Шыңжаңда қамауда отырған туыстарын босатуды талап еткен азаматтардың Қытайдың Алматыдағы консулдығы алдына пикетке шығып жүргеніне жыл толды. Қытай тарабы үнсіз отыр. Қазақстан билігі наразыларға айыппұл салды, кейбірін әкімшілік қамауға алды. Азаттық солардың бірі Байболат Күнболатұлымен сөйлесті.
Қытай президенті Си Цзиньпин ресейлік әріптесі Владимир Путинмен кездесіп, Пекин мен Мәскеудің қарым-қатынасы одан әрі нығая түсті. Қос мемлекет арасындағы құбылмалы қарым-қатынастың астарында не жатыр?
Екеуі де Шығыс Қазақстанның Үржарына көшіп келген Қытай қазағы. Шыңжаңдағы туыстарын көруге барған екеуі де "саяси үйрену лагеріне" түсіп, талай қиындықты көрді. Бірі кейін Қазақстанға оралса, екіншісі лагерьден кейін кейін үйқамаққа алынып, сол қалпы Қазақстанға қайта алмай Шыңжаңда көз жұмды.
Кейінгі бір жылда Қытайда ұлты қазақ жеті ақын-жазушы мен өнер адамы ұсталған. Бұл туралы "Атажұрт жастары" қоғамдық бірлестігі хабарлады. Ұйым өкілдері індетке байланысты шекара жабылғанда қысым күшейгенін айтады. Азаттық ұлынан хабар үзілген шешейдің зарын тыңдап қайтты.
Біріккен Араб Әмірліктерінің азаматы Интерпол президенті болды. Ал ұйымға кіретін маңызды комитет басшылығына Қытай азаматы келді. Адам құқықтарын қорғаумен айналысатын топтар мен Батыс елдері бұл екеуі қызметін асыра пайдаланып, авторитар елдерді қолдауға кіріседі деп қауіптенеді.
12-14 қарашада Прагада (Чехия) өткен Әлемдік ұйғыр конгресінің бас ассамблеясында Шыңжаңдағы лагерьді көрген екі ұйғыр мен бір қазақ бастарынан өткен қиындықтарын баяндап берді.
Тайвань сыртқы істер министрі Джозеф У Азаттыққа берген сұхбатында Пекинмен тым жақын араласудың салдары, Қытаймен соғыс қаупі және Еуропаға сапары жайлы әңгімеледі.
23 қыркүйекте Нұр-Сұлтанда Қытай елшілігі алдынан ұсталып, сотталған 10 адам айыппұл төлеу қиын екенін айтады. Бірақ "Қазақстан соты қанша соттаса да Шыңжаңда саяси қуғын-сүргін көріп, түрмеге қамалған туыстарымыз бостандыққа шықпаса қарсылық акциясын үзбейміз" дейді.
Тағы
