با فرا رسیدن روز جهانی آزادی مطبوعات، سازمان گزارشگران بدون مرز (آر اس اف) می‌گوید، افغانستان بر اساس شاخص آزادی رسانه‌های این سازمان، بدترین کشور برای خبرنگاران در جهان است.
در تازه‌ترین شاخص این سازمان که روز جمعه به مناسبت ۳ می، روز جهانی آزادی مطبوعات نشر شده، آمده که افغانستان به علت کشته شدن و بازداشت خبرنگاران، ۲۶ پله سقوط کرده‌است.
بر اساس این یافته‌ها، از میان ۱۸۰ کشور جهان پس از اریتیریا و سوریه، افغانستان مقام ۱۸۷ را در بخش آزادی مطبوعات در جهان دارد، درحالی‌که در سال ۲۰۲۳ افغانستان در این شاخص جایگاه ۱۵۲ام را داشت.
ناروی، دنمارک، سویدن، هالند، فنلند، استونیا، پرتگال، ایرلند، سویس و جرمنی به ترتیب از اول الی مقام دهم این شاخص را دارند.
«آر اس اف» همچنان گفته است که در حال حاضر شماری زیادی از خبرنگاران افغان، افغانستان را ترک کرده‌اند و آن‌هایی که باقی مانده‌اند، با تهدید بازداشت از سوی استخبارات طالبان روبه‌رو هستند.
در گزارش «آر اس اف» آمده که خبرنگاران در افغانستان به گونهٔ خودسرانه بازداشت می‌شوند و چندین روز و چندین ماه شکنجه می‌شوند.
در گزارش به بازداشت مرتضی بهبودی، خبرنگار افغانی‌الاصل فرانسوی اشاره شده که چگونه در ماه جنوری ۲۰۲۳ بازداشت و پس از ۹ ماه زندانی شدن آزاد شد.
اما حکومت طالبان پیش از این همواره گفته که خبرنگاران را به‌خاطر کار خبرنگاری‌شان بازداشت نکرده‌اند.
در گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز (آر اس اف) همچنان آمده که انتقاد بر نظام حاکم از سوی خبرنگاران جرم است و خبرنگاران مکلف به خودسانسوری هستند، حتی به‌گفتهٔ این گزارش در برخی از ولایت‌ها خبرنگاران مجبور اند که گزارش‌های شان را پیش از نشر به ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان بفرستند.
در گزارش همچنان گفته شده که در حال حاضر چند رسانهٔ مخصوص در تبعید رویدادهای افغانستان را انعکاس می‌دهند و مردم مجبور اند که از طریق انترنت این رسانه‌ها را تعقیب کنند.
بر اساس این گزارش، پس از حاکمیت طالبان در ۲۰۲۱، آزادی رسانه‌ها از بین رفته و در سه ماه نخست حاکمیت طالبان، نزدیک به ۴۳ رسانه مسدود شده‌است.
«آر اس اف» گفته که از میان ۱۲ هزار خبرنگار افغان، دو سوم آن مسلک‌شان را ترک کرده‌اند و از میان هر ده خبرنگارن زن، ۸ تن‌شان در این کشور از کار منع شده‌اند و برخی‌شان که هنوز هم کار شان را ادامه داده‌اند، با محدودیت‌های مختلف روبه‌رو اند.
در همین حال، برخی از خبرنگاران می‌گویند، رسانه‌ها در افغانستان تحت فشار شدید هستند و هیچ یکی از خبرنگاران نمی‌توانند حقایق را بیان کنند.
یک خبرنگار افغان که به خاطر مشکلات امنیتی نمی‌خواهد نام‌اش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت: "در حال حاضر هیچ رسانه‌ی در افغانستان نمی‌تواند که برنامهٔ انتقادی و یا گزارش انتقادی را منتشر کند، اگر نشر کنند رسانه بسته می‌شود و یا خبرنگار بازداشت می‌شود، من از طالبان می‌خواهم رسانه‌ها را سانسور نکنند، رسانه صدای مردم است، رسانه صدای شما است، بگذارید که واقعیت‌ها را بیان کنند و صدای مردم را به گوش مقام‌ها برسانند، خبرنگار یک قلم و کاغذ دارد، نظام حاکم باید از قلم و کاغذ هراس نداشته باشند."
تلاش کردیم که در مورد گزارش تازهٔ «آر اس اف» و ادعاهای خبرنگاران افغان دیدگاه ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان را نیز داشته باشیم، اما او به تماس‌ها در این مورد پاسخ نداد، اما آقای مجاهد روز پنج‌نشبه در واکنش به گزارش اخیر یوناما در پیام شنیداری فرستاده شده به رسانه‌ها مدعی شده که رسانه‌ها در افغانستان در چوکات قانون آزادی فعالیت دارند که پیام‌رسانی میکنند، گزارش می‌دهند و در بحث‌ها مختلف انتقاد نیز میکنند.
