«Առաջինը տաս րոպեն մեկ մեկ էլ մազերիցս քաշում, ծեծել ա, ասած թե՝ գլխիս խփում, վզիս խփում, մարդ ա էղել էրկու անգամ քացով կողերիս խփել ա». - ոստիկանությունում խոշտանգվելու մասին ահազանգելուց ուղիղ մեկ ամիս անց չկա որևէ մեղադրյալ, ավելին՝ Վանաձորում բնակվող արցախցի Տիգրան Ուլուբաբյանի մատնանշած ոստիկաններն ազատության մեջ են, աշխատանքի են գնում:
«Ես իրա հետ օպերատիվ հարցում եմ անցկացրել, որպեսզի հասկանամ՝ ինչքանո՞վ ա իրա մասնակցությունը, եթե վստահ լինեի, որ ինքը մասնակցություն ունի դրան, [...] կտայի քննչական մարմնին, կձերբակալեի կտայի Քննչականին». - սա ոստիկանության Լոռու մարզային վարչության պետ Խորեն Բարխոյանի և արցախցի երիտասարդի առերես հարցաքննությունից մի դրվագ է:
Տեսագրությունը հրապարակած փաստաբան Ռոման Երիցյանն ուշադրություն է հրավիրում ոստիկանի խոսքի վրա: Բարձրաստիճան ոստիկանն ընդունում է, որ երիտասարդը կապ չունի բարեկամի տան վրա ավազակային հարձակման հետ: Բայց սա, փաստաբանի խոսքով, 29-ամյա տղամարդու հետ առերեսվողին ու նրա ենթականերին չէր խանգարել, որ արցախցուն տանեն ոստիկանություն, մի քանի ժամ պահեն, ծեծեն, ստորացնեն, հայհոյեն, պարտադրեն, որ իր վրա վերցնի հանցագործությունը:
«Էն օբյեկտիվ քննությունը, որը Քննչական կոմիտեի նախագահը հայտարարում է և դրա մասին խոսում է, էն օբյեկտիվ քննությունը, որի մասին խոսում էին առաջին անգամ Քննչական կոմիտեի դիմաց կազմակերպված էդ բողոքի ակցիայից հետո հանդիպման ընթացքում, էդ օբյեկտիվ քննությունը, ամեն դեպքում, ես չարձանագրեցի», - ասաց Երիցյանը:
Առերեսված երկու ոստիկանները հերքել են, թե ոստիկանությունում որևէ մեկը խոշտանգել է Տիգրանին: Հերքել էր նաև դատաբժիշկը, բայց հիվանդանոցն արձանագրել էր Տիգրանի վնասվածքները:
Փաստաբանն ասաց, որ քննիչը հրաժարվում է կրկնակի դատաբժշկական փորձաքննություն նշանակել, ինչպես նաև մերժում է իրենց առաջարկը՝ ճանաչման գործողություն անցկացնել ու Տիգրանին հնարավորություն տալ մի քանի մարդու միջից ցույց տալ իրեն ծեծած ոստիկաններին: Քննիչը մինչև հիմա չի պարզել մյուս վեց ոստիկանների ինքնությունը: «Էն դեպքում, երբ Տիգրանը խոսել էր արտաքին հատկանիշների մասին, որով պատրաստ է ճանաչել մնացած ոստիկաններին», - նշեց Երիցյանը:
Փաստաբանն ասում է, որ մինչև հիմա Տիգրանի մարմնից նմուշներ չեն վերցրել, տեղյակ չեն, թե ուր հասավ երեք շաբաթ առաջ Քննչականին հանձնված՝ արցախցու պատառոտված հագուստի փորձաքննությունը: Ավելին, քննիչը մերժել է հարցաքննել Տիգրանի մատնանշած անձանց, որոնք նրան օգնել են դուրս գալ ոստիկանությունից ու կարող են պատմել բռնության մասին. - «Որոնց ցուցմունքները ինքնին բավարար էին առնվազն Լոռու մարզային վարչության պետին և Տիգրանի հստակ մատնանշած անձին ձերբակալելու համար», - նշեց Երիցյանը:
Փաստաբանը մտահոգ է՝ քանի դեռ ոստիկաններն ազատության մեջ են, աշխատանքի են գնում, կարող են վերացնել ապացույցները: Նույնիսկ հիմա կասկածներ ունի, որ որոշ բաներ փոփոխել են. - «Բայց ցավալին այն է, որ ձերբակալման հիմքերի ակնհայտ առկայության պարագայում ձերբակալման միջնորդությունը մերժեց, որից հետո էական հանգամանքներ պարզել գրեթե հնարավոր չի լինի»:
Քննչական կոմիտեից «Ազատությանն» այսօր փոխանցեցին միայն, որ նախաքննությունը շարունակվում է:
Տիգրան Ուլուբաբյանի ահազանգից հետո իրավապահները խոշտանգման հոդվածով գործ հարուցեցին, երբ Երևանում՝ Քննչականի շենքի առջև բողոքի ակցիաների մասնակիցներն օրեր շարունակ պահանջում էին անհապաղ ձերբակալել ոստիկաններին: Ներքին գործերի նախարար Արփինե Սարգսյանն, իր հերթին, որևէ գնահատական չէր տվել կատարվածին: Ընդգծել էր, որ դեռ վաղ է խոսել այս մասին, քննությունից հետո քննիչները կտան հարցերի պատասխանները:
«Պատկերացրեք, օրինակ, որ ձեզ մեղադրում են, պայմանականորեն, որևէ անձի նկատմամբ բռնություն գործադրելու մեջ և միանգամից, առանց քննության, ֆիքսում են, որ դուք եք մեղավորը», - ասել էր Արփինե Սարգսյանը:
Խոշտանգման ահազանգերը շատ են, բացահայտումները՝ քիչ
Մինչ նախարարը հորդորում էր սպասել քննության ավարտին, իրավապաշտպաններն ու փաստաբանները տարբեր օրինակներ են բերում, պնդում, որ ոստիկաններին առնչվող գործերով բացահայտումներ չեն լինում: Օրինակ՝ ընդդիմադիր ակտիվիստ Սամվել Վարդանյանը մեկ տարի առաջ էր հայտարարել բռնության մասին: Ձերբակալությունից հետո Քննչականի ճանապարհին, երբ ոստիկանների հսկողության տակ էր, ծեծի էր ենթարկվել անհայտ անձանց կողմից: Ըստ ակտիվիստի՝ ոստիկաններն այդ ժամանակ իրեն մենակ էին թողել մեքենայում: Այս գործը դոփում է տեղում: Նույնը՝ դաշնակցական պատգամավոր Աշոտ Սիմոնյանի դեպքում: Նրան էլ անցած գարնանը խմբով կարմիրբերատավորներն էին օրը ցերեկով ծեծել:
Հենց Քննչական կոմիտեի տվյալներն են վկայում, որ ոստիկանների դեմ խոշտանգման ահազանգերը շատ են, բացահայտումները՝ քիչ: Իրավապահ այս կառույցից «Ազատությանը» փոխանցված վիճակագրության համաձայն՝ եթե 2022 թվականին ստացել են խոշտանգման դեպքի մասին 210 ահազանգ, ապա 2023-ին՝ 261, 2024-ին՝ 330, իսկ միայն այս տարվա երեք ամիսներին՝ արդեն 57 ահազանգ: Սակայն մի քանի հարյուր ահազանգերի դեպքում դատարան են ուղարկվել մի քանի գործեր: Օրինակ՝ 2024-ին ստացած 330 ահազանգերից որպես խոշտանգում առանձնացրել են 8-ը: