З афіцыйных паведамленьняў вядома, што расейскія войскі ў Беларусі разьмесьцяцца на шэрагу палігонаў ля межаў Беларусі з Украінай, Польшчай і Літвой. Гэта Обуз-Лясноўскі, Берасьцейскі, Гожаскі, Асіповіцкі і Даманаўскі палігоны. Акрамя іх, для правядзеньня вучэньняў плянуюць выкарыстаць чатыры вайсковыя аэрадромы — у Мачулішчах, Лідзе, Баранавічах і Лунінцы. Гэтак вынікае з паведамленьняў Міністэрстваў абароны Беларусі і Расеі.
У той жа час відавочцы паведамляюць, што зборы расейскай вайсковай тэхнікі і салдатаў заўважалі і ў іншых месцах Беларусі. Нават там, дзе вайсковых палігонаў няма і ніколі не было. Найбольш такіх паведамленьняў з Рэчыцы, разьмешчанай за некалькі дзясяткаў кілямэтраў ад мяжы з Украінай. Паводле сьведчаньняў жыхароў гораду, расейцы ў Рэчыцы ня толькі разгружаюць зброю з чыгуначных плятформаў, але і занялі як мінімум два закінутыя заводы.
Зьяўленьне расейскіх вайскоўцаў на чыгуначных вузлах і аўтамабільных дарогах Беларусі актыўна абмяркоўваюць у тэлеграм-чатах. У рэдакцыі недзяржаўных СМІ, у тым ліку Свабоды, рэгулярна дасылаюць фота і відэа зь перамяшчэньнямі расейскіх войскаў. Раніцай 9 лютага, напрыклад, непадалёк ад Берасьця заўважылі групу расейскіх баявых верталётаў. Паведамленьні пра расейскія войскі таксама зьяўляюцца і ў афіцыйных СМІ. Прычым ня толькі на дзяржаўнай тэлевізіі і ў цэнтральных газэтах.
Свабода заўважыла, што мясцовыя газэты памежных з Украінай раёнаў Беларусі амаль адначасова апублікавалі шэраг паведамленьняў пра вучэньні з баявой стральбой у пэрыяд афіцыйнага правядзеньня вучэньняў «Саюзная рашучасьць — 2022».
Паводле абвестак, гэтыя вучэньні будуць адбывацца ня ў тых месцах, якія Міністэрства абароны Беларусі вызначыла як афіцыйныя для вучэньняў «Саюзная рашучасьць — 2022».
«Сьмяротная небясьпека»
Паведамленьне нараўлянскай газэты «Прыпяцкая праўда» было апублікаванае 7 лютага. Яно кароткае, але зьмяшчае пацьверджаньне таго, што манэўры зьяўляюцца часткай анансаванай «Саюзнай рашучасьці — 2022».
«У пэрыяд з 10 па 20 лютага на асобных участках Нараўлянскага раёну будуць праходзіць сумесныя мерапрыемствы Ўзброеных сіл Рэспублікі Беларусь і Расейскай Фэдэрацыі ў рамках вучэньняў «Саюзная рашучасьць — 2022», — гаворыцца там.
8 лютага лельчыцкае выданьне «Светлае жыццё» паведаміла, што ў пэрыяд з 14 па 16 лютага 2022 году на тэрыторыі былога палігону, які мяжуе з населенымі пунктамі Нова-Палесьсе, Ударнае, Замошша, Убарцкая Рудня, Ветвіца, Сярэднія Печы, Сіманічы, Сіманіцкая Рудня, Слабада, Іванава Слабада, Тонеж, Тонеская Рудня, Карма, Дзяржынск, будуць праводзіцца вучэньні з баявой стральбой.
«Небясьпечна для жыцьця»
«У пэрыяд з 14 па 16 лютага 2022 году на тэрыторыі былога палігону, якая мяжуе з населенымі пунктамі Луткі, Талмачова, Кароцічы, Аздамічы, Цярэблічы, Мачуль, Велямічы, Альпень, Рубель, Хатамель, Старына, Адвяржычы, Манькавічы, Малыя Вікоры, Струга, Ямнае, Вузьляжжа, Усьцімле, Альманская Кашара, Альманы, будуць праводзіцца вучэньні з баявой стральбой», — паведаміла 8 лютага выданьне «Навіны Століна».
Акрамя згаданых у цытаце населеных пунктаў, у невялікім паведамленьні таксама пералічваецца яшчэ больш за 20 вёсак, тэрыторыя побач зь якімі абвешчаная «забароненай зонай».
«Зьяўленьне на ўказанай тэрыторыі небясьпечнае для жыцьця!.. Вы падвяргаецеся сьмяротнай небясьпецы! — папярэджвае раёнка. — Каб пазьбегнуць няшчасных выпадкаў і ахвяр пры правядзеньні баявой стральбы, катэгарычна забараняецца збор мэталічнага лому і асабліва неразарваных снарадаў, бо пры мінімальным перамяшчэньні такога снарада ён можа падарвацца».
Акрамя гэтага, на абазначанай тэрыторыі, паводле раённай газэты, будзе забаронены «праезд і праход усіх грамадзян». А таксама нарыхтоўка дроў і збор ламачча, паляваньне, рыбалка і «знаходжаньне зь іншых прычынаў».
Вучэньні могуць закрануць тэрыторыі заказьнікаў і нацпарку
З Украінай мяжуе 15 раёнаў Беларусі — 7 у Берасьцейскай вобласьці і 8 у Гомельскай. Як мінімум у 4 зь іх заплянавалі вайсковыя вучэньні з баявой стральбой. Да згаданых у публікацыях раёнак Нараўлянскага, Лельчыцкага і Столінскага яшчэ можа дадаць Берасьцейскі, дзе разьмешчаны аднайменны дзейны палігон. Правядзеньне вучэньняў там анансавалася ад самага пачатку. Іншыя раённыя выданьні памежных рэгіёнаў інфармацыі аб расейска-беларускіх вучэньнях на сваёй тэрыторыі пакуль не публікавалі.
Анансаваная лельчыцкай і столінскай раённымі газэтамі баявая стральба будзе праходзіць на тэрыторыі былых вайсковых палігонаў, якія былі створаныя на тэрыторыі Беларусі ў савецкія часы, а ў сярэдзіне 90-х паступова выйшлі з ужытку. Пры гэтым частка такіх палігонаў была пераўтвораная ў прыродныя заказьнікі.
Некаторыя населеныя пункты, вакол якіх, паводле лельчыцкай газэты, будзе праводзіцца баявая стральба, разьмешчаныя побач з Нацыянальным паркам «Прыпяцкі». Паводле столінскай раёнкі, вайсковыя вучэньні на тэрыторыі раёну часткова закрануць ляндшафтны заказьнік «Альманскія балоты». Названыя ў публікацыі газэты населеныя пункты знаходзяцца ў ягоных ваколіцах.
Пагроза нападу Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апрылюдніў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
