Қытай

"Қытайға экстрадицияланған ұйғырлар ұшты-күйлі жоғалады"

24-27 қазан аралығында Сараевода өткен Әлемдік ұйғыр конгресі жиынында Қытайдың Шыңжаң өлкесінде тұратын ұйғырлардың тағдыры сөз болды. Азаттық жиын қарсаңында Әлемдік ұйғыр конгресі ұйымның директоры Зумретай Аркиннен сұхбат алды.

Қазақстан мен Қытайдың ғарыш саласындағы достығы қайда апарады?

Астана мен Пекин арасында шілдеде жасалған келісім бойынша жаңа деректер белгілі болды. Қазақстан мен Қытай айға зерттеу орталығын салуда әріптес болмақ. Бұл АҚШ-пен жарысқан Қытайдың ғарышты игеру талпынысына Қазақстанның да атсалысып жатқанын көрсетеді.

Қытай саяси моделін бүкіл әлемге таратуды көздей ме?

Қытай үкіметінің бұрын жарияланбаған мыңдаған құжатына сүйенген жаңа есеп Пекиннің Ғаламдық Оңтүстік, Шығыс Еуропа мен Орталық Азия елдеріне арнайы оқыту және тәжірибе алмасу бағдарламалары арқылы авторитарлық саяси моделін таратып отырғанын көрсетті.

Қытай "Бір белдеу – бір жол" арқылы Қазақстандағы белсенділігін қалай арттырды?

Пекин неліктен Қазақстанның энергетика саласында ғана емес, экономиканың алуан секторында белсендігін арттырды? Қазақстанның Қытайға қарызы өсті ме? Азаттық Ұлыбританиядағы Шеффилд университетінің докторанты, Орталық Азияны зерттеуші Франк Мараккионемен сөйлесті.

"Бір белдеу, бір жол" жобасының 10 жылы. Қытай оған жан бітіре ала ма?

Қытай басшысы Си Цзиньпин "Бір белдеу, бір жол" жобасын Қытайдың сыртқы саясаттағы жетістігі деп атап, Батыс елдеріне балама даму моделі ретінде көрсетіп отыр.

Путин Пекинге бара жатыр. Көздегені – Қытайдан жаңа газ құбырына келісім алу. Жобаның маңызы неде?

Ресей президенті Владимир Путин 17-18 қазан күндері Пекинде өтетін "Белдеу және жол" форумына қатысу үшін Қытайға бара жатыр. Кремль басшысы форум аясында Қытай президенті Си Цзиньпинмен жеке кездесіп, "Сібір қуаты – 2" газ құбыры жөнінде келіссөзге қол жеткізіп көрмек. Оның бұл ойы жүзеге аса ма?

Үрімжіде Қазақстан визасына кезек "сатылып жатыр" ма?

Азаттыққа хабарласқан бірнеше адам Үрімжідегі Қазақстан консулдығында қазақ визасын алу кезегі "саудаланып жатқанын" айтты. "Делдалдар" бір адамнан кемі 1500 юань (94 мың теңге) талап етеді дейді олар. Ал СІМ өкілі мұндайға барған консул болса, "баяғыда жұмыстан кеткен болар еді" дейді.

"Тайваньға көз тіккен Қытайды тежеудің ең дұрыс жолы – Украинаны қолдау"

Тайвань сыртқы істер министрінің орынбасары Рой Чун Ли Азаттыққа берген сұхбатында Тайбэй Батыс елдерінің Украинаны қолдауын неге құптайтынын, Еуропаның Тайваньға көзқарасы қалай өзгергенін айтып берді.

"Бәсекеге түспейтін" Ресей және Мәскеу мен Пекиннің "сынақ аймағы". Қытайдағы саммит не шешпек?

18-19 мамыр күндері Сиань қаласында "Қытай – Орталық Азия" саммиті өтеді. Ресей мен Қытай арасында аймақтағы ықпал үшін талас бар ма? Қытаймен тығыз қатынастан Қазақстан не ұтады, неден ұтылады? Лондондағы Қорғаныс зерттеулері біріккен корольдік институтының сарапшысы Рафаэлло Пантуччимен сөйлестік.

Си Цзиньпин мен Орталық Азия лидерлері Қытайдағы саммиттен не күтеді?

Әшкере болған әріптестік. Пекин мен Мәскеу бір-біріне цензуралауды қалай үйретті?

Қытай басшысы Си Цзиньпин мен Ресей президенті Владимир Путин "шексіз әріптестік" туралы келісімге қол қоймай тұрып, қос мемлекет жылдар бойы интернет пен билікке қарсы көңіл-күйді бақылау саласында бірлесіп жұмыс істеп келген. Азаттықтың қолына түскен құпия материалдар осыны дәлелдейді.