Буга чейин “Ар-намыстын” лидери Феликс Кулов президенттик шайлоого барбай тургандыгы тууралуу өзү да кулак кагыш кылып келген. Ал муну мамлекеттеги стабилдүүлүктү сактоо максаты менен түшүндүргөн.
- Мага стабилдүүлүк маанилүү. Момундай кризистин шартын мен жакшы түшүнөм. Азыркы кырдаалда кандай карама-каршылык болсо да, ал өлкөгө терс таасир этет. Баш аламандыкка жол бербеш үчүн ишти жүз жолу ченеп бычуу керек.
Партия төрагасынын орун басары Эмил Алиевдин айтуусунда, Куловдун шайлоого барышы мамлекеттеги кырдаалга олуттуу таасир тийгизмек. Анткени шайлоо учурунда алдыга озунуп чыккан негизги талапкерлердин добуштары ортосунда ажырым аз эле болуп калса, ал эл ичинде ар кандай карама-каршы талаштарды жаратмак.
- Биздин деле жактоочулар бир топ. Эгер ошондо берилген добуштардын ажырымдары жакын болсо, талаш-тартыштар чыгып кетмек. Негизги талапкерлердин ортосунда ажырым 5-10% болуп калышы мүмкүн. Биз Куловду негизги талапкер катары көрөбүз. Ошондо биричи орун менен экинчи орундун ортосунда айырма аз болуп, “Биздики көп болчу” деген талаш-тартыштар чыгышы мүмкүн.
“Ак шумкар” партиясынын лидери Темир Сариев Феликс Кулдовдун бул чечимин “өзүн нейтралдуу адам катары көрсөтүп, өзүнө карата элдин ишеничин көтөрүү аракети” катары баалады. Анын айтымында, бул чечим оппозицияга катуу деле таасир тийгизбейт. Анткени Кулов бир топ убакыттан бери оппозиция менен байланышын үзүп койгон болчу:
- Балким ал экономикага көңүл буруп, шайлоого барбайм деп жаткандыр. Анын багыты азыр - экономикалык саясат. Мындай чечимин сыйлаш керек. Ал бүгүн өзүнүн ролун башкача колдоном десе керек. Өтө орчундуу абал болуп кетсе, эки жакка тең тартпаган, президенттик атаандаштыкка чыкпаган адам көбүрөөк ишенимге ээ болот деген да ойдо болуп жатса керек.
Жогорку Кеңештин депутаты Бейшенбек Абдырасаков Феликс Куловдун бул чечимин колдой тургандыгын айтат. Бийликте турганда көзгө көрүнөрлүк иш жасай албаган премьер-министрдин атын эл деле унутуп калды деген депутат, Куловдун шайлоодон утушка ээ боло албастыгын белгилейт. Ал Куловдун чечими оппозицияны сүйүндүрөт болуш керек деген ойдо:
- Оппозиция бир чети, бул чечимге сүйүнөт. Анткени Кулов койсо, Текебаевби, Сариевби, - ошолорго жолтоо болуп калмак. Кулов Бакиев менен жакын, мамлекеттик кызматта иштейт. Бакиев Куловду колдоп, өткөрбөсө да экинчи орунду берип, премьер-министр кылып, эки үч жыл иштетип коюшу мүмкүн болчу.
Куловдун шайлоого барар-барбасы азыр өлкө стабилдүүлүгүнө, саясий күчтөргө эч кандай деле таасир тийгизе албай тургандыгын саясат таануучу Орозбек Молдалиев да белгиледи. Анын айтымында, Кулов баары бир кыргыз тилин билбегендиги менен шайлоого бара албайт болчу. Азыр бийликти колдоого мажбур болуп турган Кулов, жөн гана өзүнө упай топтоо аракетин көрүп жатат, дейт Молдалиев:
- Ушундай ыкмалары бар саясатчылар болот. Упай топтош үчүн, “Мен шайлоого барбайм, мен бийликтин аракеттерин колдойм, тынчылык болсун деп жүрбөйбү. Мурун деле айтып жүргөн. Азыр деле мунун тактикасы бийликтин тегерегинде жүрүү болуп калган. Мурун деле “Ар намыс” оппозицияга кирбейт деген. Бул ошонун эле уландысы. Кулов эми бийликти эле колдогондон башка айласы жок. Анын электораты деле карып калган, партиясы деле чоң эмес.
Дагы бир саясат таануучу Токтогул Какчекеев азыр Кыргызстанда Конституцияда жазылган мыйзамдын талабын аткарган кишилер жок деп эсептейт. Ал азыр оппозициялык кыймыл деген бийликтин тепкичине алып келет деген көз караш орноп калганын айтып, эки жактын тең курамын азыр Феликс Кулов өңдүү эле адамдар түзөөрүн айтат:
- Эч кандай таасири жок. Булардын доору өтүп кеткен. Бүгүнкү күндө Кулов - бизнесмен. Ал чакан электр станцияларды куруп жатат. Ошол куруп бүткөндөн кийин ал миллиардер болуп, өзүнүн турмушун жакшы жолго салып, кыргыздын шартын, нугун, маданиятын үйрөнгөнгө жолу ачылат.
Президенттикке талапкерлер 18-майга чейин БШКдан каттоодон өтүшү керек. БШКнын маалыматына караганда, 21-марттан баштап саясий партиялар талапкерлерди сунуштоого, алардын ыйгарым укуктуу өкүлдөрүн шайлоого, кол топтоого киришсе болот.
Президенттикке талапкерлигин койгон адам элүү миңден кем эмес кол топтоого тийиш жана мамлекеттик тил боюнча сынактан өтөт.
Ошентип, президенттик шайлоого карата чечимин алгачкылардан болуп бийликчил да, оппозициячыл да партиялар эмес, өзүн “конструктивдүү оппозиция” деп эсептеген “Ар-намыс” партиясы билдирип олтурат.
- Мага стабилдүүлүк маанилүү. Момундай кризистин шартын мен жакшы түшүнөм. Азыркы кырдаалда кандай карама-каршылык болсо да, ал өлкөгө терс таасир этет. Баш аламандыкка жол бербеш үчүн ишти жүз жолу ченеп бычуу керек.
Партия төрагасынын орун басары Эмил Алиевдин айтуусунда, Куловдун шайлоого барышы мамлекеттеги кырдаалга олуттуу таасир тийгизмек. Анткени шайлоо учурунда алдыга озунуп чыккан негизги талапкерлердин добуштары ортосунда ажырым аз эле болуп калса, ал эл ичинде ар кандай карама-каршы талаштарды жаратмак.
- Биздин деле жактоочулар бир топ. Эгер ошондо берилген добуштардын ажырымдары жакын болсо, талаш-тартыштар чыгып кетмек. Негизги талапкерлердин ортосунда ажырым 5-10% болуп калышы мүмкүн. Биз Куловду негизги талапкер катары көрөбүз. Ошондо биричи орун менен экинчи орундун ортосунда айырма аз болуп, “Биздики көп болчу” деген талаш-тартыштар чыгышы мүмкүн.
“Ак шумкар” партиясынын лидери Темир Сариев Феликс Кулдовдун бул чечимин “өзүн нейтралдуу адам катары көрсөтүп, өзүнө карата элдин ишеничин көтөрүү аракети” катары баалады. Анын айтымында, бул чечим оппозицияга катуу деле таасир тийгизбейт. Анткени Кулов бир топ убакыттан бери оппозиция менен байланышын үзүп койгон болчу:
- Балким ал экономикага көңүл буруп, шайлоого барбайм деп жаткандыр. Анын багыты азыр - экономикалык саясат. Мындай чечимин сыйлаш керек. Ал бүгүн өзүнүн ролун башкача колдоном десе керек. Өтө орчундуу абал болуп кетсе, эки жакка тең тартпаган, президенттик атаандаштыкка чыкпаган адам көбүрөөк ишенимге ээ болот деген да ойдо болуп жатса керек.
Жогорку Кеңештин депутаты Бейшенбек Абдырасаков Феликс Куловдун бул чечимин колдой тургандыгын айтат. Бийликте турганда көзгө көрүнөрлүк иш жасай албаган премьер-министрдин атын эл деле унутуп калды деген депутат, Куловдун шайлоодон утушка ээ боло албастыгын белгилейт. Ал Куловдун чечими оппозицияны сүйүндүрөт болуш керек деген ойдо:
- Оппозиция бир чети, бул чечимге сүйүнөт. Анткени Кулов койсо, Текебаевби, Сариевби, - ошолорго жолтоо болуп калмак. Кулов Бакиев менен жакын, мамлекеттик кызматта иштейт. Бакиев Куловду колдоп, өткөрбөсө да экинчи орунду берип, премьер-министр кылып, эки үч жыл иштетип коюшу мүмкүн болчу.
Куловдун шайлоого барар-барбасы азыр өлкө стабилдүүлүгүнө, саясий күчтөргө эч кандай деле таасир тийгизе албай тургандыгын саясат таануучу Орозбек Молдалиев да белгиледи. Анын айтымында, Кулов баары бир кыргыз тилин билбегендиги менен шайлоого бара албайт болчу. Азыр бийликти колдоого мажбур болуп турган Кулов, жөн гана өзүнө упай топтоо аракетин көрүп жатат, дейт Молдалиев:
- Ушундай ыкмалары бар саясатчылар болот. Упай топтош үчүн, “Мен шайлоого барбайм, мен бийликтин аракеттерин колдойм, тынчылык болсун деп жүрбөйбү. Мурун деле айтып жүргөн. Азыр деле мунун тактикасы бийликтин тегерегинде жүрүү болуп калган. Мурун деле “Ар намыс” оппозицияга кирбейт деген. Бул ошонун эле уландысы. Кулов эми бийликти эле колдогондон башка айласы жок. Анын электораты деле карып калган, партиясы деле чоң эмес.
Дагы бир саясат таануучу Токтогул Какчекеев азыр Кыргызстанда Конституцияда жазылган мыйзамдын талабын аткарган кишилер жок деп эсептейт. Ал азыр оппозициялык кыймыл деген бийликтин тепкичине алып келет деген көз караш орноп калганын айтып, эки жактын тең курамын азыр Феликс Кулов өңдүү эле адамдар түзөөрүн айтат:
- Эч кандай таасири жок. Булардын доору өтүп кеткен. Бүгүнкү күндө Кулов - бизнесмен. Ал чакан электр станцияларды куруп жатат. Ошол куруп бүткөндөн кийин ал миллиардер болуп, өзүнүн турмушун жакшы жолго салып, кыргыздын шартын, нугун, маданиятын үйрөнгөнгө жолу ачылат.
Президенттикке талапкерлер 18-майга чейин БШКдан каттоодон өтүшү керек. БШКнын маалыматына караганда, 21-марттан баштап саясий партиялар талапкерлерди сунуштоого, алардын ыйгарым укуктуу өкүлдөрүн шайлоого, кол топтоого киришсе болот.
Президенттикке талапкерлигин койгон адам элүү миңден кем эмес кол топтоого тийиш жана мамлекеттик тил боюнча сынактан өтөт.
Ошентип, президенттик шайлоого карата чечимин алгачкылардан болуп бийликчил да, оппозициячыл да партиялар эмес, өзүн “конструктивдүү оппозиция” деп эсептеген “Ар-намыс” партиясы билдирип олтурат.
