سفارت امریکا برای افغانستان از “افزایش ناامید کننده” آزار و اذیت و بازداشت خبرنگاران در افغانستان نگرانی کرده میگوید که محیط نظارتی برای رسانهها همچنان مبهم است و دسترسی به اطلاعات مربوط به فعالیتهای حکومت در این کشور محدود شدهاست.
ماریو کریفو مدیر روابط عمومی و سخنگوی مأموریت ایالات متحده برای افغانستان در دوحه در پیامی روز جمعه به مناسبت سوم می روز جهانی آزادی مطبوعات افزوده که ناامید کنندهتر از این همه، کاهش تعداد زنان در عرصه خبرنگاری و رسانهها افغانستان است.
او در این مورد میافزاید: “ما شاهد افزایش ناامید کنندهای در آزار و اذیت و بازداشت خبرنگاران هستیم، محیط نظارتی برای رسانهها همچنان مبهم است و دسترسی به اطلاعات به فعالیتهای حکومت محدود شدهاست، مهمتر و ناامید کنندهتر این است که تعداد زنان در این حرفه و نمایندگی زنان در رسانههای افغانستان کاهش یافته است.”
این در حالیست که پس از تسلط مجدد طالبان در افغانستان، فعالیت برخی از رسانهها به دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیتهای طالبان متوقف شده و دهها خبرنگار در کشور به ویژه خبرنگاران زن بیکار شدهاند.
شماری از خبرنگاران زن در افغانستان که وظایفشان را در نتیجه وضع محدودیتهای طالبان از دست داده اند میگویند با مشکلات روبهرو اند.
یکی از آنان که در دو تلویزیون دولتی در شهر کابل وظیفه میکرد و به دلیل مشکلات امنیتی نخواست ناماش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت که با آغاز حاکمیت طالبان وظایفاش را از دست داد.
او میگوید: “طالبان دیگر به زنان اجازه ندادند که در تلویزیونهای ملی و معارف کار کنند و محدودیتهای روزافزون و سانسور رسانهها سبب شدهاند که خانمها به بسیار مشکل کار پیدا کنند و من تا امروز هم نتوانستم در رسانهها کار پیدا کنم و این برای من بسیار سخت است چون در یک خانه کرایی زندهگی میکنم و سرپرست ندارم.”
یکی دیگر از این خبرنگاران که کارمند یک تلویزیون خصوصی در یکی از ولایتهای افغانستان بوده و هشت ماه قبل به دلیل محدودیتهای طالبان از وظیفه برکنار شده به شرط افشا نشدن ناماش به رادیو آزادی گفت:
“میگفتند حجاب را باید به طور کلی در نظر بگیرید که ما آن کار را کرده بودیم و با مرد ها مصاحبه نکنیم و برنامه پیش نبریم وقت پشت گزارش میرفتم هیچ کس از طبقه ذکور با من مصاحبه نمیکرد، آخرین برنامه که من داشتم برنامه خودمانی با دختران بود بعضی بازیها را داشتیم که به دست یکدیگر حنا میگذاشتیم و به هم چوری میپوشانیدیم و همین باعث شد که مشکلات من بسیار جدی شود و از وظیفه برکنار شوم.”
از سوی هم کمیته حفاظت از خبرنگاران (سیپیجی) میگوید که طالبان از زمان بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ در سرکوب رسانهها بیرحمانه عمل کردهاند.
بیه لی یی، هماهنگ کننده بخش آسیای این سازمان در یک مصاحبه اختصاصی با رادیو آزادی گفت: “ما موارد زیادی را دیده ایم که خبرنگاران خودسرانه بازداشت شدهاند، آنها محدودیتهایی را بر فعالیت خبرنگاران زن اعمال کردهاند، وبسایت های خبری افغانستان، خبرگزاریهای خارجی در داخل افغانستان مسدود یا مجبور به توقف کار شدهاست، بنابراین طالبان برخلاف برخی وعدههای اولیه مبنی بر اجازه آزادی مطبوعات به وعده خود عمل نکردهاند.”
اما حکومت طالبان مدعی است که به رعایت آزادی بیان در افغانستان متعهد است و حقوق زنان هم در چهارچوب شریعت اسلام در این کشور تأمین است.