مسئولان برخی از مکتبهای خصوصی در ولایتهای مختلف میگویند که بر خلاف سالهای جمهوریت، هیچ افزایشی در جذب دانش آموزانشان در سه سال اخیر به میان نیامده است.
به گفتۀ آنان، حتا شماری از دانشآموزانشان به دلیل مشکلات اقتصادی خانوادههایشان، به مکتبهای دولتی نقل مکان کردهاند.
شماری از خانوادهها هم با تأیید این موضوع میگویند، به دلیل مشکلات اقتصادی توان پرداخت فیس مکاتب خصوصی را ندارند.
به نظر میرسد که بحران اقتصادی افغانستان بر فعالیت مکتبهای خصوصی نیز سایه افگنده است و مسوولان مکاتب خصوصی علت این موضوع را افزایش مشکلات اقتصادی خانوادهها عنوان میکنند.
امینالله حکیمیار، مدیر مکتب خصوصی آرمان بلخ در شهر مزارشریف در اینباره به رادیو آزادی گفت:
"باید در مکاتب خصوصی سال به سال تعداد دانشآموزان افزایش پیدا کند، اما هیچ افزایشی وجود ندارد، زیرا فقر و بیکاری است. زمانی که ما مکتب را تازه ایجاد کردیم، تعداد ۶۰ شاگرد بود، سال بعدی دو برابر شد، سال بعد ۲۵۰ شاگرد شد، اما این سه سال است که این تعداد افزایش پیدا نمیکند."
حسیبالله، مدیر مکتب خصوصی حفیظ نورغزنه به رادیو آزادی گفت، برخی از دانشآموزانی که توانایی پرداخت فیسشان را ندارند، به مکتبهای دولتی سه پارچه کرده اند.
"ده نفر - پانزده نفر به مکاتب دولتی خود را سه پارچه کردند، اگر نه خیلی رضایت هم داشتند و اول نمرههای ما بودند، گفتند اقتصاد ما ضعیف است، بیچارهها خود را کشیدن و به مکاتب دولتی رفتند."
مسئولان برخی از این مکتبها میگویند که در حال حاضر با مشکلات زیاد مکاتبشان را فعال نگهداشتهاند و هزینههای خود راهم پوره کرده نمیتوانند، چون به گفتۀ آنان، به بیشتر خانوادههای بیبضاعت تخفیف در نظر گرفتهاند تا آنها بتوانند درس بخوانند.
برخی خانوادهها هم میگویند که وضعیت اقتصادیشان خراب است و توان مالی پرداخت هزینههای مکتبهای خصوصی را ندارند تا فرزندانشان را شامل این مکتبها کنند.
حمید، باشندۀ ولایت ننگرهار به رادیو آزادی گفت:
"علاقه داشتم تا دخترم را شامل مکتب خصوصی کنم، اما به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانستم. کار هم نیست و سطح بیکاری هم زیاد است، روزبهروز مشکلات زیاد شده میرود، من یک دختر که داشتم در مکتب دولتی شامل کردم، توان نداشتم که در مکتب خصوصی شاملاش کنم."
او میگوید، با آنکه در مکاتب دولتی کمبود آموزگان مسلکی، کتاب، تعمیر، میز و چوکی وجود دارد، اما مجبور است که فرزندان خود را به تعلیم به این مکاتب بفرستند.
حمیرا، یک باشندۀ شهر کابل به رادیو آزادی گفت، برادرش را شامل مکتب خصوصی کرده بودند، ولی به دلیل مشکلات اقتصادی و بیکاری پدرش، او را به مکتب دولتی سه پارچه کردند.
"برادر من سه سال در مکتب خصوصی درس خواند، اما سال گذشته به دلیل این که توان اقتصادی ما خوب نبود و پدرم نمیتوانست فیس مکتباش را پرداخت کند، او را به مکتب دولتی سه پارچه کردیم."
تلاش کردیم با مسئولان اتحادیۀ مکاتب خصوصی در بارۀ این مشکلات و آمار مکاتب خصوصی در افغانستان صحبت کنیم، اما موفق نشدیم.
اما مسئولان این اتحادیه سال قبل تعداد مکاتب خصوصی ثبت شده در افغانستان را ۳۶۰۰ مکتب اعلام کرده و در آن زمان گفته بودند که صدها مکتب خصوصی به دلیل مشکلات اقتصادی مسدود شده اند.
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان دروازهای مکاتب دولتی و خصوصی بروی دختران بالاتر از صنف ششم بسته شده است که به گفتۀ مسئولان مکاتب خصوصی، این موضوع نیز بالای فعالیتشان تاثیر منفی گذاشته است.