Азат Еуропа/Азаттық радиосы АҚШ Конгресінің 2025 жылға бөлген грантына қол жеткізу үшін АҚШ Ғаламдық медиа агенттігімен (USAGM) соттасып жатыр. АЕ/АР басшылығы 28 наурызда осылай деп мәлімдеді.

Азат Еуропа/Азаттық радиосы және өзге де халықаралық америкалық ақпарат құралдары USAGM-ға қарайды. Наурыздың ортасында АҚШ президенті Дональд Трамп жеті мемлекеттік агенттіктің, соның ішінде USAGM-нің жұмысын қысқарту туралы жарлық шығарған. Бұдан соң Азат Еуропа/ Азаттық радиосына Конгресс бөлген қаржыны тоқтату туралы шешім шықты.

Вашингтондағы (Колумбия округі) федералды округтік соты 25 наурызда Азат Еуропа/Азаттық радиосы (АЕ/АР) медиакорпорациясының АҚШ-тың Ғаламдық медиа жөніндегі агенттігіне (USAGM) қарсы берген талап-арызында көрсетілген осы медиаұйымға қаржы беруді доғару туралы шешімді уақытша тоқтату туралы өтінішін қанағаттандырған.

Сот қарсаңында АҚШ-тың Ғаламдық медиа жөніндегі агенттігі Азат Еуропа/Азаттық радиосына АҚШ Конгресі бөлген қаржының бір бөлігін беруге келіскен. Бұл жөнінде 24 наурызда агенттіктің өзі, АЕ/АР медиакорпорациясы мен USAGM басшылығы арасындағы сот отырысынан бұрын хабарлаған. Нәтижесінде АЕ/АР 1-14 наурыз аралығындағы грантты қамтитын 7,46 млн доллар соманы алады.

27 наурызда медиакорпорация USAGM-ның гранттың толық ұзартылғанын ресми түрде растағанын күтетінін мәлімдеген. 28 наурыз, жұма күні агенттіктен растау келмеді. "Конгрестің бізге АҚШ Ғаламдық медиа агенттігі арқылы бөлген қаражатын асыға күтеміз. Оған дейін Конгресс шешімдерінің сақталуын қамтамасыз ету үшін барлық қажетті құқықтық құралдарды қолданамыз. Азаттық радиосы өз аудиториясы мен Конгресс бекіткен миссиясына адал болып қалады" деп жазылған хабарламада.

• Азат Еуропа/ Азаттық радиосы 18 наурызда ұйымның жұмысына Конгресс бөлген қаржыны тоқтату әрекетін болдырмау үшін АҚШ-тың Ғаламдық медиа жөніндегі агенттігін және оның лауазымды тұлғалары Кэри Лейк пен Виктор Моралесті сотқа берген.
• USAGM сайтында агенттік төрағасы міндетін атқарушысының бас кеңесшісі Кэри Лейктің мәлімдемесі жарияланды, онда Трамп әкімшілігінің көзқарасы тұрғысынан салық төлеушілердің ақшасы тиімсіз жұмсалып жатқаны айтылған.
• Азат Еуропа/ Азаттық радиосы – 1953 жылдан бері жұмыс істейтін тәуелсіз медиаұйым. Ол Ғаламдық медиа жөніндегі агенттік арқылы АҚШ конгресі бөлетін қаражат есебінен жұмыс істейді.
• Қазақ тілінде хабар тарататын Азаттық радиосы - Азат Еуропа/ Азаттық радиосының құрамдас бөлігі. Ол 1953 жылдан бері жұмыс істейді. Қаржыландыруды тоқтату туралы ақпарат шыққанда Азаттық оқырмандары оған қолдау білдіріп, түрлі пікір айтты.

Әйелдердің тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шегуі мәселесін қозғап жүрген "Немолчи" қоры Атырау облысы Құлсары қаласында ер адамның өзінің бұрынғы әйелін өлтіргенін хабарлады.

Ақпаратқа қарағанда, қайғылы оқиға қалалық поликлиникада болған. Бұрынғы күйеуі әйелін пышақтап, қашып кеткен. Қаза болған әйелдің екі кішкентай қызы бар екені айтылады.

Атырау облыстық полиция департаменті Азаттық Азияаға ақпаратты растады.

"Адам өлтіру" бабы бойынша қылмыстық іс қозғалған, тергеу басталған.

Полицияның айтуынша, 33 жастағы күдікті ұсталып, қамалған. Басқа ақпарат айтылмайды.

Atyrau ONLINE қауымдастығының жазуынша, "қайғылы оқиға 27 наурызда түстен кейін әйел адамның жұмыс кабинетінде болған, ол жерге бұрынғы күйеуі кенеттен баса-көктеп кіріп, пышақпен шабуылдаған".

Оқиға орнына медбикелер мен полицейлер жедел барған, бірақ әйел алған жарақаттан сол жерде қайтыс болған.

Тұрмыстық зорлық-зомбылық және фемицид Орталық Азия елдері, оның ішінде Қазақстанда өзекті мәселе күйінде қалып отыр. Ресми мәлімет бойынша, 18-49 жастағы әрбір алтыншы қазақстандық өмірінде бір рет физикалық немесе жыныстық күш көрсетуге ұшыраған.

Қарағанды медицина университетінің зерттеуіне қарағанда, Қазақстанда көп жағдайда әйелдердің басым бөлігіне өзінің серігі күш көрсетеді, 12 пайыз жағдайда ғана өзге адамдар озбырлық жасайды.

Қазақстан бас прокуратурасының мәліметінше, 2024 жылы елде әйел адамды өлтіру фактісі бойынша 137 іс тіркелген. "Адамның денсаулығына қасақана ауыр зиян келтіру" бабы бойынша - 191, "Орта дәрежеде зақым келтіру" бойынша 594 іс қозғалған. 198 әйел өзіне қол жұмсаған.

Қазақстан мен Еуроодақ виза тәртібін жеңілдету келісімін бекіту процесін бастады. Ақорданың жазуынша, Еурокомиссияның вице-президенті Кая Каллас Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевпен кездесу кезінде осылай деп мәлімдеген.

Ол виза беру тәртібін жеңілдету жөніндегі келісімді бекіту үдерісі басталғанын айтқан.

Тоқаев қазақстандықтар аталған жаңалықты өте жылы қабылдағанын атап өтіп, бұл қадам еуропалық елдермен жеке және іскерлік қатынастарды нығайтуға мол мүмкіндік беретінін айтқан.

Ақорданың жазуынша, тараптар кездесу кезінде “сауда-экономикалық ынтымақтастықтың маңызды бағыттарына, атап айтқанда, энергетика, өнеркәсіп, цифрландыру, сондай-ақ Транскаспий халықаралық көлік дәлізін дамытуды көздейтін ірі инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру мәселелеріне” ерекше мән берген.

Кездесуде «Орталық Азия – Еуропа Одағы» форматындағы ықпалдастықтың жай-күйі де қаралған.

3-4 сәуірде Самарқанда өтетін ЕО-Орталық Азия саммитіне Еурокомиссия төрайымы Урсула фон дер Ляйен мен Еуропа кеңесінің басшысы Антониу Кошта қатыспақ. Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Өзбекстан президенті Шавкат Мирзияев, Қырғызстан басшысы Садыр Жапаров, Тәжікстан президенті Эмомали Рахмон, Түркіменстан президенті Сердар Бердімұхамедов те қатысады.

Бұл – "Еуропа+Орталық Азия" форматында өтетін алғашқы саммит. Бұған дейін мұндай форматтағы саммит АҚШ, Қытай, Ресеймен болған.

Бұған дейін құқық қорғаушылар Еуропа Одағын Орталық Азиямен байланысты адам құқығын ортаға қоюға шақырған.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

HRW Еуропа одағын Орталық Азиямен байланыста адам құқығын ескеруге шақырды

"ҚазМұнайГаз" ұлттық компаниясы Атырау мұнай өңдеу зауытындағы үлесті ресейлік "Татнефть" компаниясына беру мәселесін талдап жатыр. Бұл жөнінде компанияның баспасөз қызметі хабарлады.

"Павлодар және Атырау мұнай өңдеу зауыттарының акцияларын жекешелендіру – бұл бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің квазимемлекеттік сектор үлесін азайту арқылы мұнай өңдеу және мұнай өнімдері нарығында бәсекелестікті дамытуға бағытталған ұсыныс. «ҚазМұнайГаз» (ҚМГ) мұндай шешімдерге дайындық корпоративтік шешім деңгейінде де, техникалық-экономикалық аспектілер тұрғысынан да айтарлықтай уақытты қажет ететінін ескере отырып, бұл мәселені талдап жатыр. Іс жүзінде мұндай процестер бірнеше жылға созылады" деп жазылған компанияның баспасөз қызметінің хабарламасында.

ҚМГ-ның айтуынша, "өндіріс тізбегін бірлесіп құру үшін" компания шетелдік компаниялармен әріптестікке ашық және осы мақсат аясында "ресейлік "Татнефть" компаниясымен де ынтымақтастық орнатқан".

Компанияның хабарлауынша, "Ресей жағы мұнай өңдеу зауыттарымен байланысты мұнай-химия жобаларын инвестициялауға қызығушылық білдірген".

Редакцияға түскен құжаттарға сүйенген Ulysmedia сайтының жазуынша, мәселе "сату емес, мұнай өңдеу зауытын ресейлік "Татнефеть" компаниясына сенімді басқаруға беруде" болып отыр.

Атырау мұнай өңдеу зауыты - елдегі негізгі үш мұнай өңдеу зауытының бірі. 99 пайыз акциясы "ҚазМұнайГазға" тиесілі. Зауыттың ресми сайтында жобаның қуаты жылына 5.5 млн тонна деп жазылған. Кәсіпорын 20 шақты мұнай өнімін өндіреді: көмірсутекті газ, сұйытылған газ, отындық газ; К4 және К5 экологиялық санақа жататын автомобиль және дизель отындары, реактивті қозғалтқыштарға арналған отындар, вакуумдық газойль, мазут, мұнай коксы, техникалық күкірт және тағы басқа өнімдерді өндіреді.

Мьянмада магнитудасы 7,7 болатын қуатты жер сілкінісі болды. Шамамен он минуттан кейін болған афтершок 6,4 балл болған.

Жер сілкінісінің ошағы Сикайн қаласының солтүстік-батысында орналасқан. Мьянманың бұрынғы астанасы Рангон қаласы тұрғындарының сөзінше, жұрт үйлерінен жүгіріп шыққан.

Ақпарат құралдары Мьянма аумағында ғимараттар қирағанын жазды. Болжам бойынша, ондаған немесе жүздеген үй қираған болуы мүмкін. Сикайн қаласын Авамен жалғап тұрған Ираведи өзеніндегі көпір қираған. Агенттіктер мен қолданушылар, еріктілер жариялаған суреттерде адамдардың үйінді астынан шығуға тырысып жатқаны көрінеді.

Эпицентрден шамамен 1400 шақырым қашықта орналасқан Таиланд астанасы Бангкокта да үйлер қирағаны жөнінде ақпарат тарады. Желіде құрылысы әлі толық бітпеген көпқабатты ғимараттың қирағаны жөнінде видео жарияланды. AFP мәліметінше, үйінді астында ондаған жұмысшы қалған.

Таиланд билігі елде төтенше жағдай жариялады. The Nation сайтының жазуынша, елдің барлық әуежайында ұшуға тыйым салынған.

Ақпарат агенттіктерінің хабарлауынша, жер дүмпуі Бангладеш, Үндістан, Лаос және Қытайда сезілген.

Зардап шеккендер мен қираған үйлер саны анықталып жатыр.

Әлеуметтік желіде бет-жүзін қара ниқабпен жауып алған төрт адамның Қазақстан туын ұстап тұрған суреті тарады. Қазақстан туының жоғарғы бөлігінде діни символика мен арабша жазу бар.

Атырау облысының полиция департаменті "Азаттық Азияға" ақпаратты растады.

"Мемлекеттік рәмізді қорлау бабы бойынша қылмыстық іс қозғалды. Қазір сотқа дейінгі тергеу амалдары жүргізіліп жатыр. Барлық күдікті анықталып, полицияға жеткізілді" деді ведомство өкілдері.

"Мемлекеттік рәмізді қорлау" бабы (Қылмыстық кодекстің 372-бабы) 3 мың АЕК-ке дейін (23 мың доллардан астам) айыппұл немесе қоғамдық жұмыс немесе екі жылға дейін бас бостандықтан айыру жазасын қарастырады.

Қазақстандық ақпарат құралдарының мәліметінше, суреттегі төрт адамның екеуі - кәмелет жасына толмаған қыз балалар.

Kursiv телеграм-арнасының жазуынша, Wildberries интернет-дүкені арабша жазуы бар туды платформадан алып тастап, сатушыларға ескеру жасаған. Интернет-дүкеннің өкілдері басылымға аталған тауарлар Қазақстан заңнамасының талаптарына сәйкес емес екенін айтқан. Олар тыйым салынған тауарлар ендігәрі маркетплейсте шықпас үшін тиісті шаралар атқарып жатқанын айтқан.

Украина президенті Владимир Зеленский бейсенбі күнгі баспасөз жиынында АҚШ-ты Ресей әскерінің Херсонға - ондағы энергетикалық инфрақұрылым нысандарына соққысына реакция білдіруге шақырды. Ол Ресейді энергетикалық нысандарды атқылауға мораторий енгізу туралы Ресей мен АҚШ қол жеткізген келісімдерді бұзды деп айыптады.

"Бүгін келісім бұзылды, Херсонға, темір жол вокзалына соққы жасалды, электр жүйесі бүлінді, себебі энергетика [нысандарына да] соққы жасалды" деді Зеленский.

Энергетикалық нысандарға шабуыл жасауға мораторий жарияланғаны жөнінде ресми түрде хабарланған жоқ. Алайда келіссөзге қатысқан АҚШ шенеуніктері бұған дейін Ресей жағы энергетика нысандарын атқылауды тоқтату идеясын қолдады деп айтқан еді.

Ақ үйдің Эр-Риядтағы кездесулерінің қорытындысы туралы мәлімдемесінде тараптар осындай келісімді жүзеге асыру үшін және Қара теңіздегі қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын әзірлеп жатыр деп жазылған. Украинаның қорғаныс министрі Рүстем Умеров тараптар бір-бірінің энергетикалық нысандарын атқыламауға келіссе, Украина Қара теңізде де атысты тоқтатады деп айтқан.

Ресей әскері 27 наурызда Херсонға артиллериямен соққы жасаған. Қала орталығында екі адам қаза болып, бес адам зардап шекті. Қалада электр энергиясы өшіп, электр көліктер тоқтаған.

28 наурызда Жамбыл облысындағы елді мекендердің бірінде бес балдық жер сілкінісі сезілген.

Қазақстандық сейсмологтар жұма күні сағат 3.42-те тіркелген жер сілкінісінің ошағы Алматыдан оңтүстік-батысқа қарай 323 шақырымда болды деп хабарлады.

Шу, Тараз, Төле би, Қордай, Сарыкемер, Аса, Мойынкұм ауылдарында – 2 балл; Құланда – 4 балл; Меркеде – 5 балдық жер сілкінісі сезілген.

Министрлік зардап шеккендер мен ғимараттардың бұзылғаны туралы ақпарат түспегенін айтты.

Ведомство Жамбыл облысында төтенше жағдай департаменті жедел әрекет етуге дайын екенін мәлімдеді.

"Қазселденқорғау" мамандары өзен арналарына, гидротехникалық құрылыстарға, сонымен бірге көшкін және сел жүру қаупі бар аумақтарды тексергені айтылды.

Полиция өте маңызды нысандар санатына кіретін ғимараттарда зақым бар-жоғын тексеру үшін шолу жұмыстарын жүргізген.

Биыл қаңтар және ақпан айларында Солтүстік Корея Ресейге Украинаға қарсы соғысқа қатысу үшін қосымша 3 мыңдай әскери қызметкер жіберген. Бұл ақпаратты Оңтүстік Кореяның әскери қолбасшылығының дерегіне сүйеніп, Associated Press агенттігі хабарлады.

Оңтүстік Кореяның Біріккен штаб бастықтары комитетінің мәліметі бойынша, Пхеньян сондай-ақ Ресейге қару-жарақ, оның ішінде зымырандар, артиллериялық қондырғылар мен оқ-дәрілер жөнелтіп жатыр. Олардың көлемі майдандағы жағдайға байланысты артуы мүмкін. Ресейге жөнелтілген әскери техниканың ішінде "елеулі мөлшерде" қысқа қашықтыққа ұшатын баллистикалық зымырандар, ұңғысы 170 мм өзі жүретін гаубицалар және 240 мм снаряд ататын реактивтік қару жүйесінің 220 данасы бар деп жазды агенттік.

Бұған дейін Ресейге 11 мыңға жуық сарбаз жіберген Солтүстік Корея өткен ғасырда болған Корей соғысы (1950-1953) кезінен бері ірі қарулы қақтығыстарға алғаш рет қатысып отыр. Оңтүстік Кореяның әскери басшылығының бағалауы бойынша, Пхеньян Ресей жағында соғысуға жіберген сарбаздардың шамамен 4 мыңы қаза тапқан немесе жараланған.

Солтүстік Корея сарбаздары арасында шығынның көп болуы олардың қазіргі заманғы соғысқа дайын болмағандығымен, әсіресе дрон қолдану тәжірибесінің жоқтығымен байланысты. Сонымен бірге, Оңтүстік Кореяның Ұлттық барлау қызметінің мәліметі бойынша, ресейлік командирлер солтүстіккореялықтарды шабуылға салғанда жеткілікті деңгейде оқ жаудырып қолдау көрсете алмаса да жұмсай береді. Соған қарамастан, солтүстіккореялық жауынгерлер соғысқа қатыса жүріп маңызды әскери тәжірибе жинақтағанын және Курск облысындағы қақтығыстар кезінде Ресей армиясының Украина қарулы күштерін әлсірету стратегиясында маңызды рөл атқарғанын украин әскери қызметкерлері мен барлау қызметтері айтып отыр.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Курск облысында Солтүстік Кореяның 300 сарбазы өлген – Оңтүстік Корея барлауы

AP агенттігі сілтеме жасаған есеп өткен аптада Пхеньянда Солтүстік Кореяның басшысы Ким Чен Ын Ресейдің қауіпсіздік кеңесінің хатшысы Сергей Шойгумен кездескенде, Ресейдің Украинаға қарсы жүргізіп жатқан соғысын қолдайтынын тағы да мәлімдегеннен кейін жарияланды. Солтүстік Кореяның мемлекеттік ақпарат құралдары Ким мен Шойгу былтыр қол қойылған стратегиялық серіктестік туралы екіжақты келісімге адалдығын тағы да растады деп хабарлады.

АҚШ президенті Дональд Трамптың қауіпсіздік мәселелері бойынша негізгі кеңесшілерінің жеке деректері интернеттен табылады, деп жазды Германияның Der Spiegel журналы.

Басылымның мәліметінше, Трамптың ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі Майк Уолц, Ұлттық барлау қызметінің басшысы Тулси Габбард және қорғаныс министрі Пит Хегсет пайдаланған ұялы телефон нөмірлерін, электрон пошта мекенжайын, кейбір жағдайда кілтсөздерді де коммерциялық іздеу жүйелері мен желіге енген деректер базалары арқылы табуға болады.

Der Spiegel әлгі телефон нөмірлері мен электрон пошта мекенжайының көбі қазіргі уақытта да істеп тұр, олар кейде Instagram мен LinkedIn желілеріндегі профильдерді, Dropbox дерек сақтау қызметін, сондай-ақ қолданушының қай жерде екенін бақылайтын қосымшаларды пайдаланған кездері қолданылған деп жазды.

Бұған қоса басылым Габбард пен Уолцтың телефон нөмірлері WhatsApp және Signal мессенжерлеріндегі аккаунттарға байланғанын айтып отыр.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Ақ үйдің өкілдері журналисті байқамай құпия чатқа қосып жіберген

Der Spiegel аты-жөні аталған ресми тұлғалардың үшеуінен де пікір сұрағанын, бірақ әзірге жауап ала алмағанын хабарлады. АҚШ-тың Ұлттық қауіпсіздік кеңесі неміс басылымы жазып отырған Майк Уолцтың тіркеу деректері мен кілтсөздері 2019 жылы өзгертілген деп мәлімдеді.

Бұл материал АҚШ үкіметі қызметкерлерінің жария етуге жатпайтын ақпаратпен жұмыс істегенде ондай мәліметтердің қауіпсіздігі жеткілікті дәрежеде қорғалып отыр ма деген күдікті күшейтеді. Бұған дейін Ақ үй қызметкерлерінің Signal мессенжерінде өзара жазған хабарламалары жұртқа тарап кетіп, үлкен дауға қалған.

• Signal мессенжеріндегі әлгі жазбаларды The Atlantic бас редакторы Джеффри Голдберг кездейсоқ білген. Ол өзін мессенжердегі топ адам отырған құпия чатқа біреу қосып қойған соң сондағы жазбаларды оқып отырып, Йемендегі ираншыл хуситтер тобына АҚШ тарапынан әуе шабуылын жасау жоспары талқыланғанына көз жеткізгенін кейін көпшілікке хабарлады.
• Трамптың кеңесшісі Майк Уолц бұл жайтқа қатысты "толық жауапкершілікті" мойнына алатынын мәлімдеді. Fox News-ке берген сұхбатында ол Голдбергті мессенжердегі чатқа байқаусызда қателесіп қосқанын, өйткені оның телефон нөмірін басқа адамдікімен шатастырып алғанын айтып ақталды. Сонымен бірге Уолц Голдбергті "жексұрын" деп атап, оны шындыққа жанаспайтын ақпарат жариялады деп айыптады, оны "абырой-беделден жұрдай" және "президентті жек көретін" адам деп сипаттады.
  

АҚШ-тың қаржы министрі Скотт Бессент Fox News арнасына берген сұхбатында АҚШ пен Украина алдағы аптада табиғи ресурстар туралы келісімге қол қоюы мүмкін деп мәлімдеді.

"Біз экономикалық әріптестік туралы дайын құжатты тапсырып қойдық. Қазір ол құжатты Украина тарапы қарап жатыр, ал біз келесі аптада толымды келіссөз басталып, тіпті қол қойылуы мүмкін деген үміттеміз", – деді Бессент.

Ол айтып отырған келісімге биыл ақпан айының аяғында Украина президенті Владимир Зеленский Вашингтонға сапармен барған кезде қол қойылады деп жоспарланған еді. Алайда, Ақ үйдегі кездесу кезінде екі елдің президенттері сөз таластырып қалғаннан кейін құжатқа қол қойылмаған еді.

Сұхбат барысында Бессентке Ресейге қарсы санкциялар туралы сұрақ қойылды. Шенеунік санкцияларды күшейту немесе босаңсыту Ресейдің болашақ қадамдарына байланысты болмақ деп жауап қатты.

"Егер олай істеу президент Трампқа келіссөздерде артықшылық беретін болса, ол санкцияларды күшейтуден тартынбайды деп ойлаймын", – деді АҚШ-тың қаржы министрі.

Трамп бұған дейін Вашингтон Ресей ұсынған Қара теңіздегі бітімге қатысты келісім шарттарын қарастырып жатыр деп айтқан. Трамп бес я алты шарт жайлы сөз болып отырғанын растады. Кремльдің ресми сайтында жарияланған Ресейдің талаптары арасында Россельхозбанкті санкциялардан босату және оны SWIFT жүйесіне қосу туралы талап та бар, бірақ Еуропа одағының келісімінсіз оны орындау мүмкін емес.

Газа секторының солтүстігінде АҚШ пен Еуропа Одағы террорлық ұйым деп таныған ХАМАС радикалды тобына наразы адамдар шеруі жалғасып жатыр. Наразылық орталығы Бейт-Лахия қаласында жүздеген адам көшеге шығып, "ХАМАС, кет!" деп айқайлаған. Наразылық митингілері Газа қаласында да өтіп жатыр.

Associated Press агенттігінің хабарлауынша, осы аптаның сейсенбі және сәрсенбі күндері наразылыққа жалпы саны екі мыңға жуық адам шыққан. Газа тұрғындары 17 айдан бері жалғасып келе жатқан Израильмен соғыстың аяқталуын талап етіп, ХАМАС-ты бейбіт шешімге келуден бас тартып отыр деп айыптайды.

Наразылық шеруіне шыққандар бұған қоса Газа секторындағы халықты бомбалап жатыр деп Израильді айыптады, оған қоса қақтығысты шешуде жеткіліксіз араағайындық жасады деп араб елдерін кінәлады.

ХАМАС құрылымдары наразылықтарға байланысты комментарий берген жоқ. Олардың медиа мен әлеуметтік желілерде наразылықтарды соғысқа қарсы деп сипаттап, фотосуреттер мен видеолар жариялаған. Бірақ оларда ХАМАС-ты биліктен шеттету талаптары көтерілгені жайлы ештеңе айтпаған.

Наразылықтар 18 наурызда Израиль Газа секторына қарсы әуе шабуылын қайта бастаған соң тұтанған. Израиль армиясы ХАМАС тобы 2023 жылғы 7 қазанда Израильдің оңтүстігіне жасаған шабуыл кезінде кепіл ретінде алып кеткен адамдарды босатудан бас тартқаннан кейін Газада құрлықтағы операцияны қайта бастаған.

Оған дейін, қаңтар айынан бастап ХАМАС пен Израиль арасында атысты тоқтату режимі орнаған еді. ХАМАС кепілде ұстап келген 30-ға жуық адамды (кейбірінің мәйітін) Израильге қайтарған. Бірақ кейін Израиль мен ХАМАС арасындағы келіссөздер тығыраққа тірелген.

Франция Украинаға екі миллиард еуро көлемінде әскери көмек береді. Мұны 26 наурызда Париждегі Елисей сарайында Украина президенті Владимир Зеленскийді қабылдаған Франция президенті Эммануэль Макрон хабарлады.

Жаңа көмек пакеті аясында Украинаға танкіні жоятын зымырандар, Mirage әскери ұшақтарына арналған зымырандар, қашықтан басқарылатын оқ-дәрілер мен беренді техника беріледі. Бұған қоса, Макронның айтуынша, Франция Украинада қару-жарақ өндірісін дамытуға көмек көрсетіп жатыр.

Баспасөз мәслихатында Макрон Украинадағы соғысты аяқтауға бағытталған барлық бастамаларды, соның ішінде АҚШ президенті Дональд Трамптың бастамасын да қолдайтынын айтты. Алайда, оның сөзінше, атысты тоқтату Ресейге қарсы салынған санкциялар автоматты түрде жойылады дегенді білдірмейді. Франция президенті санкциялар Ресей Украинамен халықаралық деңгейде танылған шекараларға оралып, оккупацияланған аумақтардан бас тартқан жағдайда ғана алынады деп мәлімдеді.

Макрон қазіргі уақытта қарулы жанжалды реттеу талпынысы кезінде Киев пен Мәскеудің позициялары теңсіз жағдайда екенін атап айтты.

"Агрессияға ұшыраған мемлекет, атысты тоқтатуды ешқандай шартсыз қабылдауға қадам жасап жатыр, ал екінші жақтан басқыншы тарап оны қабылдамау үшін шарттар қояды", – Франция президенті қарсылас екі тараптың ұстанымындағы айырмашылықты осылайша сипаттады.

Макрон мен Зеленский Украинаға одақтас еуропалық мемлекеттер саммиті қарсаңында кездескен. 27 наурызда Парижде ашылатын саммитте жаңа одақтастар коалициясының жұмысы талқыланбақ. Бұған дейін АҚШ президенті Дональд Трамп Ресей мен Украина арасындағы қақтығысты шешу мәселесімен ең алдымен Еуропа айналысуы тиіс деп мәлімдеген болатын. Еуропа мемлекеттерінің өкілдері Киевті қолдаудың ары қарайғы шараларын, тезірек бейбітшілік орнату мәселесін және Украинаға бітімгерлік күштерін жіберу мүмкіндігін талқылайды.

АҚШ президенті Дональд Трамп Ресей Украинамен атысты тоқтату туралы келісімге қол қоюды әдейі созып отырған болуы мүмкін деп мәлімдеді.

"Менің ойымша, Ресей мұны аяқтағысы келеді, бірақ, әдейі уақыт созып отырған болуы да мүмкін. Білесіз бе, мен көп жыл бойы осылай істейтінмін: "Келісімшартқа қол қоюға құлқым жоқ, ойыннан шыққым келмейтін кейіп танытам, бірақ, бұны жасағым келмейді". Толық сенімді емеспін. Дегенмен, Ресей бұл жағдайдың аяқталғанын қалайды деп ойлаймын", – Трамп мұны Newsmax-қа берген сұхбатында айтты деп хабарлады "Настоящее Время" арнасы.

Бұған дейін Трамп Ресей де, Украина сияқты, қақтығыс тезірек аяқталғанын қалайды деп есептейтінін бірнеше рет мәлімдеген еді.

Бұған қоса Трамп Ресейдің Қара теңізде атысты тоқтату туралы келісім күшіне енуі үшін Эр-Риядтағы келіссөздер барысында қойған талаптарын Вашингтон зерттеп жатқанын айтқан. Трамп Ресей тарапы бес я алты шарт қойғанын растады. Бұған дейін Ресейдің талаптары Кремльдің ресми сайтында жарияланған, олардың арасында Россельхозбанк мекемесіне салынған санкцияны алып тастау және оны SWIFT жүйесіне қосу туралы талап та бар. Алайда бұл талапты Еуропа Одағының келісімінсіз орындау мүмкін емес.

АҚШ ресми өкілдері 11 наурызда Сауд Арабиясында Украина делегациясымен болған келіссөз барысында Ресей мен Украина арасындағы барлық майдан шебінде 30 күнге атысты тоқтату туралы ұсыныс жасаған. Украина бұл ұсынысты қолдады. Ресей президенті Владимир Путин баспасөз мәслихатында атысты тоқтату идеясын қолдайтынын, бірақ "көптеген нюанс барын" айтқан.

Эр-Риядтағы келіссөздерден соң АҚШ делегациясы өзара соғысып жатқан Ресей мен Украина өкілдерімен жеке-жеке келіссөз жүргізіп, тараптар энергетика нысандарына шабуыл жасамау туралы 30 күндік мораторийге келісті деп жариялаған. Оған қоса Қара теңізде атысты уақытша тоқтату мәселесі де талқыланып жатыр. Соғысты толық тоқтатып, бітімге келу жайлы айтуға әлі тым ерте, бірақ Киев ондай ұсыныс әлі күшінде екенін айтып отыр.

Украина президенті Владимир Зеленский сәрсенбіге қараған түні Украинаға кезекті рет дронмен жасалған шабуылдарға байланысты пікірін жазып, "мықты қадамдар қажет" екенін және "Ресейдің шабуылдары тыйылуы үшін АҚШ тарапынан көбірек қысым көрсетіп, санкцияларды көбейту" керегін айтты. Зеленскийдің сөзінше, "атысты тоқтату туралы келіссөздерден кейін осындай ауқымды шабуылдар жасау – бұл Мәскеудің шын мәнінде бейбітшілік орнатуға ниеті жоғын әлемге паш етеді".

Ұшқышсыз ұшу аппаратының бөлшектеріне ұқсайтын заттар тағы да Батыс Қазақстан өңірінен, елді мекеннен аулақта табылғанын 26 наурызда облыстық полиция департаменті Азаттық Азияға растады. Табылған заттың суреті я видеосы әзірге жарияланған жоқ.

БҚО полициясы уәкілетті органдармен бірлесіп "Жәнібек ауданынан табылған пилотсыз ұшу аппаратының бөлшектеріне ұқсас заттарды тексеру шараларын жүргізіп жатқанын" айтты.

Ресеймен шектесетін БҚО аумағында биыл осымен төртінші рет кімге тиесілі екені белгісіз ұшу аппараты табылып отыр.

24 наурызда Жанібек ауданы аумағынан дрон бөлшектеріне ұқсас заттар табылған.

18 наурызда тағы бір дрон Тасқала ауданы аумағына құлағанын Атамекен ауылының тұрғындары хабарлаған. Заттың ұзындығы – 300 см.

18 ақпанда Бөкей ордасы ауданы Ұялы ауылының маңына ұшатын аппарат құлаған.

Құзырлы орындар бұл оқиғаларға байланысты әлі күнге дейін қоғамға толымды ақпарат бермей отыр. 26 наурызда Қорғаныс министрлігінің баспасөз қызметі Азаттық Азия агенттігінің сұрағына берген жауабында "барлық фактілер бойынша тергеу жүргізіліп жатқанын" ғана айтты.

BES.media басылымы Ұялыда табылған дронның пішіні Ресейдің "Орлан-10" дронына ұқсас деп жазды. "Рособоронэкспорт" сайтының мәліметінше, мұндай дрон жер мен су бетін қашықтан бақылауға, GSM базалық станциялары мен ұялы байланыс желілерін анықтауға арналған.

Батыс Қазақстан облысы аумағынан 18 ақпан мен 18 наурызда табылған дронға ұқсайтын екі заттың фотолары әлеуметтік желіде жарияланған.

Қазақстанның Ресеймен шекаралас аудандарында бұрын әскери зымыран қалдықтары бірнеше рет табылған. Ресейдің Астрахан облысында Капустин Яр әскери полигоны орналасқан. 2018 жылы жазда Батыс Қазақстан өңіріне құлаған зат сол полигоннан ұшырылған зымыранның бөлшегі екені анықталған.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Батыс Қазақстаннан тағы дрон табылды. Кімнің дроны? Қайдан келді?