Лех Валэнса падпісаў ліст разам зь іншымі былымі польскімі палітвязьнямі, гаворыцца ў ягонай публікацыі, разьмешчанай у Facebook.
«Гісторыя XX стагодзьдзя паказвае, што кожны раз, калі Злучаныя Штаты імкнуліся дыстанцыявацца ад дэмакратычных каштоўнасьцяў і сваіх эўрапейскіх саюзьнікаў, гэта абарочвалася пагрозай для іх саміх. Прэзыдэнт Вудра Вільсан разумеў гэта, калі прыняў рашэньне аб уступленьні ЗША ў Першую сусьветную вайну ў 1917 годзе.
Прэзыдэнт Франклін Рузвэльт усьведамляў гэта, калі пасьля нападу на Пэрл-Гарбар у сьнежні 1941 года прыняў рашэньне весьці вайну ў абарону Амэрыкі ня толькі на Ціхаакіянскім тэатры, але і ў Эўропе, у саюзе з краінамі, якія зазналі напад Трэцяга райху», — гаворыцца ў лісьце.
Лех Валэнса і шэраг былых польскіх палітвязьняў падкрэсьліваюць, што матэрыяльная дапамога — вайсковая і фінансавая — ня можа быць «эквівалентам крыві, пралітай у імя незалежнасьці і свабоды Ўкраіны, Эўропы і ўсяго свабоднага сьвету».
«Чалавечае жыцьцё — неацэннае, яго нельга вымераць грашыма. Падзяка тым, хто ахвяруе крывёй і свабодай. Для нас, людзей „Салідарнасьці“, былых палітвязьняў камуністычнага рэжыму, гэта відавочна», — адзначаюць аўтары ліста, заклікаючы ЗША выканаць гарантыі, дадзеныя Ўкраіне ЗША разам зь Вялікай Брытаніяй у Будапэшцкім мэмарандуме 1994 году.
На іх думку, у дакумэнце дакладна прапісаныя абавязаньні па абароне тэрытарыяльнай цэласнасьці Ўкраіны ў абмен на яе адмову ад ядзернай зброі.
«Гэтыя гарантыі безумоўныя: там няма ні слова аб трактоўцы такой дапамогі як эканамічнай».
28 лютага прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі правёў эмацыйную дыскусію з прэзыдэнтам ЗША Дональдам Трампам і віцэ-прэзыдэнтам Вэнсам наконт вайны Расеі супраць Украіны. Падчас размовы Зяленскі, у прыватнасьці, заявіў, што ня прыме спыненьня агню без гарантый бясьпекі.
Пасьля гэтага Дональд Трамп заявіў, што Ўладзімір Зяленскі не гатовы да міру. Ён дадаў, што Зяленскі праявіў непавагу да ЗША ў Авальным кабінэце і «зможа вярнуцца, калі будзе гатовы да міру».
У той жа дзень Зяленскі даў інтэрвію амэрыканскаму каналу Fox News, у якім назваў спрэчку ў Авальным кабінэце «нядобрай» для абодвух бакоў. Прэзыдэнт Зяленскі таксама падкрэсьліў, што Ўкраіна ня ўступіць у мірныя перамовы з Расеяй, пакуль не атрымае гарантый бясьпекі ад новага ўварваньня.
У 1994 годзе Ўкраіна адмовілася ад ядзернай зброі. Пасьля гэтага Ўкраіна, ЗША, Расея і Вялікая Брытанія падпісалі Мэмарандум аб гарантыях бясьпекі ў сувязі з далучэньнем Украіны да Дамовы аб нераспаўсюджаньні ядзернай зброі (так званы Будапэшцкі мэмарандум).
У дакумэнце зьмяшчаюцца палажэньні, якія даюць Украіне гарантыі сувэрэнітэту і бясьпекі.
Аднак у 2014 годзе Расея, будучы адной з краін-гарантаў бясьпекі Ўкраіны па Будапэшцкім мэмарандуме, праігнаравала гэты дакумэнт і ўвогуле нормы міжнароднага права, пачаўшы гібрыдную вайну, а ў 2022 годзе разьвязала поўнамаштабнае ўварваньне.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
Форум