрыбуцыі і цяпер разглядае супрацоўніцтва з друкарняй у Францыі. Гэта дазволіла б зрабіць кнігі больш даступнымі для чытачоў у Эўропе. Я думаю, беларускія выдаўцы Эўропы маюць вялікія магчымасьці для пашырэньня сваёй прысутнасьці ў Паўночнай Амэрыцы, дзе жыве вялікая беларуская дыяспара і дзе попыт на кнігі адчуваецца вельмі выразна. Мне здаецца, наступны год будзе ключавым для стварэньня гэтых сетак і працэсаў. Гэта прынясе карысьць усім — і беларускім аўтарам, і выдаўцам, і, безумоўна, чытачам.
У Паўночнай Амэрыцы кнігі выдавецтва Grunwald можна набыць праз сайт Grunwald.ca, на Amazon і іншых пляцоўках. The Belarusian Cookbook неўзабаве будзе даступная і ў Globus Books у Сан-Францыска, дзе вялікі выбар беларускіх кніг. У Эўропе дыстрыбуцыяй займаецца Skaryna Press.
- Вольга Яноўская нарадзілася ў Менску, але яе карані зь Вялейскага раёну. Яе сям’я эмігравала ў Канаду 26 гадоў таму. У Канадзе Яноўская атрымала ступень бакаляўра ва Ўнівэрсытэце Таронта, дзе спэцыялізавалася на гісторыі, цывілізацыях Блізкага Ўсходу і археалёгіі. Ступень магістра ў галіне сацыякультурнай антрапалёгіі яна атрымала ва ўнівэрсытэце SUNY Buffalo ў Нью-Ёрку. Апошнія дваццаць гадоў Вольга Яноўская працавала ў ІТ-сфэры, галоўным чынам займаючыся маркетынгам і аптымізацыяй пошуку для буйных сайтаў — маркетпляцаў і брэндаў, такіх як eBay, Adevinta (якой раней належаў Kufar.by), PayPal, Shutterstock. Цяпер яна мае ўласны кансалтынгавы бізнэс, які спэцыялізуецца на аптымізацыі і прасоўваньні буйных камэрцыйных сайтаў у Google.
Яе маці Лілія Яноўская — канадзка-беларуская альпіністка, якая скарыла многія знакамітыя вяршыні сьвету — 9 з 14 пікаў, вышэйшыя за 8000 мэтраў. Лілія ўздымае на вяршынях бел-чырвона-белы сьцяг.
Форум