شماری از دختران محروم از آموزش در افغانستان باور دارند که تلاشهای نهادهای فعال در بخش آموزش در خارج از کشور میتواند در رفع محدودیتهای آموزشی دختران در داخل کشور موثر تمام شود.
هما رجبی و فریده، دو دانشآموزش محروم از آموزش به رادیو آزادی گفتند، خواهان اقدامات جدی و عملی این نهادها اند:
"خواست من از جامعۀ بینالملل و از نهادهای آموزشی بینالمللی این است که کوشش بر این داشته باشند که راه کم کردن محدودیتهای آموزشی را پیدا کنند و هر چه بیشتر و زودتر اقدام جدی و عملی کنند."
"دخترانی که در داخل افغانستان زندگی میکنند نمیتوانند برای خود کاری کنند، زیرا هیچ کس صدای آنها را در اینجا نمیشنود، اما اگر نهادهای بینالمللی به تلاشهایشان در راستای آموزش دختران ادامه دهند، امکان دارد هفتاد تا هفتاد و پنج درصد موثر تمام شود."
این خواست پس از آن مطرح میشود که به تازگی نهاد دانش افغان در دنمارک با ستایش از کارکردهای مطیعالله ویسا، فعال حق آموزش به او تقدیرنامۀ "اکشن اوارد" و جایزۀ نقدی این نهاد را اهدا کرده است.
نجیبه اکبری عمر، بنیانگذار این نهاد که از پنج سال به اینسو در بخش آموزش افغانستان در دنمارک فعالیت میکند، میگوید که از کوششها در راستای حق آموزش در افغانستان حمایت میکند و سعی آنان بر این است که برای همه کسانی که در افغانستان از آموزش محروم اند، زمینۀ آموزش را فراهم کنند:
"مشکلات بسیار زیاد وجود دارد، اما بازهم ما کوشش خود را میکنیم و هیچ وقت شکست را قبول نمیکنیم، هدف ما این است که وطن ما از بیسوادی، فقر و مشکلات بیرون شود، به این خاطر تحت هر شرایط که در افغانستان وجود دارد، ما باز هم تلاشهای خود را در زمینه ادامه دهیم."
مطیعالله ویسا یکی از فعالان حق آموزش در افغانستان است که سال گذشته میلادی به اتهام فعالیتهای مشکوک از سوی حکومت طالبان در افغانستان بازداشت شد و پس از هفت ماه در ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ از زندان طالبان آزاد شد.
حکومت طالبان در نزدیک به سه سال گذشته در کنار دیگر فعالان، برخی دیگر از فعالان حق آموزش را نیز بازداشت کرده است.
در حال حاضر احمد فهیم عظیمی، یکی از فعالان حق آموزش در زندان طالبان بسر میبرد.
حکومت طالبان پس از حاکمیت مجدد در سال ۲۰۲۱ میلادی بر افغانستان، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرد و پس از آن در اواخر سال ۲۰۲۲ رفتن دختران و زنان به پوهنتون را نیز ممنوع اعلام کرد.
پیش از این نیز دختران و زنان افغان و شماری از نهادهای ملی و بین المللی در داخل و خارج از افغانستان خواهان رفع محدودیتهای آموزشی دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان شده اند.
اما حکومت طالبان ظاهراً به این خواستهها توجه نکرده و در کنار آن که این محدودیتها را رفع نکرده، همواره مدعی شده که حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلام در افغانستان تأمین است. آنچه که ظاهراً قابل قبول دختران و زنان افغان و جامعۀ جهانی نبوده است.